Giải bài 1 2 3 4 5 trang 53 54 sgk Hóa Học 11

Nội Dung

Hướng dẫn giải Bài 11. Axit photphoric và muối photphat sgk Hóa Học 11. Nội dung bài Giải bài 1 2 3 4 5 trang 53 54 sgk Hóa Học 11 bao gồm đầy đủ phần lý thuyết và bài tập, đi kèm công thức, phương trình hóa học, chuyên đề… có trong SGK để giúp các em học sinh học tốt môn hóa học 11, ôn thi tốt nghiệp THPT quốc gia.

LÍ THUYẾT

1. Công thức cấu tạo

Photpho có độ âm điện nhỏ nên ở mức oxi hóa +5 H₃PO₄ khó bị khử, không có tính oxi hóa như axit HNO₃.

2. Tính chất vật lí

Axit photphoric là chất tinh thể, trong suốt, không màu, rất háo nước, tan tốt trong nước.

3. Tính chất hóa học

– Axit H₃PO₄ là axit ba nấc, có độ mạnh trung bình. Trong dung dịch điện li yếu theo ba nấc (chủ yếu phân li theo nấc 1, nấc 2 kém hơn và nấc 3 rất yếu).

– Dung dịch H₃PO₄ có những tính chất chung của axit như làm đổi màu quỳ tím thành đỏ, tác dụng với oxit bazơ, bazơ, muối, kim loại có tính khử mạnh hơn H,… Khi tác dụng với oxit bazơ hoặc bazơ, tùy theo lượng chất tác dụng mà axit photphoric tạo ra muối trung hòa, muối axit hoặc hỗn hợp muối.

Ví dụ:

H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O

H₃PO₄ + 2NaOH → Na₂HPO₄ + 2H₂O

H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

H₃PO₄+ CuO → Cu₃(PO₄)₂ + H₂O

H₃PO₄ + Fe → Fe₃(PO₄)₂ + H₂

4. Điều chế

– Trong phòng thí nghiệm: axit photphoric được điều chế bằng cách dùng HNO₃ đặc oxi hóa photpho:

P + 5HNO₃ → H₃PO₄ + 5NO₂ + H₂O

– Trong công nghiệp: điều chế từ quặng photphorit hoặc quặng apatit và axit H₂SO₄:

Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ (đặc) → 3CaSO₄ + 2H₃SO₄

– Để điều chế H₃PO₄ có độ tinh khiết và nồng độ cao hơn, người ta đốt cháy photpho để được P₂O₅, rồi cho P₂O₅ tác dụng với nước.

4P + 5O₂ \(\xrightarrow{{{t}^{o}}}\) 2P₂O₅;

P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄.

5. Ứng dụng

Một lượng lớn axit photphoric sản xuất ra được dùng để điều chế các muối photphat và để sản xuẩt phân lân.

6. Muối photphat là muối của axit photphoric

– Axit photphoric tạo ra ba loại muối: muối photphat trung hòa và hai muối photphat axit.

– Tất cả các muối đihiđrophotphat đều tan trong nước.

– Các muối hiđrophotphat và photphat trung hòa chỉ có muối natri, kali, amoni là dễ tan, còn muối của các kim loại khác đều không tan hoặc ít tan trong nước.

– Các muối photphat tan bị thủy phân cho môi trường kiềm: PO₄^3- + H₂O ⇔ HPO₄^2- + OH^–

7. Nhận biết ion PO₄^3- trong dung dịch muối photphat là bạc nitrat

3Ag⁺ + PO₄^3- → Ag₃PO₄ ↓ (màu vàng)

BÀI TẬP

Dưới đây là phần Hướng dẫn Giải bài 1 2 3 4 5 trang 53 54 sgk Hóa Học 11 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Nội dung chi tiết bài giải các bài tập các bạn xem sau đây:

1. Giải bài 1 trang 53 hóa 11

Viết phương trình hóa học dạng phân tử và dạng ion rút gọn của phản ứng giữa H₃PO₄ với lượng dư của:

a) BaO

b) Ca(OH)₂

c) K₂CO₃

Bài giải:

Các chất lấy dư nên muối tạo ra là muối trung hoà:

a) 2H₃PO₄ + 3BaO → Ba₃(PO₄)₂ + 3H₂O

Phương trình phân tử trùng với phương trình ion thu gọn:

b) 2H₃PO₄ + 3Ca(OH)₂ → Ca₃(PO₄)₂ + 6H₂O

2H₃PO₄ + 3Ca²⁺ + 6OH^– → Ca₃(PO₄)₂ + 6H₂O

c) 2H₃PO₄ + 3K₂CO₃ → 2K₃PO₄ + 3H₂O + 3CO₂↑

2H₃PO₄ + 3CO₃^2- → 2PO₄^3- + 3H₂O + CO₂↑

2. Giải bài 2 trang 53 hóa 11

Nêu những điểm giống nhau và khác nhau về tính chất hóa học giữa axit nitric và axit photphoric. Dẫn ra những phản ứng hóa học để minh họa.

Bài giải:

– Những tính chất chung giống nhau: Đều có tính axit:

+ Chuyển màu chất chỉ thị: Quỳ tím chuyển thành màu hồng.

+ Tác dụng với bazơ, oxit bazơ không có tính khử (các nguyên tố có số oxi hoá cao nhất):

3NaOH + H₃PO₄ → Na₃PO₄ + 3H₂O

Fe₂O₃ + 6HNO₃ → 2Fe(NO₃)₃ + 3H₂O

+ Tác dụng với một số muối của axit yếu và không có tính khử:

2HNO₃ + CaCO₃ → Ca(NO₃)₂ + H₂O + CO₂↑

2H₃PO₄ + 3Na₂SO₃ → 2Na₃PO₄ + 3H₂O + 3SO₂↑

– Những tính chất riêng khác nhau:

+ HNO₃ trong nước phân li hoàn toàn, còn H₃PO₄ là axit trung bình nên phân li nhiều nấc

HNO₃ → H⁺ + NO₃^–

H₃PO₄ \(\underset{{}}{\overset{{}}{\longleftrightarrow}}\) H₂PO₄^–+ H⁺

H₂PO₄– \(\underset{{}}{\overset{{}}{\longleftrightarrow}}\) HPO₄^2-+ H⁺

HPO₄^2- \(\underset{{}}{\overset{{}}{\longleftrightarrow}}\) PO₄^3-+ H⁺

+ HNO₃ có tính oxi hóa mạnh, còn H₃PO₄ thì không

8HNO₃ + 3Cu → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O

H₃PO₄ + Cu → không phản ứng

3. Giải bài 3 trang 54 hóa 11

Phương trình điện li tổng cộng của H₃PO₄ trong dung dịch là:

H₃PO₄ \( \rightleftarrows \) 3H⁺+ PO₄^3-

Khi thêm HCl vào dung dịch,

A. Cân bằng trên chuyển dịch theo chiều thuận.

B. Cân bằng trên chuyển dịch theo chiều nghịch.

C. Cân bằng trên không bị chuyển dịch.

D. Nồng độ PO₄^3- tăng lên.

Bài giải:

Theo nguyên lí chuyển dich cân bằng: cân bằng chuyển dịch theo hướng làm giảm tác động vào hệ. Do đó khi thêm H⁺ vào dung dịch, cân bằng trên chuyển dịch theo chiều làm giảm nồng độ H⁺ tức là phản ứng chuyển dịch theo chiều nghịch tạo thành H₃PO₄.

⇒ Đáp án: B.

4. Giải bài 4 trang 54 hóa 11

Lập các phương trình hóa học sau đây:

a) H₃PO₄ + K₂HPO₄ →

1 mol 1 mol

b) H₃PO₄ + Ca(OH)₂ →

1 mol 1 mol

c) H₃PO₄ + Ca(OH)₂ →

2 mol 1 mol

d) H₃PO₄ + Ca(OH)₂ →

2 mol 3 mol

Bài giải:

Căn cứ vào tỉ lệ số mol để viết sản phẩm tạo thành rồi cân bằng phương trình hóa học:

a) \(H_3PO_4 +K_2HPO_4 \rightarrow 2KH_2PO_4\)

1mol 1mol

b) \(H_3PO_4 +Ca(OH)_2 \rightarrow CaHPO_4 + 2H_2O\)

1mol 1mol

c) \(2H_3PO_4 +Ca(OH)_2 \rightarrow Ca(H_2PO_4)_2 + 2H_2O\)

2mol 1mol

d) \(2H_3PO_4 +3Ca(OH)_2 \rightarrow Ca_3(PO_4)_2 \downarrow + 6H_2O\)

2mol 3mol

5. Giải bài 5 trang 54 hóa 11

Để thu được muối photphat trung hòa, cần lấy bao nhiêu ml dung dịch NaOH 1,00 M cho tác dụng với 50,0 ml dung dịch H₃PO₄ 0,50 M?

Bài giải:

Phương trình hóa học:

\(H_3PO_4 + 3NaOH \rightarrow Na_3PO_4 + 3H_2O\)

0,025mol ?mol

Số mol H₃PO₄ : \(n_{H_3PO_4} = 0,50 . 0,05 = 0,025 (mol)\)

Số mol NaOH cần có: \(n_{NaOH} = 0,025 . 3 = 0,075 (mol)\)

Thể tích dung dịch NaOH:

\(V_{dd NaOH} = \dfrac{n}{C_M} = \dfrac{0,075}{1,000} = 0,075 (l) = 75 (ml) \)

Bài trước:

Giải bài 1 2 3 4 5 trang 49 50 sgk Hóa Học 11

Bài tiếp theo:

Giải bài 1 2 3 4 trang 58 sgk Hóa Học 11

Xem thêm:

Trên đây là phần Hướng dẫn Giải bài 1 2 3 4 5 trang 53 54 sgk Hóa Học 11 đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn hóa học 11 tốt nhất!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“