Sinh học lớp 9

Hướng dẫn Trả lời câu hỏi 1 2 3 Bài 48 trang 145 sgk Sinh học 9

Hướng dẫn Trả lời câu hỏi Bài 48. Quần thể người, sách giáo khoa sinh học lớp 9. Nội dung bài Hướng dẫn Trả lời câu hỏi 1 2 3 Bài 48 trang 145 sgk Sinh học 9 bao gồm đầy đủ lý thuyết, các khái niệm, phương pháp giải, công thức, chuyên đề sinh học, … có trong SGK để giúp các em học tốt môn sinh học lớp 9.

Lý thuyết

I – Sự khác nhau giữa quần thể người với các quần thể sinh vật khác

Quần thế người có những đặc điểm sinh học như những quẩn thể sinh vật khác. Ngoài ra, quần thể người còn có những đặc trưng kinh tế – xã hội mà quần thế sinh vật khác không có. Sự khác nhau đó là do con người có lao động và tư duy nên có khả năng tự điều chinh các đặc điểm sinh thái trong quần thể, đồng thời cải tạo thiên nhiên.

II – Đặc trưng về thành phần nhóm tuổi của mỗi quần thể người

– Người ta chia dân số thành nhiểu nhóm tuổi khác nhau:

+ Nhóm tuổi trước sinh sàn: từ sơ sinh đến dưới 15 tuổi.

+ Nhóm tuổi sinh sản và lao động: từ 15 đến 64 tuổi.

+ Nhóm tuổi hết khả năng lao động nặng nhọc: từ 65 tuổi trở lên.

Có ba dạng tháp tuổi:

Hình 48.2 a) là hình tháp dân số có đáy rộng chứng tỏ số trẻ em sinh ra hằng năm cao. Cạnh tháp xiên nhiều và đỉnh tháp nhọn biểu hiện tỉ lệ người tử vong cao. Tuổi thọ trung bình thấp. Đáy là dạng hình tháp thường gặp ở các nước đang phát triển.

Hịnh 48.2. b) là hình tháp có đáy rộng, song các cạnh tháp ít xiên hơn ở dạng hình tháp phát triển, biểu thị tì lệ sinh cao và tỉ lệ tử vong đã giảm (vẫn còn cao nhưng giảm hơn ờ hình 48.2a. Số trẻ em dưới 15 tuổi chiếm tỉ lệ cao (chiếm khoảng 35% tỉ lệ dân số). Tuổi thọ trung bình tăng lên. Đáy là dạng hình tháp thường gặp ở các nước đang phát triển.

Hình 48.2. c) là hình tháp dàn số có đáy hẹp, đinh không nhọn, cạnh tháp gần như thẳng đứng, biểu thị tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử vong đều thấp. Tuổi thọ trung bình cao. Đó là dạng hình tháp thường gặp ở các nước công nghiệp phát triển.

III – Tăng dân số và phát triển xã hội

Tăng dân số tự nhiên là kết quả của số người sinh ra nhiều hơn sô người tử vong. Tuy nhiên trong thực tế, sự tăng giảm dân số thực còn chịu ảnh hưởng của sự di cư (một số người chuyên từ nơi này tới sông ở nơi khác).

Để hạn chế ảnh hưởng xấu của việc tăng dân số quá nhanh, mồi quốc gia cần phải phát triển dân số hợp lí. ở Việt Nam đã và đang thực hiện Pháp lệnh dân số nhằm mục đích đảm bảo chất lượng cuộc sống của mồi cá nhân, gia đình và toàn xà hội. Số con sinh ra phải phù hợp với khả năng nuôi dưỡng, chăm sóc của mồi gia đình và hài hoà với sự phát triển kinh tế – xã hội, tài nguyên, môi trường cùa đất nước. Nhà nước Việt Nam vận động mỗi gia đình chi có 1 – 2 con.

Trước khi đi vào phần Hướng dẫn Trả lời câu hỏi 1 2 3 Bài 48 trang 145 sgk Sinh học 9 chúng ta cùng hoạt động học tập, quan sát, thảo luận, trả lời các câu hỏi sau đây:

Quan sát, thảo luận

1. Trả lời câu hỏi trang 143 sgk Sinh học 9

∇ Trong những đặc điểm dưới đây (bảng 48.1), những đặc điểm nào có ở quần thể người, ở quần thể sinh vật khác?

Đặc điểm Quần thể người (có/không) Quần thể sinh vật (có/không)
Giới tính
Lứa tuổi
Mật độ
Sinh sản
Tử vong
Pháp luật
Kinh tế
Hôn nhân
Giáo dục
Văn hóa

Trả lời:

Đặc điểm Quần thể người (có/không) Quần thể sinh vật (có/không)
Giới tính Có Có
Lứa tuổi Có Có
Mật độ Có Có
Sinh sản Có Có
Tử vong Có Có
Pháp luật Có Không
Kinh tế Có Không
Hôn nhân Có Không
Giáo dục Có Không
Văn hóa Có Không

2. Trả lời câu hỏi trang 144 sgk Sinh học 9

∇ – Hãy cho biết trong ba dạng tháp trên, dạng tháp nào có các biểu hiện ở bảng 48.2.

Bảng 48.2. Các biểu hiện ở 3 dạng tháp tuổi

Biểu hiện Dạng tháp a Dạng tháp b Dạng tháp c
Nước có tỉ lệ trẻ em sinh ra hằng năm nhiều
Nước có tỉ lệ tử vong ở người trẻ tuổi cao (tuổi thọ trung bình thấp)
Nước có tỉ lệ tăng trưởng dân số cao
Nước có tỉ lệ người già nhiều
Dạng tháp dân số trẻ (dạng tháp phát triển)
Dạng tháp dân số già (dạng tháp ổn định)

– Em hãy cho biết thế nào là một nước có dạng tháp dân số trẻ và nước có dạng tháp dân già.

Trả lời:

Bảng 48.2. Các biểu hiện ở 3 dạng tháp tuổi

Biểu hiện Dạng tháp a Dạng tháp b Dạng tháp c
Nước có tỉ lệ trẻ em sinh ra hằng năm nhiều ✓ ✓
Nước có tỉ lệ tử vong ở người trẻ tuổi cao (tuổi thọ trung bình thấp) ✓
Nước có tỉ lệ tăng trưởng dân số cao ✓ ✓
Nước có tỉ lệ người già nhiều ✓
Dạng tháp dân số trẻ (dạng tháp phát triển) ✓ ✓
Dạng tháp dân số già (dạng tháp ổn định) ✓

– Một nước có dạng tháp dân số trẻ là nước có tỉ lệ trẻ em sinh ra hằng năm nhiều và tỉ lệ tử vong cao ở người trẻ tuổi; tỉ lệ tăng trưởng dân số cao.

Nước có dạng tháp dân số già có tỉ lệ trẻ em sinh ra hằng năm ít, tỉ lệ người già nhiều.

3. Trả lời câu hỏi trang 145 sgk Sinh học 9

∇ Theo em dân số tăng quá nhanh có thể dẫn đến những trường hợp nào trong các trường hợp sau đây?

a) Thiếu nơi ở.

b) Thiếu lương thực.

c) Thiếu trường học và bệnh viện.

d) Ô nhiễm môi trường.

e) Chặt phá rừng.

f) Chậm phát triển kinh tế.

g) Tắc nghẽn giao thông.

h) Năng suất lao động tăng.

Trả lời:

Dân số tăng nhanh có thể dẫn đến: thiếu lương thực, thiếu trường học và bệnh viện, ô nhiễm môi trường, chặt phá rừng, chậm phát triển kinh tế, tắc nghẽn giao thông.

Dân số tăng nhanh dẫn đến hiện tượng thiếu lương thực và nơi ở, thiếu học cho trẻ em, trẻ em không được giáo dục đầy đủ, nền kinh tế chậm phát triển → người ta sẽ chặt phá rừng để gia tăng diện tích canh tác và cư trú → ô nhiễm môi trường → phát sinh nhiều bệnh tật hiểm nghèo → thiếu bệnh viện.

Dân số gia tăng nhanh, dẫn đến hiện tượng đô thị hóa mạnh như cơ sở hạ tặng không đáp ứng đủ nhu cầu của người tham gia giao thông → tắc nghẽn giao thông.

⇒ Tăng dân số quá nhanh có thể dẫn đến những trường hợp: a, b, c, d, e, f, g.

Sau đây là phần Hướng dẫn Trả lời câu hỏi 1 2 3 Bài 48 trang 145 sgk Sinh học 9. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi và bài tập các bạn xem dưới đây:

Câu hỏi và bài tập

1. Trả lời câu hỏi 1 Bài 48 trang 145 sgk Sinh học 9

Vì sao quần thể người lại có một số đặc trưng mà quần thể sinh vật khác không có?

Trả lời:

Quần thể người có một số đặc trưng mà quần thể sinh vật khác không có là do con người có hệ thần kinh phát triển cho phép con người có tư duy, có trí thông minh sáng tạo, luôn làm việc có mục đích nên con người có khả năng tự điều chỉnh các đặc trưng sinh thái trong quần thể, đồng thời cải tạo thiên nhiên.

2. Trả lời câu hỏi 2 Bài 48 trang 145 sgk Sinh học 9

Hình tháp dân số trẻ và hình tháp dân số già khác nhau như thế nào?

Trả lời:

Tháp dân số trẻ  Tháp dân số già
– Dạng tháp phát triển.
– Đáy tháp rộng.
– Cạnh tháp xiên nhiều.
– Đỉnh tháp nhọn.
– Nhóm tuổi trước sinh sản cao, nhóm tuổi sau sinh sản thấp.
– Tuổi thọ trung bình thấp.
– Tỷ lệ tử vong cao ở người trẻ.		 – Dạng tháp ổn định.
– Đáy tháp hẹp.
– Cạnh tháp gần như thẳng đứng.
– Đỉnh tháp không nhọn.
– Nhóm tuổi trước sinh sản và sau sinh sản cao.
– Tuổi thọ trung bình cao.
– Tỷ lệ tử vong thấp.

3. Trả lời câu hỏi 3 Bài 48 trang 145 sgk Sinh học 9

Ý nghĩa của việc phát triển dân số hợp lý của mỗi quốc gia là gì?

Trả lời:

Phát triển dân số hợp lí là điều kiện để phát triển bền vững của mỗi Quốc gia, tạo sự hài hòa giữa phát triển kinh tế – xã hội với sử dụng hợp lí tài nguyên, môi trường của đất nước.

Phát triển dân số hợp lí là không để dân số tăng quá nhanh dẫn tới thiếu nơi ở, nguồn thức ăn, nước uống, ô nhiễm môi trường, tàn phá rừng và các tài nguyên khác.

Phát triển dân số hợp lí là nhằm mục đích đảm bảo tốt chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội, mọi người trong xã hội đều được nuôi dưỡng, chăm sóc và có điều kiện phát triển tốt.

Bài trước:

Bài tiếp theo:

Xem thêm:

Trên đây là phần Hướng dẫn Trả lời câu hỏi 1 2 3 Bài 48 trang 145 sgk Sinh học 9 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn làm bài môn Sinh học lớp 9 thật tốt!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“