Ngữ văn lớp 6

Hướng dẫn Soạn bài Chỉ từ sgk Ngữ văn 6 tập 1

Hướng dẫn Soạn Bài 13 sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập một. Nội dung bài Soạn bài Chỉ từ sgk Ngữ văn 6 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, tự sự, cảm thụ, phân tích, thuyết minh… đầy đủ các bài văn mẫu lớp 6 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn lớp 6.

Soạn bài Chỉ từ sgk Ngữ văn 6 tập 1
Soạn bài Chỉ từ sgk Ngữ văn 6 tập 1

I – Chỉ từ là gì?

Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí của sự vật trong không gian hoặc thời gian.

Nói cách khác đi, chỉ định từ là một tên gọi khác của đại từ chỉ định (để xác định vị trí, tọa độ của sự vật trong không gian và thời gian).

1. Trả lời câu hỏi 1 trang 136 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Các từ được in đậm trong nhưng câu sau bổ sung ý nghĩa cho từ nào?

Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.

Một hôm, viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng […]

(Em bé thông minh)

Trả lời:

Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho các từ:

Từ in đậm Từ được bổ sung nghĩa (bổ sung nghĩa cho từ)
nọ ông vua
ấy viên quan
kia làng
nọ nhà

⇒ Các từ in đậm bổ sung nghĩa cho danh từ và thường đứng sau danh từ hoặc cụm danh từ.

2. Trả lời câu hỏi 2 trang 137 sgk Ngữ văn 6 tập 1

So sánh các từ và cụm từ sau đây, từ đó rút ra ý nghĩa của những từ được in đậm.

– ông vua / ông vua nọ;

– viên quan / viên quan ấy;

– làng / làng kia;

– nhà / nhà nọ,

Trả lời:

Nghĩa của các từ ông vua ấy, viên quan ấy, làng kia, nhà nọ đã được cụ thể hoá, được xác định một cách rõ ràng trong không gian. Trong khi đó các từ ngữ ông vua, viên quan, làng, nhà còn thiếu tính xác định.

Các từ in đậm có vai trò xác định không gian cụ thể cho các sự vật được biểu thị bằng danh từ mà nó đi kèm, phân biệt sự vật ấy với các sự vật khác.

3. Trả lời câu hỏi 3 trang 137 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Nghĩa của các từ ấy, nọ trong những câu sau có điểm nào giống và điểm khác với các trường hợp đã phân tích.

Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một người đánh cá tên là Lê Thận. Một đêm nọ, Thận thả lưới ở một bến vắng như thường lệ.

(Sự tích Hồ Gươm)

Trả lời:

So sánh các từ ấy (hồi ấy), nọ (đêm nọ) với các từ đã phân tích ở trên, ta thấy:

– Giống nhau: Cùng xác định vị trí của sự vật.

– Khác nhau:

+ Các từ: viên quan ấy, nhà nọ ⟶ định vị sự vật trong không gian.

+ Các từ hồi ấy, đêm nọ ⟶ định vị sự vật về thời gian.

II – Hoạt động của chỉ từ trong câu

1. Chức năng

Chỉ từ thường làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ.

Chỉ từ cũng có thể làm chủ ngữ trong câu.

Chỉ từ cũng có thể làm trạng ngữ.

2. Cách dùng chỉ từ

Dùng chỉ từ trong văn chương.

Dùng chỉ từ trong đời sống hằng ngày.

1. Trả lời câu hỏi 1 trang 137 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Trong các câu đã dẫn ở phần I chỉ từ đảm nhận chức vụ gì?

Trả lời:

Các chỉ từ nọ, kia, ấy… làm nhiệm vụ phụ ngữ sau của cụm danh từ, cùng với danh từ và phụ ngữ trước lập thành một cụm danh từ: viên quan ấy, một cánh đồng làng kia, hai cha con nhà nọ.

Trong các câu dẫn ở phần I, chỉ từ để trỏ vào sự vật, xác định vị trí của sự vật trong không gian và thời gian.

2. Trả lời câu hỏi 2 trang 137 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Tìm chỉ từ trong những câu dưới đây. Xác định chức vụ của chúng trong câu.

a) Cuộc chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hi sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn.

Đó là một điều chắc chắn.

(Hồ Chí Minh)

b) Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt chăn nuôi và có tục ngày Tết làm bánh chưng, bánh giày.

(Bánh chưng, bánh giầy)

Trả lời:

Các chỉ từ trong câu:

a) Đó là một điều chắc chắn → chủ ngữ, thay thế cho nội dung đã đề cập phần trước.

b) Từ đấy,… → làm trạng ngữ trong câu.

III – Luyện tập

1. Trả lời câu hỏi 1 trang 138 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy.

a) Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấc mộng gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vương.

(Bánh chưng, bánh giầy)

b) Đấy vàng, đây cũng đồng đen

Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.

(Ca dao)

c) Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương.

(Con Rồng cháu Tiên)

d) Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.

(Sự tích Hồ Gươm)

Trả lời:

Câu Chỉ từ Ý nghĩa Chức vụ
a) ấy định vị sự vật trong không gian làm phụ ngữ
b) đấy, đây làm chủ ngữ
c) nay định vị sự vật trong thời gian làm trạng ngữ
d) đó làm trạng ngữ

2. Trả lời câu hỏi 2 trang 138 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Thay cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao cần thay như vậy.

a) Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời.

(Theo Thánh Gióng)

b) Người ta còn nói, khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy.

(Theo Thánh Gióng)

Trả lời:

Có thể thay như sau:

a) đến chân núi Sóc = đến đây (đến đó).

b) làng bị lửa thiêu cháy = làng ấy (làng đó).

⇒ Việc thay thế các cụm danh từ bằng chỉ từ giúp cho việc tránh lặp từ trong câu hoặc trong đoạn văn.

3. Trả lời câu hỏi 3 trang 139 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Có thể thay các chỉ từ trong đoạn văn dưới đây bằng những từ hoặc cụm từ nào không? Rút ra nhận xét về tác dụng của chỉ từ.

Năm ấy, đến lượt Lí Thông nộp mình. Mẹ con hắn nghĩ kế lừa Thạch Sanh chết thay. Chiều hôm đó, chờ Thạch Sanh kiếm củi về, Lí Thông dọn một mâm rượu thịt ê hề mời ăn, rồi bảo:

– Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì dở cất mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.

(Thạch Sanh)

Trả lời:

Không thể thay các chỉ từ “ấy, đó” bằng những cụm từ khác bởi vì trong truyện cổ dân gian, không thể xác định được cụ thể thời gian năm ấy, hôm đó là năm nào, hôm nào?

Nhận xét:

Chỉ từ có vai trò quan trọng trong câu vì chúng có thể chỉ ra những sự vật, những thời điểm khó gọi thành tên giúp người nghe, người đọc định vị được các sự vật, thời điểm trong chuỗi sự vật hay dòng thời gian vô tận.

Áp dụng

Viết đoạn văn có sử dụng chỉ từ

Bài làm:

Đoạn 1

Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng là một truyện ngụ ngôn. Mượn chuyện về năm bộ phận trên cơ thể con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, câu chuyện này nhằm khuyên nhủ, răn dạy con người một bài học trong cuộc sống. Chân, Tay, Tai, Mắt cho rằng lão Miệng chỉ là kẻ ăn bám còn mình là người phải chịu vất vả cực nhọc làm việc. Nhưng cuối cùng họ đã hiểu ra rằng mỗi bộ phận có một chức năng riêng, cần biết phối hợp đoàn kết với nhau để giúp nhau khỏe mạnh. Truyện nhắc nhở con người rằng trong cuộc sống mỗi người có một vị trí, nhiệm vụ khác nhau không nên ganh tị nhau; mỗi người cần làm tốt công việc của mình để tạo nên sự giàu mạnh cho xã hội.

Đoạn 2

Nhân dịp hè, em được cùng gia đình đi Nha Trang chơi. Đó là phần thưởng bố dành cho em khi em đạt giải Nhì môn Tiếng Anh cấp Huyện và danh hiêu học sinh giỏi. Em rất háo hức, rất hồi hộp.

– Kia rồi, bãi biển Nha Trang kia rồi! – Bé Trang reo lên.

“Quả là một bãi biển tuyệt đẹp.” – Em thầm nghĩ.

Cả nhà em thay đồ, lấy phao rồi ra biển. Ôi mát quá! Công nhận là nước biển mát thiệt. Lát sau em rủ bé Trang lên bờ xây lâu đài cát. Trang vờ nhõng nhẽo:

– Chị Mai phải xây cho em lâu đài đẹp như các bạn nhỏ kia em mới chịu cơ.

– Rồi, rồi, chúng ta bắt đầu xây đi! -Tôi nói.

Chỉ một lát sau lâu đài vô cùng hoàng tráng hiện ra trước mắt hai đứa. Bọn em tỏ ra rất hài lòng với thành quả của mình. Bố mẹ đi lên và bảo bọn em chuẩn bị về khách sạn vì trời cũng đã sâm sẩm tối. Bọn em chưa muốn rời nhưng mẹ hiểu ý và dỗ dành tối sẽ được ra bãi biển đi dạo. Thế là bọn em cùng bố mẹ đi về khách sạn. Rồi đến nhà hàng thưởng thức những món ăn ngon tuyệt. Tối đến, cả nhà em ra bãi biển đi dạo. Nói chuyện rất vui vẻ. Cuộc vui nào cũng sẽ kết thúc. Sau những ngày vui chơi thỏa thích ở Nha Trang, chúng em phải về nhà và không quên mua quà lưu niệm cho mọi người. Em rất vui và hi vọng một ngày nào đó không xa, em sẽ được trở lại Nha Trang.

Đoạn 3

Mùa hè năm nay, lớp tôi tổ chức đi thăm quan công viên nước Hồ Tây. Đó là một kỷ niệm tuyệt vời. Vì ai đã từng đến thăm công viên ấy dù chỉ một lần thì khó có thể quên được.

Bài trước:

Bài tiếp theo:

Xem thêm:

Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Chỉ từ sgk Ngữ văn 6 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn làm bài Ngữ văn tốt!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“