Nội Dung
Hướng dẫn Soạn Bài 2 sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập một. Nội dung bài Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê sgk Ngữ văn 7 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, tự sự, cảm thụ, phân tích, thuyết minh… đầy đủ các bài văn mẫu lớp 7 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn lớp 7.
Văn bản
1. Thể loại
Văn bản nhật dụng viết theo kiểu văn bản tự sự.
2. Bố cục
– Đoạn 1. Từ đầu…”hiếu thảo như vậy”: Cảnh hai anh em chia đồ chơi.
– Đoạn 2. Tiếp…”trùm lên cảnh vật”: Thủy chia tay lớp học.
– Đoạn 3. Còn lại: Hai anh em chia tay nhau.
3. Tóm tắt
Thành và Thủy là hai anh em hết mực yêu thương nhau nhưng lại phải chia tay nhau vì bố mẹ họ ly dị. Trước khi chia tay, hai anh em chia đồ chơi cho nhau. Thành nhường hết đồ chơi cho em. Thủy sợ anh lại gặp ác mộng, chia cho anh con búp bê Vệ Sĩ để nó canh giấc ngủ cho anh, còn em nhận lấy con Em nhỏ. Hai anh em còn đến trường để Thủy chia tay với cô giáo và bạn bè. Cô giáo tặng Thủy một quyển sổ và một chiếc bút máy nắp vàng nhưng em không dám nhận vì mẹ đã sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán. Trước khi chia tay, Thủy suy nghĩ lại, đã đưa luôn cho anh con búp bê Em Nhỏ, đề hai con búp bê không bao giờ phải xa nhau như Thành và Thủy.
4. Nội dung
– Là câu chuyện của những đứa con nhưng lại gợi cho những người làm cha, mẹ phải suy nghĩ. Trẻ em cần được sống trong mái ấm gia đình. Mỗi người cần phải biết gìn giữ gia đình hạnh phúc.
– Ca ngợi tình cảm anh em.
– Dù trong hoàn cảnh nào cũng yêu thương, gắn bó với nhau.
– Phản ánh một thực tế của xã hội hiện đại: Hiện tượng li hôn và hậu quả nghiêm trọng của nó.
5. Nghệ thuật
– Xây dựng tình huống tâm lí; chi tiết tiêu biểu, gợi cảm.
– Lựa chọn ngôi thứ nhất để kể: nhân vật “ tôi” trong truyện kể lại câu chuyện của mình → Những day dứt, nhớ thương được thể hiện một cách chân thực.
– Khắc họa hình tượng nhân vật trẻ nhỏ, qua đó gợi suy nghĩ về sự lựa chọn, ứng xử của những người làm cha mẹ.
– Lời kể nhìn theo trình tự sự việc.
– Mở truyện đột ngột, hấp dẫn.
– Có sự kết hợp giữa quá khứ và hiện tại.
– Miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc, kết hợp với tả cảnh.
6. Ý nghĩa
– Câu chuyện của những đứa con nhưng lại gợi cho những người làm cha, mẹ phải suy nghĩ. Trẻ em cần được sống trong mái ấm gia đình. Mỗi người cần phải biết gìn giữ gia đình hạnh phúc.
– Ca ngợi tình cảm anh em.
– Dù trong hoàn cảnh nào cũng yêu thương, gắn bó với nhau.
– Phản ánh một thực tế của xã hội hiện đại: Hiện tượng li hôn và hậu quả nghiêm trọng của nó.
Dưới đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê sgk Ngữ văn 7 tập 1. Các bạn cùng tham khảo nhé!
Đọc – Hiểu văn bản
Giaibaisgk.com giới thiệu với các bạn đầy đủ phương pháp, lời hướng dẫn, câu trả lời các câu hỏi có trong phần Đọc – Hiểu văn bản của Bài 2 trong sách giáo khoa Ngữ văn 7 tập một cho các bạn tham khảo. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi các bạn xem dưới đây:
1. Trả lời câu hỏi 1 trang 26 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Đọc kĩ văn bản để nắm được: truyện viết về ai, về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện?
Trả lời:
– Truyện viết về hai anh em Thành – Thủy khi bố mẹ bỏ nhau, hai anh em phải chia tay nhau mỗi người một nơi, phải chia đồ chơi và chia tay lớp, cô giáo.
– Nhân vật chính: hai anh em Thành – Thủy.
2. Trả lời câu hỏi 2 trang 27 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Hãy suy nghĩ và thảo luận với bạn trong nhóm về mấy điếm sau:
a) Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?
b) Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không? (Búp bê có chia tay không, vì sao chúng phải chia tay, búp bê có lỗi gì mà phải chia tay)
Trả lời:
a) Câu chuyện kể theo ngôi thứ nhất.
Đảm bảo tính khách quan của người kể, có tính thuyết phục, tạo nên tính chân thực, diễn tả sâu sắc những tình cảm của hai anh em.
b) Tên truyện liên quan đến ý nghĩa của truyện : người lớn chia tay thì trẻ con và đồ chơi của chúng cũng phải chia tay, xa nhau.
Những con búp bê là đồ chơi của trẻ nhỏ, gợi sự ngây thơ, trong sáng. Trong truyện, chúng không có lỗi cũng giống như Thành và Thủy nhưng cũng phải chia tay.
3. Trả lời câu hỏi 3 trang 27 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Hãy tìm các chi tiết trong truyện để thấy hai anh em Thành, Thủy rất mực gần gũi thương yêu, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau.
Trả lời:
Các chi tiết trong truyện để thấy hai anh em Thành và Thủy rất gần gũi, thương yêu, chia sẻ và quan tâm với nhau:
– Thủy đã mang kim chỉ ra tận sân vận động để vá áo cho anh.
– Thành nhường đồ chơi cho em, giúp em học tập và đưa em đi chơi.
– Thủy biết anh Thành sợ ma nên nhường con Vệ Sĩ gác đêm cho anh.
4. Trả lời câu hỏi 4* trang 27 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên có gì mâu thuẫn? Có cách gì để giải quyết mâu thuẫn ấy không? Cách giải quyết của Thủy gợi lên cho em những suy nghĩ và tình cảm gì?
Trả lời:
– Lời nói và hành động của Thủy có sự mâu thuẫn khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên: Thủy rất giận dữ khi thấy anh chia Vệ Sĩ và Em nhỏ ra nhưng cũng thương anh vì sợ đêm anh không có con Vệ Sĩ canh gác.
– Cách giải quyết mâu thuẫn là bố mẹ Thủy không chia tay nhau nữa thì búp bê cũng không phải chia rời.
– Kết thúc truyện, Thủy đã chọn cách giải quyết là để con Vệ Sĩ cạnh con Em Nhỏ. Chi tiết này gợi cho em thấy Thủy là một đứa bé giàu lòng vị tha, thương anh và thương cả búp bê. Thủy chấp nhận mình bị chia lìa còn hơn là để búp bê phải xa nhau.
⟹ Sự chia tay của hai anh em thật là vô lý.
5. Trả lời câu hỏi 5 trang 27 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng và chi tiết nào khiến em cảm động nhất, vì sao?
Trả lời:
– Chi tiết trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng là: Từ nay Thủy sẽ không đi học nữa, do nhà bà ngoại ở xa trường, mẹ Thủy sẽ sắm cho Thủy một cái thúng đi bán hoa quả.
– Chi tiết khiến em cảm động: Cô giáo Tâm tặng Thủy một quyển sổ cùng với chiếc bút máy nắp vàng. Nhưng Thủy lại nói Thủy không đi học nữa.
⟹ Chi tiết này khiến em cảm động là bởi vì chỉ do bố mẹ chia tay mà Thủy không còn được đi học, phải lao động kiểm tiền khi vẫn đang độ tuổi cắp sách tới trường.
6. Trả lời câu hỏi 6 trang 27 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Em hãy giải thích vì sao khi dắt tay Thủy ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại: “kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”.
Trả lời:
Thành thấy kinh ngạc khi thấy “mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”: cuộc sống của mọi người, thiên nhiên vẫn như mọi ngày: yên ả, tươi đẹp chỉ có Thành và Thủy là phải chịu tổn thương xa rời, Thành tâm hồn dường như đang nối giông bão.
⟹ Tâm lý của Thành được miêu tả chính xác , làm tăng thêm nỗi buồn sâu thẳm, trạng thái thất vọng, bơ vơ của nhân vật.
7. Trả lời câu hỏi 7 trang 27 sgk Ngữ văn 7 tập 1
Qua câu chuyện này, theo em, tác giả muốn nhắn gửi đến mọi người điều gì?
Trả lời:
Tác giả muốn nhắn gửi đến mọi người:
– Những người làm cha làm mẹ hãy cố gắng giữ gìn mái ấm gia đình để trẻ em được sống trong hạnh phúc và được hưởng những quyền cơ bản của trẻ em.
– Tình cảm gia đình vô cùng thiêng liêng. Hãy bảo vệ, trân trọng, giữ gìn nó, đừng để nó phải đổ vỡ.
– Thông cảm, sẻ chia với những em bé bị bất hạnh vì gia đình tan vỡ.
Các bài văn hay
1. Phát biểu cảm nghĩ về Cuộc chia tay của những con búp bê
Cuộc chia tay của những con búp bê nằm trong hệ thống văn bản nhật dụng với chủ đề chính về quyền trẻ em. Văn bản làm người đọc vô cùng xúc động trước cuộc chia tay đầy nước mắt của hai anh em hơn thế còn cho thấy vai trò, tầm quan trọng của gia đình đối với trẻ thơ.
rong tác phẩm diễn ra ba cuộc chia tay: cuộc chia tay của Vệ Sĩ và Em Nhỏ (hai con búp bê của anh em Thành Thủy), cuộc chia tay của hai anh em Thành Thủy, cuộc chia với lớp học. Nguyên nhân của tất cả các cuộc chia tay này đều xuất phát từ sự đổ vỡ trong cuộc hôn nhân của cha mẹ Thành Thủy. Truyện được kể ở ngôi thứ nhất, nhân vật “tôi” – người anh là người trong cuộc chứng kiến và chịu những đau khổ, bất hạnh của cuộc chia li này nên câu chuyện diễn ra vô cùng chân thực, cảm động.
Trước khi hai anh em chia li là những lời tâm sự thẫm đẫm nước mắt, đọc đến đây có lẽ không ai có thể cầm được nước mắt trước tình cảnh đau lòng của chúng. Thủy khóc cả đêm trước ngày lên xe theo mẹ về quê, “đôi mắt tuyệt vọng” “buồn thăm thẳm, hai bờ mi đã sưng mọng lên vì khóc nhiều”. Người anh cũng chẳng thể khá hơn, dù đã cố gắng kìm nén sự đau khổ nhưng “nước mắt cứ tuôn ra như suối, ướt đầm cả gối và hai cánh tay áo”.
Làm sao có thể không đau đớn, xót xa cho được khi giây phút chia tay của hai anh em mỗi lúc một gần hơn. Việc cha mẹ li hôn như một tai họa nặng nề giáng xuống đầu hai anh em. Thành lo sợ sẽ phải xa em mãi mãi, em không muốn tin điều ấy và chỉ mong đó chỉ là một giấc mơ thôi. Thành kinh ngạc khi thấy cảnh vật, con người vẫn như hôm qua, hôm kia, vẫn diễn ra đông vui tấp nập, nắng vẫn vàng ươm mà cuộc sống của hai em lại tăm tối ảm đảm khôn cùng. Sự đối lập giữa ngoại cảnh và tâm cảnh càng thể hiện rõ hơn tâm trạng bơ vơ, thất vọng của em.
Nhưng đọng lại trong tâm trí người đọc còn là tình cảm anh em thắm thiết sâu nặng, sự quan tâm, chăm sóc của hai đứa trẻ tội nghiệp với nhau. Thủy quan tâm đến anh từ những việc nhỏ nhất như vá áo cho anh để mẹ khỏi mắng, lấy con Vệ Sĩ đặt lên đầu giường nhằm canh giấc ngủ cho anh, khi chia đồ chơi cũng nhường hết cho anh, và kiên quyết để lại con búp bê để canh cho anh giấc ngủ.
Em quả là một đứa trẻ hồn nhiên, trong sáng, có tâm hồn vị tha, tấm lòng yêu thương cao cả. Thủy không những thương anh mà còn thương cả những con búp bê, không muốn chúng bị chia lìa. Thành sau khi nhận ra sự quan tâm, chăm sóc ân cần của em, cậu đã hiểu những sai lầm của mình, mải chơi mà ít quan tâm đến em. Bởi vậy, từ đó chiều nào Thành cũng đón em từ trường về, nhường tất cả đồ chơi cho em,… Những cử chỉ, suy nghĩ của hai anh em đã cho thấy tình cảm yêu thương, sự quan tâm săn sóc nhau của chúng thật đẹp đẽ, nồng ấm.
Cuộc chia tay của Thủy với lớp và cô giáo cũng khiến người đọc vô cùng xúc động. Trong lần chia tay này có lẽ chi tiết xúc động nhất chính là khi cô giáo tặng Thủy quyển sổ và cây bút nhưng em không dám nhận vì: “em không được đi học nữa” “nhà bà ngoại em ở xa trường học lắm. Mẹ em bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán”, đọc đến đây có lẽ chúng ta không thể cầm được nước mắt về lời chia sẻ chân thật mà cũng hết sức đau lòng của em. Thủy không chỉ bị tước đi quyền được sống trong một gia đình yên ấm, hạnh phúc mà còn bị tước đi quyền học tập, vui chơi. Em buộc phải lao mình vào vòng xoáy cuộc sống kiếm tiền ngay từ khi còn nhỏ.
Sau những giờ phút chia tay bạn bè, lớp học thời khắc đau đớn nhất của Thành và Thủy cũng đến. Thủy như ngươi mất hồn, leo lên xe, theo mẹ về quê. Những lời em dặn dò thật xúc động biết bao “bao giờ áo anh có rách, anh tìm về chỗ em, em vá cho, anh nhé…” và hành động đầy lòng vị tha: Thủy tụt xuống xe, chạy về chiếc giường đặt con Em Nhỏ cạnh con Vệ Sĩ. Chi tiết làm người đọc thắt lòng. Dù hai anh em phải chia tay nhưng tình cảm của họ thì mãi không thể chia cắt, để hai con búp bê cạnh nhau cũng thể hiện mơ ước mãi mãi không chia lìa của Thủy.
Tác phẩm không chỉ hay về nội dung mà con hấp dẫn ở nghệ thuật. Trước hết văn bản xây dựng tình huống truyện độc đáo, mượn cuộc chia tay của hai con búp bê để nói về cuộc chia tay đầy cảm động, xót xa của hai anh em Thành, Thủy. Ngôn ngữ nhân vật đặc sắc, lối kể chuyện giản dị, tự nhiên, chân thành, giọng kể tự nhiên nên có sức lay động lớn. Nghệ thuật phân tích tâm lí nhân vật của nhà văn khá sâu sắc, khai thác tâm trạng của hai anh em qua những tình huống khác nhau.
Bằng những nét đặc sắc về nghệ thuật tác giả đã cho thấy tình cảm anh em thắm thiết, sâu nặng. Đồng thời qua câu chuyện éo le, đầy xúc động này Khánh Hoài cũng gửi gắm đến người đọc thông điệp sâu sắc: gia đình có vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống của mỗi người, đặc biệt là với trẻ em. Mọi người cần có ý thức, trách nhiệm giữ gìn và vun đắp tổ ấm gia đình để trẻ em được sống và phát triển trong môi trường tốt nhất.
2. Phân tích nhân vật Thành và Thủy trong truyện ngắn Cuộc chia tay của những con búp bê
Cuộc chia tay của những con búp bê do Khánh Hoài sáng tác đã để lại những dư âm, xúc động sâu sắc trong lòng người đọc. Đọc tác phẩm hẳn chúng ta sẽ không thể nào quên được hình ảnh của Thành và Thủy hai đứa trẻ tội nghiệp, đáng thương phải chia xa nhau vì những khúc mắc của người lớn.
Trước hết, Thành là người có tình yêu thương em sâu sắc. Trong những ngay gia đình hòa thuận, êm ấm, cậu luôn yêu thương, chiều chuộng em, chiều nào cũng đón em đi học về, cùng nắm tay nhau đi và trò chuyện. Cho đến những ngay gia đình sắp phải li tán, anh em mỗi người đôi ngả tình cảm cậu dành cho em lại càng sâu đậm hơn. Với tâm hồn của một đứa trẻ nhạy cảm, dù đã gắng gượng nhưng cả đêm Thành vẫn khóc, đến mức ướt đầm cả hai gối.
Khi chia đồ chơi, Thành nhường tất cả cho em: “Không phải chia nữa, anh cho em tất”. Rồi cậu mong sao tất cả những điều này chỉ là một giấc mơ, sau giấc mơ này mọi việc sẽ trở lại như cũ. Thành còn là một cậu bé có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế.
Chi tiết Thành nhận xét sự thay đổi của cảnh vật xung quanh: “cảnh vật vẫn như hôm qua, hôm kia thôi mà sao tai họa giáng xuống đầu anh em tôi nặng nề thế này” hay “Ra khỏi trường tôi kinh ngạc khi thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”. Những suy nghĩ đó càng cho thấy rõ hơn sự nhạy cảm tinh tế của Thành, đồng thời sự đối lập giữa ngoại cảnh và tâm cảnh khiến cho người đọc thêm xót xa và cảm thương hơn cho số phận bất hạnh của hai anh em.
Ta không chỉ ấn tượng với một người anh – Thành yêu thương, chiều chuộng em, mà còn nhớ về một Thủy – người em có tâm hồn, tấm lòng nhân hậu trong sáng và cũng hết sức yêu thương, quan tâm anh.
Trước hết, Thủy là cô bé chu đáo, luôn quan tâm và yêu thương anh. Bằng đôi bàn tay khéo léo, cô bé đã vá lại chiếc áo rách cho anh thật hoàn hảo; tối tối sau khi học bài xong lại “võ trang” cho con Vệ Sĩ và đem đặt lên đầu giường để canh giấc ngủ cho anh.
Cô bé cũng là đứa trẻ có tâm hồn nhạy cảm, trước tình cảnh gia đình phải chia lìa, anh em phải rời xa nhau, Thủy đã khóc cả đêm, đôi mắt em sưng húp lên, như mất hồn, người loạng choạng như sắp ngã khi mẹ yêu cầu chia đồ chơi. Làm sao em có thể sống một cách bình thường khi mà em sắp phải chia tay người em yếu quý nhất. Tác giả đã thật tinh tế và sâu sắc khi nắm bắt chính xác những cung bậc cảm xúc của nhân vật.
Khi chia đồ chơi trong tâm trạng Thủy xảy ra sự mâu thuẫn: một mặt, Thủy tru tréo giận giữ khi anh để con búp bê ra hai phía, mặt khác lại lo lắng nếu để hai con búp bê theo mình, thì lấy ai gác đêm cho anh ngủ ngon. Rồi cuối cùng em quyết định để hai con búp bê lại cho anh, để chúng không bao giờ phải xa nhau.
Những suy nghĩ, hành động của Thủy trong việc chia búp bê cho thấy em là một đứa trẻ hồn nhiên, trong sáng, không chỉ yêu thương anh mà còn có tấm lòng vị tha cao cả. Trong hoàn cảnh này, Thủy là một đứa bé vô cùng đáng thương, em không suy nghĩ cho bản thân, mà chỉ suy nghĩ đến người khác, vì người khác. Trong những giờ phút cuối cùng của cuộc chia li, Thủy đã có hành động vô cùng bất ngờ Thủy tụt xuống xe và chạy về chiếc giường đặt con Em Nhỏ cạnh con Vệ Sĩ. Dù hai anh em phải chia tay nhưng tình cảm của hai em thì mãi không thể chia cắt.
Số phận của Thủy còn có phần bất hạnh hơn anh trai, có lẽ người anh ở với bố vẫn được tiếp tục học tập, còn với Thủy điều ấy không thể xảy ra. Trong cuộc chia tay với lớp học, khi cô giáo tặng em bút và vở, Thủy đã từ chối không nhận, lí do em đưa ra khiến người đọc ứa nước mắt: “Thưa cô em không dám nhận … em không được đi học nữa” “Nhà bà ngoại em ở xa trường học lắm. Mẹ em bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán”.
Tình cảnh của em thật đáng thương, Thủy không chỉ bị cướp đi cuộc sống gia đình hạnh phúc, cướp đi người anh trai yêu quý mà em còn bị cướp đi quyền học tập, vui chơi – quyền cơ bản nhất của mỗi đứa trẻ. Em sớm phải lao vào đời kiếm sống.
Để tạo nên thành công của tác phẩm, Khánh Hoài đã kết hợp linh hoạt các thủ pháp nghệ thuật. Trước hết là việc lựa chọn ngôi kể, lấy người anh một người trong cuộc chứng kiến và thấu hiểu nỗi đau chia li, qua đó thể hiện một cách chân thành và cảm động những suy nghĩ, tâm trạng đau đớn, xót xa của nhân vật.
Xây dựng tình huống truyện đặc sắc, mượn câu chuyện hai anh em Thành và Thủy phải chia lìa vừa thể hiện tâm hồn trẻ thơ trong sáng, vừa thể hiện được nỗi đau của trẻ em khi tổ ấm gia đình tan vỡ. Nghệ thuật phân tích, miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc, phù hợp với tâm lí trẻ em.
Thành và Thủy là hình ảnh đại diện của rất nhiều đứa trẻ trong xã hội, sớm phải chịu cảnh gia đình li tán. Qua hai nhân vật này, tác giả Khánh Hoài cũng gửi gắm đến người đọc những thông điệp ý nghĩa: Tổ ấm gia đình mỗi người là điều vô cùng quý giá và đáng trân trọng. Bởi vậy, mỗi thành viên trong gia đình, đặc biệt là các bậc cha mẹ phải cố gắng gìn giữ, không nên vì bất cứ lí do nào mà làm tổn hại những tình cảm tự nhiên, trong sáng ấy.
Bài trước:
Bài tiếp theo:
Xem thêm:
- Các bài soạn Ngữ văn 7 khác
- Để học tốt môn Toán lớp 7
- Để học tốt môn Vật lí lớp 7
- Để học tốt môn Sinh học lớp 7
- Để học tốt môn Lịch sử lớp 7
- Để học tốt môn Địa lí lớp 7
- Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 7
- Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 7 thí điểm
- Để học tốt môn Tin học lớp 7
- Để học tốt môn GDCD lớp 7
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê sgk Ngữ văn 7 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn làm bài Ngữ văn tốt!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“