Soạn bài Đọc Tiểu Thanh kí sgk Ngữ văn 10 tập 1

Nội Dung

Nội dung bài Soạn bài Đọc Tiểu Thanh kí sgk Ngữ văn 10 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, phân tích, cảm nhận, thuyết minh, nghị luận,… đầy đủ các bài văn lớp 10 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn và ôn thi THPT Quốc gia.

ĐỌC TIỂU THANH KÍ

(Độc Tiểu Thanh kí)

NGUYỄN DU

TIỂU DẪN

Tương truyền Tiểu Thanh là một cô gái Trung Quốc có tài có sắc, sống khoảng đầu thời Minh. Vốn thông minh nên từ nhỏ cô đã thông hiểu nhiều môn nghệ thuật như thi ca, âm nhạc. Năm 16 tuổi, cô làm vợ lẽ một nhà quyền quý. Vợ cả là người hay ghen, bắt cô phải sống riêng trên Cô Sơn, cạnh Tây Hồ. Vì đau buồn, cô sinh bệnh rồi chết ở tuổi 18. Nỗi uất ức, đau khổ được cô gửi gắm vào thơ nhưng nhiều bài đã bị người vợ cả đốt, may mắn có một số bài thơ còn sót lại. Người ta cho khắc in số thơ đó, đặt tên là Phân dư (Bị đốt còn sót lại). Thương xót cho số phận bất hạnh của những người phụ nữ tài sắc là một cảm hứng lớn trong sáng tác của Nguyễn Du. Nhà thơ không chỉ khóc nàng Tiểu Thanh mà còn khóc nàng Kiều.

Sắc đẹp, tài năng thơ ca, đàn hát là những giá trị tinh thần cao đẹp, nhưng chủ nhân của những giá trị đó lại phải chịu số phận bất hạnh. Hiện tượgn này được Nguyễn Du nêu lên thành một vấn đề lớn trong sáng tác của ông. Tiên phong Mộng Liên Đường chủ nhân Nguyễn Đăng Tuyển từng có lời bình Truyện Kiều như sau: “Thuý Kiều khóc Đạm Tiên, Tố Như tử làm Truyện Thúy Kiều, việc tuy khác nhau mà lòng thì là một, người đời sau thương người đời nay, người đời nay thương người đời xưa, hai chữ tài tình thật là một cái thông lụy của bọn tài tử khắp trong gầm trời và suốt cả xưa nay vậy”.

Về tên bài thơ Đọc Tiểu Thanh kí (Đọc Tiểu Thanh kí) có hai cách giải thích. Cách thứ nhất: Tiểu Thanh kí là tập thơ của nàng Tiểu Thanh. Vậy tên bài thơ phải hiểu là Đọc tập thơ của Tiểu Thanh. Cách thứ hai: Tiểu Thanh kí là tên truyện viết về nàng Tiểu Thanh. Hiện nay người ta chỉ biết có Tiểu Thanh truyện. Có thể Nguyễn DU đã đọc Tiểu Thanh truyện.

VĂN BẢN

Phiên âm:

Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư,
Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.
Chi phấn hữu thần liên tử hậu,
Văn chương vô mệnh lụy phần dư.
Cổ kim hận sự thiên nan vấn,
Phong vận kì oan ngã tự cư.
Bất tri tam bách dư niên hậu,
Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?

Dịch nghĩa:

Vườn hoa bên Tây Hồ đã thành bãi hoang rồi,
Chỉ viếng nàng qua một tập sách đọc trước cửa sổ (1).
Son phấn có thần chắc phải xót xa vì những việc sau khi chết (2),
Văn chương không có mệnh mà cũng bị đốt dở.
Những mối hận cổ kim khó mà hỏi trời được,
Ta tự coi như người cùng một hội với kẻ mắc nỗi oan lạ lùng vì nết phong nhã (3).
Không biết hơn ba trăm năm sau,
Thiên hạ ai người khóc Tố Như (4)?

Dịch thơ:

Tây Hồ cảnh đẹp hóa gò hoang,
Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.
Son phấn có thần chôn vẫn hận,
Văn chương không mệnh đốt còn vương.
Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi,
Cái án phong lưu khách tự mang.
Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,
Người đời ai khóc Tố Như chăng?

Vũ Tam Tập dịch (Thơ chữ Hán Nguyễn Du, NXB Văn học, Hà Nội, 1965)

Dưới đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Đọc Tiểu Thanh kí sgk Ngữ văn 10 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi các bạn xem dưới đây:

HƯỚNG DẪN HỌC BÀI

Bố cục: 3 phần

– Phần 1 (2 cầu đầu): Nguyễn Du đọc phần dư cảo Tiểu Thanh để lại

– Phần 2 (câu 3, 4): số phận tài hoa bạc mệnh của nàng Tiểu Thanh

– Phần 3 (câu 5, 6): nỗi thương cảm của Nguyễn Du dành cho nàng Tiểu Thanh

– Phần 4 (2 câu cuối): thương xót Tiểu Thanh, Nguyễn Du thương cho số phận mình

Nội dung chính:

Thể hiện cảm xúc, suy tư của Nguyễn Du về số phận bất hạnh của người phụ nữ có tài có sắc trong xã hội phong kiến ⇒ chủ nghĩa nhân đạo sâu sắc trong sáng tác của Nguyễn Du.

1. Câu 1 trang 133 Ngữ văn 10 tập 1

Theo anh (chị), vì sao Nguyễn Du lại đồng cảm với số phận của nàng Tiểu Thanh?

Trả lời:

Nguyễn Du đồng cảm với số phận nàng Tiểu Thanh vì:

– Vì thương xót cho số phận bất hạnh của những người phụ nữ tài sắc.

– Từ bi kịch của Tiểu Thanh, nhà thơ suy nghĩ về định mệnh nghiệt ngã của những người có tài văn chương, nghệ thuật.

– Vì ý không biết có ai hiểu, đồng cảm với mình như sự thấu hiểu của mình đối với Tiểu Thanh.

2. Câu 2 trang 133 Ngữ văn 10 tập 1

Câu “Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi” có nghĩa gì? Nỗi hờn (hận) ở đây là gì? Tại sao tác giả cho là không thể hỏi trời được?

Trả lời:

– Câu thơ Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi có nghĩa là nỗi hận cổ kim khó mà hỏi trời được.

Nỗi hận ở đây là vì sao những người tài năng, nhan sắc như Tiểu Thanh và biết bao người giống như nàng lẽ ra phải được trân trọng, được sống hạnh phúc nhưng lại chịu bất hạnh, dập vùi.

⇒ Đó là mối hận chung của cả người xưa và người nay.

– Tác giả cho rằng mối hận đó không thể hỏi trời vì nó không có lời giải đáp, trời vô tình và xã hội cũng tàn nhẫn bỏ mặc những người có tài năng văn chương nghệ thuật.

3. Câu 3 trang 133 Ngữ văn 10 tập 1

Nguyễn Du thương xót và đồng cảm với người phụ nữ có tài văn chương mà bất hạnh. Điều đó nói gì về tấm lòng của nhà thơ?

Trả lời:

– Sự thương xót và đồng cảm của Nguyễn Du với người phụ nữ có tài văn chương mà bất hạnh đã cho thấy tấm lòng nhân đạo sâu sắc bởi ông đã đặt ra vấn đề quyền sống của người nghệ sĩ, bày tỏ thái độ trân trọng, thông cảm đối với họ.

– Đây là điểm mới trong tư tưởng nhân đạo của Nguyễn Du, không chỉ quan tâm tới những người nghèo khổ mà còn thương xót những chủ nhân của các giá trị văn hóa tinh thần.

4. Câu 4 trang 133 Ngữ văn 10 tập 1

Phân tích vai trò của mỗi đoạn thơ (đề, thực, luận, kết) đối với chủ đề toàn bài.

Trả lời:

Chủ đề toàn bài là đặt vấn đề về số phận bất hạnh của người nghệ sĩ tạo ra giá trị tinh thần. Mỗi đoạn thơ có vai trò đối với chủ đề như sau:

– Hai câu đề: từ cảnh hoang phế nơi Tiểu Thanh sống một đời buồn tủi, hình dung những di cảo còn sót lại của nàng mà dấy lên cảm xúc.

– Hai câu thực: bày tỏ suy nghĩ về số phận bất hạnh của Tiểu Thanh.

– Hai câu luận: liên hệ đến bản thân và khái quát, nâng cao vấn đề mối hận chung.

– Hai câu kết: tiếng khóc thương xót cho những nghệ sĩ tài năng, bất hạnh.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi trang 134 Ngữ văn 10 tập 1

Đọc đoạn thơ sau đây trong Truỵên Kiều (từ câu 107 đến câu 110) và chỉ ra điểm tương đồng với bài Đọc Tiểu Thanh kí:

Rằng: Hồng nhan tự thuở xưa,
Cái điều bạc mệnh có chừa ai đâu.
Nỗi niềm tưởng đến mà đau,
Thấy người nằm đó biết sau thế nào?

Gợi ý: Tìm hiểu xem đoạn thơ này viết về nhân vật nào, lời nói trên là của ai. Từ đó, tìm ra đề tài mà Nguyễn Du quan tâm trong các sáng tác của ông.

Trả lời:

– Đoạn trích trong truyện Kiều – Nguyễn Du là lời của nhân vật Thúy Kiều khóc thương nhân vật Đạm Tiên khi đi viếng mộ Đạm Tiên.

– Trong các sáng tác của Nguyễn Du, hình ảnh thường thấy là hình ảnh những người tài hoa bạc mệnh, thể hiện niềm thương cảm cho những kiếp người mỏng manh, nhỏ bé.

CÁC BÀI VĂN HAY

Bài trước:

Soạn bài Nhàn sgk Ngữ văn 10 tập 1

Bài tiếp theo:

Soạn bài Thực hành phép tu từ ẩn dụ và hoán dụ sgk Ngữ văn 10 tập 1

Xem thêm:

Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Đọc Tiểu Thanh kí sgk Ngữ văn 10 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các em làm bài Ngữ văn thật tốt!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“