Hướng dẫn Soạn bài Giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt sgk Ngữ văn 6 tập 1

Hướng dẫn Soạn Bài 1 sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập một. Nội dung bài Soạn bài Giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt sgk Ngữ văn 6 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, tự sự, cảm thụ, phân tích, thuyết minh… đầy đủ các bài văn mẫu lớp 6 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn lớp 6.

Soạn bài Giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt sgk Ngữ văn 6 tập 1
Soạn bài Giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt sgk Ngữ văn 6 tập 1

I – Tìm hiểu chung về văn bản và ph­ương th­ức biểu đạt

1. Văn bản và mục đích giao tiếp

Văn bản: Là chuỗi lời nói miệng hay bài viết có chủ đề thống nhất, có liên kết, mạch lạc, vận dụng phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục đích giao tiếp.

Giao tiếp: Là hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn từ.

2. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản

Có 6 kiểu văn bản thường gặp với các phương thức biểu đạt tương ứng

– Tự sự: Trình bày diễn biến sự việc.

– Miêu tả: Tái hiện trạng thái sự vật, con ng­ười.

Biểu cảm: Bày tỏ tình cảm, cảm xúc.

Nghị luận: Bàn luận: Nêu ý kiến đánh giá.

Thuyết minh: Giới thiệu đặc điểm, tính chất, phương pháp.

Hành chính công vụ: Trình bày ý mới quyết định thể hiện, quyền hạn trách nhiệm giữa ng­ười và người.

Mỗi kiểu văn bản có mục đích giao tiếp riêng.


1. Trả lời câu hỏi 1 trang 15 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Văn bản và mục đích giao tiếp

Trả lời:

a) Trong đời sống, khi có một tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng mà cần biểu đạt cho mọi người hay ai đó biết thì em có thể dùng ngôn ngữ nói và viết.

b) Khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng ấy một cách đầy đủ, trọn vẹn cho người khác hiểu, thì em phải lập văn bản (viết hoặc nói) trong đó phải thể hiện được rõ chủ đề mình cần viết hoặc nói tới. Ngoài ra cần biết vận dụng thêm các phương thức biểu đạt phù hợp để đạt được mục đích giao tiếp.

c)  “Ai ơi giữ chí cho bền

 Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai”.

– Câu ca dao sáng tác ra để khuyên nhủ mọi người hãy biết giữ vững ý chí, lập trường của mình trong cuộc sống.

– Hai câu 6 – 8 liên kết với nhau bằng cách hiệp vần (bền – nền).

– Câu ca dao này đã biểu đạt trọn vẹn ý nên được coi là một văn bản.

d) Lời phát biểu của thầy cô hiệu trưởng trong lễ khai giảng năm học mới là một văn bản bởi nó có chủ đề thống nhất, các từ ngữ được gắn kết với nhau một cách mạc lạc. Đây gọi là văn bản nói.

đ) Bức thư em viết cho bạn bè hay người thân là một văn bản.

e) Những đơn xin học, bài thơ, truyện cổ tích, thiếp mời đám cưới… đều là văn bản.

Những văn bản em biết: giấy họp phụ huynh, tờ rơi, thông báo của nhà trường…


2. Trả lời câu hỏi 2 trang 16 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản

Trả lời:

TT Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt Mục đích giao tiếp Ví dụ
1 Tự sự Trình bày diễn biến sự việc Con Rồng cháu Tiên, Bánh chưng bánh giầy,…
2 Miêu tả Tái hiện trạng thái sự vật, con người Tả người, tả cảnh sinh hoạt,…
3 Biểu cảm Bày tỏ tình cảm, cảm xúc Thơ trữ tình, ca dao,…
4 Nghị luận Nêu ý kiến đánh giá, bàn luận Tục ngữ,…
5 Thuyết minh Giới thiệu đặc điểm, tính chất; phương pháp Bài giới thiệu danh lam thắng cảnh,…
6 Hành chính – công vụ Trình bày ý muốn, quyết định nào đó, thể hiện quyền hạn, trách nhiệm giữa người và người. Đơn từ, báo cáo, thông báo, giấy mời,…

3. Giải bài tập trang 17 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Cho các tình huống giao tiếp, lựa chọn kiểu văn bản và phương thức biểu đạt phù hợp:

Trả lời:

TT Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt Mục đích giao tiếp Tình huống giao tiếp
1 Tự sự Trình bày diễn biến sự việc Tường thuật diễn biến trận bóng đá
2 Miêu tả Tái hiện trạng thái sự vật, con ng­ười Tả lại những pha bóng đẹp trong trận đấu
3 Biểu cảm Bày tỏ tình cảm, cảm xúc. Bày tỏ lòng yêu mến đội bóng đá
4 Nghị luận Bàn luận: Nêu ý kiến đánh giá. Bác bỏ ý kiến cho rằng bóng đá là một môn thể thao tốn kém, làm ảnh hưởng không tốt đền việc học tập của nhiều người
5 Thuyết minh Giới thiệu đặc điểm, tính chất, phương pháp. Giới thiệu quá trình thành lập và thành tích của hai đội
6 Hành chính công vụ Trình bày ý mới quyết định thể hiện, quyền hạn trách nhiệm giữa ng­ời và người. Hai đội bóng đá muốn xin phép sử dụng sân vận động thành phố

II – Luyện tập

1. Trả lời câu hỏi 1 trang 17 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Các đoạn văn, thơ dưới đây thuộc phương thức biểu đạt nào?

a) “Một hôm mẹ Cám đưa cho Tẩm và Cám mỗi đứa một cái giỏ, sai đi bắt tôm, bắt tép và hứa đứa nào bắt được đầy giỏ sẽ thưởng một cái yếm đỏ. Tấm vốn chăm chỉ, lại sợ dì mắng nên mải miết suốt buổi bắt đầy một giỏ cả tôm lẫn tép. Còn Cám quen được nuông chiều, chỉ ham chơi nên mãi đến chiều tối chẳng bắt được gì. Thấy Tấm bắt được đầy giỏ, Cám bảo chị:

“Chị Tấm ơi chị Tấm!

Đầu chị lấm

Chị hụp cho sâu

Kẻo về dì mắng.”

Tấm tưởng thật hụp xuống thì Cám trút hết giỏ tôm tép của Tấm vào giỏ mình, rồi chạy về nhà trước” (Tấm Cám).

b) “Trăng đang lên. Mặt sông lấp lánh ánh vàng. Núi Trùm Cát đứng sừng sững bên bờ sông thành một khối thẫm uy nghi, trầm mặc. Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên, những con sóng nhỏ lăn tăn gợn đều mơn man vỗ nhẹ vào hai bên bờ cát” (Khuất Quang Thuỵ, Trong cơn gió lốc).

c) “Muốn xây dựng một đất nước giàu mạnh, thì phải có nhiều người tài giỏi. Muốn có nhiều người tài giỏi thì học sinh phải ra sức học tập văn hoá và rèn luyện thân thể, bởi vì chỉ có học tập và rèn luyện thì các em mới có thể trở thành những người tài giỏi trong tương lai” (Trích: Tài liệu hướng dẫn đội viên).

d) “Trúc xinh trúc mọc đầu đình

Em xinh em đứng một mình cũng xinh”

(Ca dao)

đ) “Nếu ta đẩy quả địa cầu quay quanh trục theo hướng từ tay trái sang tay phải mà chúng ta thường gọi từ tây sang đông thì hầu hết các điểm trên bề mặt quả địa cầu đều chuyển động, đều thay đổi vị trí và vẽ thành những đường tròn“. (Theo Địa lí 6)

Trả lời:

a) Phương thức tự sự – kể chuyện: vì có người, có việc, diễn biến của sự việc.

b) Phương thức miêu tả: tả cảnh thiên nhiên đêm trăng trên sông.

c) Phương thức nghị luận: bàn luận về vấn đề làm cho đất nước giàu mạnh.

d) Phương thức biểu cảm: thể hiện sự tự tin và xinh đẹp của cô gái.

đ) Phương thức thuyết minh: giới thiệu hướng quay của địa cầu.


2. Trả lời câu hỏi 2 trang 18 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên thuộc kiểu văn bản nào? Và sao em biết như vậy?

Trả lời:

Truyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên” thuộc kiểu văn bản tự sự vì cả truyện đều kể việc, kể người và lời nói, hành động đều theo một diễn biến nhất định.


Bài trước:

Bài tiếp theo:


Xem thêm:

Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt sgk Ngữ văn 6 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn làm bài Ngữ văn tốt!


“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com