Ngữ văn lớp 9

Soạn bài Miêu tả trong văn bản tự sự sgk Ngữ văn 9 tập 1

Hướng dẫn Soạn Bài 6 sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập một. Nội dung bài Soạn bài Miêu tả trong văn bản tự sự sgk Ngữ văn 9 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, phân tích, cảm nhận, thuyết minh, nghị luận … đầy đủ các bài văn mẫu lớp 9 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn 9, ôn thi vào lớp 10.

I – TÌM HIỂU YẾU TỐ MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

1. Câu 1 trang 91 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Đọc đoạn trích sau:

Vua Quang Trung lại truyền lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín, tất cả là hai mươi bức.

Đoạn kén hạng lính khỏe mạnh, cứ mười người khênh một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành trận chữ “nhất”, vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc, mờ sáng ngày mùng 5 tiến sát đền Ngọc Hồi. Quân Thanh nổ súng bắn ra, chẳng trúng người nào cả. Nhân có gió bắc, quân Thanh bèn dùng ống phun khói lửa ra, khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì, hòng làm cho quân Nam rối loạn.

Không ngờ trong chốc lát trời bỗng trở gió nam, thành ra quân Thanh lại tự làm hại mình.

Vua Quang Trung liền gấp rút sai đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. Khi gươm giáo của hai bên đã chạm nhau thì quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa, những người cầm binh khí theo sau cũng nhất tề xông tới mà đánh.

Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết. Tên Thái Thú Điền Châu là Sầm Nghi Đống tự thắt cổ chết. Quân Tây Sơn thừa thế chém giết lung tung, thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối, quân Thanh đại bại.

(Ngô gia văn phái, Hoàng Lê nhất thông chí)

2. Câu 2 trang 91 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Suy nghĩ và trả lời câu hỏi:

a) Đoạn trích kể về trận đánh nào? Trong trận đánh đó, nhân vật vua Quang Trung làm gì, xuất hiện như thế nào?

b) Chỉ ra các chi tiết miêu tả trong đoạn trích. Các chi tiết miêu tả ấy nhằm thể hiện những đối tượng nào?

c) Kể lại nội dung đoạn trích trên, có bạn nêu ra các sự việc sau đây:

– Vua Quang Trung cho ghép ván lại, cứ mười người khiêng một bức, rồi tiến sát đến đồn Ngọc Hồi.

– Quân Thanh bắn ra, không trúng người nào, sau đó phun khói lửa.

– Quân của vua Quang Trung khiêng ván nhất tề xông lên mà đánh.

– Quân Thanh chống đỡ không nổi, tướng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống thắt cổ chết. Quân Thanh đại bại.

Nếu chỉ kể sự việc diễn ra như thế thì nhân vật vua Quang Trung có nổi bật không? Trận đánh có sinh động không? Tại sao? So sánh các sự việc chính mà bạn đó đã nêu với đoạn trích để có thể rút ra nhận xét: Yếu tố miêu tả có vai trò như thế nào đối với văn bản tự sự?

Trả lời:

a) Đoạn trích kể về trận đánh đồn Ngọc Hồi của quân Tây Sơn. Nhân vật vua Quang Trung là người chỉ huy trực tiếp.

b) Các chi tiết miêu tả trong đoạn trích:

– “cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín”.

– “dàn thành trận chữ “nhất””.

– “khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì”.

– “đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. Khi gươm giáo của hai bên đã chạm nhau thì quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa, những người cầm binh khí theo sau cũng nhất tề xông tới mà đánh”.

– “bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết”.

– “chém giết lung tung, thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối”.

Các chi tiết miêu tả trên thể hiện hình ảnh vua Quang Trung và quân Thanh.

c) Nếu chỉ kể sự việc diễn ra như thế thì nhân vật vua Quang Trung không nổi bật. Trận đánh cũng không sinh động. So với đoạn trích thì trận đánh được tái hiện lại một cách sinh động nhờ những yếu tố miêu tả.

II – LUYỆN TẬP

1. Câu 1 trang 92 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Tìm những yếu tố tả người và tả cảnh trong hai đoạn trích Truyện Kiều vừa học (Chị em Thúy Kiều, tr. 81 và Cảnh ngày xuân, tr. 84). Phân tích giá trị của những yếu tố miêu tả ấy trong việc thể hiện nội dung mỗi đoạn trích.

Trả lời:

– Những yếu tố tả người trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều:

+ Tả chung vẻ đẹp của hai chị em:

Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.

+ Tả riêng về Thúy Vân:

Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.

+ Tả riêng về Thúy Kiều:

Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành.
Sắc đành đòi một tài dành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.

– Yếu tố tả cảnh trong đoạn trích Cảnh ngày xuân:

+ Ngày xuân con én đưa thoi, …

+ Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.

+ Gần xa nô nức yến anh,

+ Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước, áo quần như nêm.

+ Ngổn ngang gò đống kéo lên.
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây,

+ Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.

⇒ Nếu không có những yếu tố miêu tả thì nội dung của đoạn trích sẽ nghèo nàn và đơn giản. Trong trường hợp xem xét ở trên, giả sử tước bỏ yếu tố miêu tả thì giống như đã tước bỏ hầu hết nội dung của đoạn trích, chỉ còn lại một số câu thơ kể chuyện.

2. Câu 2 trang 92 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Dựa vào đoạn trích Cảnh ngày xuân, hãy viết một đoạn văn kể về việc chị em Thuý Kiều đi chơi trong buổi chiều ngày Thanh minh. Trong khi kể, chú ý vận dụng các yếu tố miêu tả để tả cảnh ngày xuân.

Trả lời:

Trời tháng ba thật đẹp. Bầu trờI trong sáng với đàn chim én chao lượn. Bao nhiêu tài tử, giai nhân nô nức đổ về lễ hội. Ngựa xe đông như nước chảy. Quần là áo lượt của các chàng và các nàng dập dìu chen nhau chật như nêm. Những đôi giày của những bàn chân nam thanh, nữ tú lướt nhẹ êm trên thảm cỏ xanh. Người ta đổ dồn hết lên những gò đống để rắc vàng thoi, đốt tiền giấy, thắp hương cho những ngôi mộ. Chị em Thúy Kiều cũng hòa lẫn trong số người mải mê, say sưa đó. Khi bóng đã tà tà ngả về tây, chị em Thúy Kiều cũng hòa lẫn trong số người mải mê, say sưa đó. Khi bóng đã tà tà ngả về tây, chị em Thúy Kiều thơ thẩn dan tay ra về. Lúc này họ bước chầm chậm theo một dòng suối nhỏ, nước trong vắt. Dòng nước uốn quanh, chảy chầm chậm, luồn dưới một cây cầu nho nhỏ trông thật thơ mộng. Tâm trạng mọi người cũng xao xuyến, nao nao.

Hoặc:

Ngày tháng thấm thoắt như thoi đưa, mới xuân về mà đã sang tiết tháng ba. Nhân ngày Thanh minh đẹp trời, chị em Thúy Kiều cùng nhau đi tảo mộ, hòa vào dòng người nhộn nhịp ngựa xe ngược xuôi nô nức. Đến buổi chiều, mặt trời đã xế đằng tây, chị em Thúy Kiều cùng nhau ra về. Họ lững thững đi dọc theo dòng suối nhỏ chạy uốn lượn quanh co, phía cuối dòng suối có một chiếc cầu nhỏ bắc ngang. Phong cảnh nơi đây trong buổi chiều tà thật là thanh tĩnh và thoang thoảng buồn.

Hoặc:

Tiết trời Thanh minh vừa đến, màu xanh bát ngát của cỏ non, hoa lê điểm trắng, chim én đầy trời tạo nên ngày du xuân thật đẹp, thơ mộng. Tài tử giai nhân dập dìu đi hội. Chị em Thúy Kiều cũng tưng bừng sắm sửa đi du xuân. Chiều tàn, họ lại thơ thẩn ra về, họ đi qua một vùng nghĩa địa hiu hắt, người đi viếng đã về hết, chỉ còn lại những nấm mộ hương khói, thoi vàng vó rắc…Bóng chiều về tây, dòng suối nhỏ trong vắt, uốn quanh chảy chầm chậm, luồn dưới một cây cầu nho nhỏ. Quang cảnh thật thơ mộng những cũng thật tiêu điều. Tâm trạng con người cũng xao xuyến, nao nao….

3. Câu 3 trang 92 sgk Ngữ văn 9 tập 1

Giới thiệu trước lớp về vẻ đẹp của chị em Thuý Kiều bằng lời văn của mình.

Trả lời:

Bằng bút pháp nghệ thuật chấm phá, ước lệ tượng trưng, lấy thiên nhiên để gợi tả vẻ đẹp của con người, Nguyễn Du đã khắc họa rõ nét chân dung chị em Thúy Kiều. Mỗi người đều mang vẻ đẹp mười phân vẹn mười. Nếu Vân mang vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu. Vẻ đẹp ấy hòa hợp với thiên nhiên và cuộc đời cô vì thế cũng sẽ bình yên, không gặp sóng gió. Còn Kiều không chỉ hơn hẳn Vân về sắc mà còn về tài năng. Đặc biệt, Nguyễn Du tập trung miêu tả vào đôi mắt Kiều. Đôi mắt trong trẻo, long lah như làn nước mùa thu cùng đôi mày thanh tú, dào dạt sức sống như núi mùa xuân. Vẻ đẹp ấy khiến cho thiên phải hờn, phải ghen tị và hứa hẹn một cuộc đời đầy sóng gió, gian truân sẽ đến với Kiều. Không chỉ dừng lại ở việc miêu tả sắc đẹp của Kiều, Nguyễn Du còn dùng nhiều câu thơ để nói về tài năng của Kiều. Ở nàng có trí thông minh minh trời phú, tài năng đa dạng và nhất là khúc Bạc mệnh do Kiều sáng tác phản chiếu vẻ đẹp của một trái tim đa sầu, đa cảm.

Bài trước:

Bài tiếp theo:

Xem thêm:

Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Miêu tả trong văn bản tự sự sgk Ngữ văn 9 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn làm bài Ngữ văn tốt!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“