Nội Dung
Hướng dẫn soạn BÀI 2: BÀI HỌC CUỘC SỐNG. Nội dung bài Soạn bài Những cái nhìn hạn hẹp sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 7, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận văn học và nghị luận xã hội.
VĂN BẢN 1, 2
NHỮNG CÁI NHÌN HẠN HẸP
Nội dung chính:
– Truyện Ếch ngồi đáy giếng: Phê phán cách nhìn thế giới hạn hẹp của ếch, chỉ vì huênh hoang, kiêu ngạo nên phải chịu kết cục bi thảm
– Truyện Thầy bói xem voi: Từ câu chuyện chế giễu cách xem và phán về voi của năm ông thầy bói, truyện khuyên người ta: muốn hiểu biết sự vật, sự việc phải xem xét chúng một cách toàn diện.
Chuẩn bị đọc
Câu 1 trang 33 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Em hãy chia sẻ với bạn về những điều em quan sát được khi nhìn bầu trời từ những vị trí khác nhau.
Trả lời:
Bầu trời khi nhìn từ vị trí khác nhau sẽ có những vẻ đẹp, những điều khác biệt:
– Khi em nhìn bầu trời ở dưới thấp: bầu trời cao, rộng bao la, những đám mây trôi lững lờ, bàn tay em khó có thể chạm tới.
– Khi em nhìn bầu trời ở trên cao: bầu trời trở nên gần hơn, cảm giác như mình chạm đến được mây xanh.
Câu 2 trang 33 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Qua phim ảnh, sách vở, em biết những gì, hoặc hình dung thế nào về các ông thầy bói ngày xưa?
Trả lời:
Hình dung của em về các ông thầy bói ngày xưa: Họ là những người đàn ông đứng tuổi, hay đeo cặp kính đen, mặc áo dài màu đen, thường cầm trên tay cái đĩa nhỏ có hai đồng xu hoặc mai rùa, bên cạnh ông sẽ có sách vở và bút mực. Ông thầy bói thường ngồi xem bói ở chợ, đình, đền,….
Trải nghiệm cùng văn bản
Ếch ngồi đáy giếng
1. Suy luận trang 34 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Do đâu mà chú ếch này “cứ tưởng” trời “là cái vung”, còn mình “là chúa tể”?
Trả lời:
Chú ếch này “cứ tưởng” trời “là cái vung”, còn mình là “chúa tể” vì chú ếch này đã sống rất lâu ngày trong một cái giếng đã khiến chú chỉ có một tầm nhìn hạn hẹp. Sinh vật xung quanh chú chỉ có vài con nhái, cua, ốc bé nhỏ. Mỗi khi chú ếch cất tiếng kêu ồm ộp là những con vật kia hoảng sợ làm chú tưởng chú là to nhất ở thế gian.
Thầy bói xem voi
1. Dự đoán trang 35 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
“Xem voi” mà chỉ dùng tay “sờ” thì kết quả sẽ như thế nào?
Trả lời:
“Xem voi” mà chỉ dùng tay “sờ” thì kết quả sẽ không rõ ràng và thiếu đi sự chính xác. Bàn tay sẽ không thể nào sờ hết được cùng một lúc tất cả các bộ phận của con voi.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 trang 35 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Tóm tắt nội dung câu chuyện và xác định đề tài của hai văn bản trên.
Trả lời:
– Tóm tắt văn bản:
+ Ếch ngồi đáy giếng: Một con ếch sống trong giếng đã lâu ngày. Nó cứ nghĩ mình là chúa tể, còn bầu trời chỉ là chiếc vung. Cho đến một ngày trời mưa to, nước dâng lên cao đưa ếch ra khỏi giếng. Vì cái tính ngông nghênh sẵn có, không để ý đến xung quanh, nên chú ếch đã bị một trâu đi qua dẫm bẹp.
+ Thầy bói xem voi: Năm ông thầy bói mù cùng nhau xem một con voi. Mỗi ông sờ một bộ phận của con voi. Ông sờ vòi bảo con voi sun sun như con đỉa; ông sờ ngà bảo con voi chần chẫn như cái đòn càn; ông sờ tai bảo con voi như cái quạt thóc; ông sờ chân nói con voi như cột đình; ông sờ đuôi lại bảo con voi tun tủn như cái chổi sể cùn. Năm ông chẳng ai chịu ai, cãi nhau rồi đánh nhau toác đầu chảy máu.
– Đề tài:
+ Ếch ngồi đáy giếng: Phê phán thói huênh hoang, kiêu ngạo, tầm hiểu biết hạn hẹp, không coi ai ra gì. Bài học về tính khiêm nhường, không được chủ quan và luôn luôn phải tìm tòi, học hỏi, mở rộng tầm hiểu biết.
+ Thầy bói xem voi: Phải biết nhìn sự vật dưới cái nhìn khách quan, toàn diện nhất; không nên đánh mọi việc với cái nhìn phiến diện, một chiều.
Câu 2 trang 35 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Để thể hiện những hành động sai lầm của một nhân vật nào đó, tác giả truyện ngụ ngôn thường đặt nhân vật ấy trước một tình huống có nhiều nguy cơ phạm sai lầm. Tình huống đó trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi là gì?
Trả lời:
Tình huống trong văn bản:
– Ếch ngồi đáy giếng: Con ếch chỉ sống trong giếng nên sinh tính nghênh ngang, coi trời bằng vung vì nhìn qua miệng giếng. Một ngày, ếch ra khỏi giếng nhưng vẫn giữ thói ngông nghênh thì vô tình bị con trâu đi ngang qua dẫm bẹp.
– Thầy bói xem voi: Năm ông thầy bói mù nên dùng tay sờ con voi. Mỗi người sờ một bộ phận khác nhau, mỗi người một ý không ai nhường ai đánh nhau toác đầu chảy máu.
Câu 3 trang 36 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Nêu ấn tượng của em về nhân vật con ếch (Ếch ngồi đáy giếng) , năm ông thầy bói (Thầy bói xem voi). Các nhân vật này thể hiện những đặc điểm gì của nhân vật trong truyện ngụ ngôn?
Trả lời:
– Ếch ngồi đáy giếng: Ếch là một con vật nhỏ bé nhưng lại có thói kiêu căng, ngạo mạn, tầm nhìn hạn hẹp, nông cạn, thiếu hiểu biết.
– Thầy bói xem voi: Những ông thầy bói thiếu sự hiểu biết, bảo thủ, tự cho mình là đúng, không tôn trọng ý kiến người khác, không biết lắng nghe.
– Các nhân vật này thể hiện những đặc điểm của nhân vật trong truyện ngụ ngôn là:
+ Nhân vật trong truyện ngụ ngôn thường là loài vật hoặc con người.
+ Các nhân vật thường không có tên riêng mà sẽ được gọi bằng các danh từ như: con ếch, cua, ốc, thầy bói,…
+ Các nhân vật không được miêu tả chi tiết về ngoại hình.
+ Mượn các nhân vật trong truyện ngụ ngôn để nêu lên một bài học về cách ứng xử hoặc vấn đề đạo đức của con người.
Câu 4 trang 36 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Em rút ra được những bài học gì từ các truyện Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi?
Trả lời:
– Bài học từ truyện Ếch ngồi đáy giếng:
+ Hoàn cảnh sống sẽ tác động đến suy nghĩ, lối sống của mỗi người. Nhưng ở hoàn cảnh sống nào cũng cần học cách thích nghi, thay đổi bản thân, không ngừng học tập, rèn luyện.
+ Phê phán những người có thái độ cao ngạo, coi thường người khác, suy nghĩ thiếu hiểu biết, nông cạn, chủ quan.
+ Ai cũng cần sống khiêm tốn, không được huênh hoang, kiêu căng, ngạo mạn.
– Bài học từ truyện Thầy bói xem voi:
+ Phải có cái nhìn khách quan với mọi sự việc, sự vật, đánh giá từ nhiều phía, không áp đặt cái nhìn chủ quan, phiến diện.
+ Phải có sự thấu hiểu, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của người khác.
Câu 5 trang 36 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Theo em, cách đọc hiểu một truyện ngụ ngôn và đọc hiểu một truyện cổ tích có gì khác nhau?
Trả lời:
Cách đọc hiểu một truyện ngụ ngôn hoặc một truyện cổ tích thường dựa vào đặc trưng từng thể loại.
| Truyện cổ tích | Truyện ngụ ngôn |
| – Tìm hiểu những yếu tố kì ảo, thần kì, tưởng tượng, hoang đường và ý nghĩa những chi tiết ấy. – Nhân vật trong truyện thường được lí tưởng hoá. – Tìm hiểu nhân vật, hành động và ý nghĩa, mục đích của các nhân vật để nhận xét nội dung câu chuyện. – Đưa ra bài học về thiện-ác, tốt-xấu, cái ác sẽ bị trừng phạt,… |
– Tìm hiểu đặc trưng của truyện tình huống, đề tài,..của truyện. – Nhân vật không được chú ý ngoại hình, hành động. – Mỗi nhân vật thường đại diện cho một bộ phận người trong xã hội. – Bài học triết lý được rút ra từ câu chuyện. |
Câu 6 trang 36 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Chọn một trong hai bài tập sau:
– Sưu tầm một số văn bản truyện ngụ ngôn và tranh ảnh, phim hoạt hình minh họa các truyện ngụ ngôn ấy (nếu có)
– Thể hiện cảm nhận của mình về một trong các truyện ngụ ngôn (đã học, đã đọc) bằng cách ghi nhật kí đọc truyện, vẽ tranh minh họa,…
Trả lời:
Truyện ngụ ngôn: Con lừa đẩy cối xay
Có một họa sĩ rất bảo thủ, không muốn thay đổi thủ pháp vẽ tranh, vậy nên những tác phẩm của anh ta hoàn toàn không có gì mới mẻ. Có một ngày, anh cầm tác phẩm tâm đắc nhất của mình đi hỏi thầy giáo. Thầy giáo nói: “Em hãy xem con lừa đẩy cối xay đi được bao xa?”. Họa sĩ nói: “Con lừa chỉ chạy vòng quanh chiếc cối xay, có thể nói rằng chỉ dậm chân tại chỗ”. Thầy giáo nói: “Nếu em cứ cố chấp không chịu tìm kiếm những điều mới, thì có khác gì con lừa kia chỉ mãi đạp lên dấu chân của chính mình”.
Cảm nhận: Những thứ tốt ngay lúc ban đầu đều sẽ trở thành chướng ngại cho việc đề cao, chỉ có không ngừng thay đổi thì mới mong tiến bộ.
Truyện ngụ ngôn: Ông lão và con rùa
Có một ông lão đã sống tới 90 tuổi nhưng vẫn cảm thấy chưa đủ liền đi tới miếu sơn thần cầu nguyện. Sơn thần hỏi: “Ông chỉ muốn cầu trường thọ thôi đúng không? ”Ông lão nói: “Đúng vậy”. Sơn thần nói: “Vậy thì ông an tâm trở về đi”. Khi ông lão đang trở về thì đột nhiên thân thể thu nhỏ lại, biến thành một con rùa đen. Con rùa chầm chậm bò tới một khe đá thì gặp một con rùa khác. Con rùa kia nói: “Tôi trước đây cũng khẩn cầu sơn thần được trường thọ và Ngài ấy đã biến tôi trở thành một con rùa đen. Trả qua cuộc sống buồn chán 300 năm, ngoại trừ thể xác cứng ngắc và hơi thở yếu ớt này, một chút vui vẻ cũng không có, muốn chết cũng không xong. Đúng là thà được làm người chịu khổ 3 ngày còn hơn phải sống 300 năm làm rùa vô vị”.
Cảm nghĩ: Không muốn phụng sự thiên hạ mà chỉ mong tồn tại, thì dù sống được ngàn năm vẫn sẽ vô vị như rùa kia vậy.
Truyện ngụ ngôn: Rùa và thỏ
Trong tất cả các truyện ngụ ngôn mà em đã đọc qua, có lẽ câu chuyện khiến em ấn tượng nhất là câu chuyện “Rùa và thỏ”. Câu chuyện kể về cuộc chạy đua giữa rùa và thỏ trong một khu rừng nọ. Chỉ vì sự kiêu ngạo của bản thân mà thỏ đã thua trước rùa trước sự chứng kiến của tất cả các loài vật trong khu rừng. Từ đó, em rút ra được bài học vô cùng ý nghĩa cho bản thân mình là không nên kiêu ngạo, coi thường người khác. Đồng thời ca ngợi những người như rùa, luôn có sự kiên trì, cần cù, chịu khó,…vượt qua những thử thách để đem về chiến thắng, quả ngọt cho bản thân mình.
Truyện ngụ ngôn: Ếch ngồi đáy giếng
Một con ếch sống trong giếng đã lâu ngày. Nó cứ nghĩ mình là chúa tể, còn bầu trời chỉ là chiếc vung. Cho đến một ngày trời mưa to, nước dâng lên cao đưa ếch ra khỏi giếng. Vì cái tính ngông nghênh sẵn có, không để ý đến xung quanh, nên chú ếch đã bị một trâu đi qua dẫm bẹp. Câu chuyện đã phê phán thói huênh hoang, kiêu ngạo, tầm hiểu biết hạn hẹp, không coi ai ra gì đồng thời dạy em bài học về tính khiêm nhường, không được chủ quan và luôn luôn phải tìm tòi, học hỏi, mở rộng tầm hiểu biết.
Bài trước:
👉 Soạn bài ÔN TẬP Bài 1 trang 30 sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Bài tiếp theo:
👉 Soạn bài Những tình huống hiểm nghèo sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Những cái nhìn hạn hẹp sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 7 tốt nhất!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“