Hướng dẫn Soạn bài Ôn tập về dấu câu (Dấu chấm dấu chấm hỏi dấu chấm than) sgk Ngữ văn 6 tập 2

Hướng dẫn Soạn Bài 31 sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập hai. Nội dung bài Soạn bài Ôn tập về dấu câu (Dấu chấm dấu chấm hỏi dấu chấm than) sgk Ngữ văn 6 tập 2 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, tự sự, cảm thụ, phân tích, thuyết minh… đầy đủ các bài văn mẫu lớp 6 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn lớp 6.

Soạn bài Ôn tập về dấu câu (dấu chấm dấu chấm hỏi dấu chấm than) sgk Ngữ văn 6 tập 2
Soạn bài Ôn tập về dấu câu (dấu chấm dấu chấm hỏi dấu chấm than) sgk Ngữ văn 6 tập 2

I – Công dụng

Thông thường, dấu chấm được đặt ở cuối câu trần thuật, dấu chấm hỏi đặt cuối câu nghi vấn và dấu chấm than đặt cuối câu cầu khiến, câu cảm thán.

Tuy vậy, cũng có lúc người ta dùng dấu chấm ở cuối câu cầu khiến và đặt các dấu chấm hỏi, dấu chấm than trong ngoặc đơn vào sau một ý hay một từ ngữ nhất định để biểu thị thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm đối với ý đó hay nội dung của từ ngữ đó.


1. Trả lời câu hỏi 1 trang 149 sgk Ngữ văn 6 tập 2

Đặt các dấu chấm (.), dấu chấm hỏi (?), dấu chấm than (!) vào chỗ thích hợp có dấu ngoặc đơn. Giải thích vì sao em lại đặt các dấu câu như vậy.

a) Ôi thôi, chú mày ơi ( ) Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.

(Theo Tô Hoài)

b) Con có nhận ra con không ( )

(Theo Tạ Duy Anh)

c) Cá ơi giúp tôi với ( ) Thương tôi với ( )

(Theo Ông lão đánh cá và con cá vàng)

d) Giời chớm hè ( ) Cây cối um tùm ( ) Cả làng thơm ( )

(Theo Duy Khán)

Trả lời:

a) Ôi thôi, chú mày ơi (!) Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.

⟶ Đây là câu cảm thán (bộc lộ thái độ trịch trượng) nên dùng dấu chấm than.

b) Con có nhận ra con không (?)

⟶ Đây là câu nghi vấn (câu hỏi) nên dùng dấu chấm hỏi.

c) Cá ơi giúp tôi với (!) Thương tôi với (!)

⟶ Đây là câu cầu khiến (biểu hiện thái độ cầu cứu) nên dùng dấu chấm than.

d) Giời chớm hè (.) Cây cối um tùm (.) Cả làng thơm (.)

⟶ Đây là câu trần thuật nên dùng dấu chấm.


2. Trả lời câu hỏi 2 trang 149 sgk Ngữ văn 6 tập 2

Cách dùng các dấu chấm, dấu chấm hỏi và dấu chấm than trong những sau có gì đặc biệt?

a) Tôi phải bảo:

– Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.

[…] Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:

– […] Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.

(Tô Hoài)

b) AFP đưa tin theo cách ỡm ờ: “Họ là 80 người sức lực khá tốt nhưng hơi gầy”(! ?)

(Theo Nguyễn Tuân)

Trả lời:

a) Câu 2 và câu 4 đều là câu cầu khiến, nhưng cuối các câu ấy đều dùng dấu chấm. Đó là một cách dùng đặc biệt của dấu chấm.

Đáng lẽ lời Dế Mèn phải có hai dấu than để bày tỏ thái độ hách dịch nhưng ở đây dùng dấu chấm ý nói đó là tính cách thường ngày của Dế Mèn.

b) Dấu chấm hỏi và dấu chấm than đặt trong ngoặc đơn để thể hiện thái độ nghi ngờ hoặc châm biếm đối với nội dung của một từ ngữ đứng trước hoặc với nội dung cả câu. Đây là một cách dùng đặc biệt của các dấu câu này.


II – Chữa một số lỗi thường gặp

1. Trả lời câu hỏi 1 trang 150 sgk Ngữ văn 6 tập 2

So sánh cách dùng dấu câu trong từng cặp câu dưới đây.

a) – “Đệ nhất kì quan Phong Nha” nằm trong một quần thể hang động thuộc núi đá vôi Kẻ Bàng ở miền tây Quảng Bình. Có thể tới Phong Nha rất dễ dàng bằng hai con đường […]

“Đệ nhất kì quan Phong Nha” nằm trong một quần thể hang động thuộc núi đá vôi Kẻ Bàng ở miền tây Quảng Bình, có thể tới Phong Nha rất dễ dàng bằng hai con đường […]

(Trần Hoàng)

b) – Nơi đây vừa có nét hoang sơ, bí hiểm. Lại vừa rất thanh thoát và giàu chất thơ.

Nơi đây vừa có nét hoang sơ, bí hiểm; lại vừa rất thanh thoát và giàu chất thơ.

(Trần Hoàng)

Trả lời:

a) Câu 1: Sử dụng dấu chấm. Đây là câu trần thuật khiến cho hai câu văn tạo nên hai thông báo rõ ràng: địa điểm và cách đến địa điểm.

Câu 2: Sử dụng dấu phẩy. Việc dùng dấu phẩy làm cho câu này thành một câu ghép có hai vế, nhưng hai vế câu không liên quan chặt chẽ với nhau.

⇒ Dùng câu 1 là hợp lí.

b) Câu 1: Sử dụng dấu chấm. Việc dùng dấu chấm để tách làm hai câu là không hợp lí, làm cho phần vị ngữ thứ hai bị tách khỏi chủ ngữ, nhất là khi hai vị ngữ được nối với nhau bằng cặp quan hệ từ vừa … vừa.

Câu 2: Sử dụng dấu chấm phẩy. Dùng dấu chấm phẩy tinh tế bởi hai thông tin vừa độc lập lại vừa có tính quan hệ với nhau, tạo được nhịp cảm xúc tăng tiến.

⇒ Dùng câu 2 là hợp lí.


2. Trả lời câu hỏi 2 trang 151 sgk Ngữ văn 6 tập 2

Cách dùng dấu chấm hỏi và dấu chấm than trong các câu dưới đây vì sao không đúng? Hãy chữa lại các dấu câu ấy cho đúng.

a) Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì? Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa? Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên.

b) Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì. Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa. Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên!

(Tạ Duy Anh)

Trả lời:

a) Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì? Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa? Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên.

Hai dấu hỏi chấm dùng sai vì đây là câu trần thuật, không phải là các câu hỏi.

→ sửa: thay bằng dấu chấm.

Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì. Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa. Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên.

b) Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì. Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa. Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên!

Sai ở dấu chấm than vì đây là câu trần thuật không phải câu cảm thán hay cầu khiến.

→ sửa thay bằng dấu chấm.

Tôi chẳng tìm thấy ở tôi một năng khiếu gì. Và không hiểu vì sao tôi không thể thân với Mèo như trước kia được nữa. Chỉ cần một lỗi nhỏ ở nó là tôi gắt um lên.


III – Luyện tập

1. Trả lời câu hỏi 1 trang 151 sgk Ngữ văn 6 tập 2

Đặt dấu chấm vào những chỗ thích hợp trong đoạn văn sau đây:

Tuy rét vẫn kéo dài, mùa xuân đã đến bên bờ sông Lương mùa xuân đã điểm các chùm hoa gạo đỏ mọng lên những cành cây gạo chót vót giữa trời và trải màu lúa non sáng dịu lên khắp mặt đất mới cách ít ngày còn trần trụi đen xám trên những bãi đất phù sa mịn hồng mơn mởn, các vòm cây quanh năm xanh um đã dần dần chuyển màu lốm đốm, như được rắc thêm một lớp bụi phấn hung hung vàng: các vườn nhãn, vườn vải đang trổ hoa […] Mùa xuân đã đến những buổi chiều hửng ấm, từng đàn chim én từ dãy núi biếc đằng xa bay tới, lượn vòng trên những bến đò, đuổi nhau xập xè bên những mái nhà toả khói những ngày mưa phùn, người ta thấy trên mấy bãi soi dài nổi lên đây đó ở giữa sông, những con giang con sếu cao gần bằng người, không biết từ đâu bay về, theo nhau lững thững bước thấp thoáng trong bụi mưa trắng xoá có những buổi, cả một quãng sông phía gần chân núi bỗng rợp đi vì hàng nghìn đôi cánh của những đàn sâm cầm tới tấp sà xuống, chẳng khác nào từng đám mây bỗng rụng xuống, tan biến trong các đầm bãi rậm rạp lau sậy.

Trả lời:

Đặt dấu chấm sau các từ sau :

… bên bờ sông Lương.

… còn trần trụi đen xám.

… những mái nhà tỏa khói.

… bụi mưa trắng xóa.

Tuy rét vẫn kéo dài, mùa xuân đã đến bên bờ sông Lương (.) Mùa xuân đã điểm các chùm hoa gạo đỏ mọng lên những cành cây gạo chót vót giữa trời và trải màu lúa non sáng dịu lên khắp mặt đất mới cách ít ngày còn trần trụi đen xám (.) Trên những bãi đất phù sa mịn hồng mơn mởn, các vòm cây quanh năm xanh um đã dần dần chuyển màu lốm đốm, như được rắc thêm một lớp bụi phấn hung hung vàng: các vườn nhãn, vườn vải đang trổ hoa […] Mùa xuân đã đến những buổi chiều hửng ấm, từng đàn chim én từ dãy núi biếc đằng xa bay tới, lượn vòng trên những bến đò, đuổi nhau xập xè bên những mái nhà toả khói (.) Những ngày mưa phùn, người ta thấy trên mấy bãi soi dài nổi lên đây đó ở giữa sông, những con giang con sếu cao gần bằng người, không biết từ đâu bay về, theo nhau lững thững bước thấp thoáng trong bụi mưa trắng xoá (.) Có những buổi, cả một quãng sông phía gần chân núi bỗng rợp đi vì hàng nghìn đôi cánh của những đàn sâm cầm tới tấp sà xuống, chẳng khác nào từng đám mây bỗng rụng xuống, tan biến trong các đầm bãi rậm rạp lau sậy.


2. Trả lời câu hỏi 2 trang 151 sgk Ngữ văn 6 tập 2

Đoạn đối thoại dưới đây có dấu chấm hỏi nào dùng chưa đúng không? Vì sao?

– Bạn đã đến thăm Động Phong Nha chưa?

– Chưa? Thế còn bạn đã đến chưa?

– Mình đến rồi. Nếu tới đó, bạn mới hiểu vì sao mọi người lại thích đến thăm động như vậy?

Trả lờỉ:

Bạn đã đến thăm Động Phong Nha chưa? (đúng)

Chưa? (sai, phải thay bằng dấu chấm vì đây là câu trần thuật)

Thế còn bạn đã đến chưa? (đúng)

Mình đến rồi. (đúng)

Nếu tới đó, bạn mới hiểu vì sao mọi người lại thích đến thăm động như vậy? (sai, phải thay bằng dấu chấm vì đây là câu trần thuật).

Sửa lại như sau:

– Bạn đã đến thăm Động Phong Nha chưa?

– Chưa(.) Thế còn bạn đã đến chưa?

– Mình đến rồi. Nếu tới đó, bạn mới hiểu vì sao mọi người lại thích đến thăm động như vậy(.)


3. Trả lời câu hỏi 3 trang 152 sgk Ngữ văn 6 tập 2

Hãy đặt dấu chấm than thích hợp vào cuối câu thích hợp:

– Động Phong Nha thật đúng là “Đệ nhất kì quan” của nước ta

– Chúng tôi xin mời các bạn hãy đến thăm Động Phong Nha quê tôi

– Động Phong Nha còn cất giữ bao điều huyền bí, thú vị, hấp dẫn mà con người vẫn chưa biết hết

Trả lời:

– Động Phong Nha thật đúng là “Đệ nhất kì quan” của nước ta (!)

– Chúng tôi xin mời các bạn hãy đến thăm Động Phong Nha quê tôi (!)

– Động Phong Nha còn cất giữ bao điều huyền bí, thú vị, hấp dẫn mà con người vẫn chưa biết hết (.)


4. Trả lời câu hỏi 4 trang 152 sgk Ngữ văn 6 tập 2

Đặt dấu câu thích hợp vào chỗ có dấu ngoặc đơn dưới đây:

Chị Cốc liền quát lớn:

– Mày nói gì ( )

– Lạy chị, em nói gì đâu ( )

Rồi Dế Choắt lủi vào ( )

– Chối hả ( ) Chối này ( ) Chối này ( )

Mỗi câu “chối này ” chị Cốc lại giáng một mỏ xuống ( )

(Theo Tô Hoài)

Trả lời:

Các dấu câu được điền như sau:

Chị Cốc liền quát lớn:

– Mày nói gì (?)

– Lạy chị, em nói gì đâu (!)

Rồi Dế Choắt lủi vào (.)

– Chối hả (?) Chối này (!) Chối này (!)

Mỗi câu “chối này” chị Cốc lại giáng một mỏ xuống (.)


5. Câu 5 trang 152 sgk Ngữ văn 6 tập 2

Chính tả (nghe – viết): Bức thư của thủ lĩnh da đỏ (từ Đối với đồng bào tôi đến kí ức của người da đỏ).


Bài trước:

Bài tiếp theo:


Xem thêm:

Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Ôn tập về dấu câu (Dấu chấm dấu chấm hỏi dấu chấm than) sgk Ngữ văn 6 tập 2 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn làm bài Ngữ văn tốt!


“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com