Ngữ văn lớp 11

Soạn bài Thao tác lập luận bình luận sgk Ngữ văn 11 tập 2

Nội dung bài Soạn bài Thao tác lập luận bình luận sgk Ngữ văn 11 tập 2 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, phân tích, cảm nhận, thuyết minh, nghị luận,… đầy đủ các bài văn lớp 11 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn và ôn thi THPT Quốc gia.

I – MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN BÌNH LUẬN

1. Câu 1 trang 71 Ngữ văn 11 tập 2

Trên các phương tiện truyền thông, chúng ta rất hay gặp từ bình luận (bình luận tình hình thời sự, bình luận quân sự, bình luận thể thao,…). Theo anh (chị), từ bình luận trong những trường hợp ấy mang ý nghĩa gì?

(Gợi ý: Anh (chị) có thể giải thích về bóng đá cho một người chưa biết, chưa hiểu gì về bóng đá, nhưng anh (chị) có thể bình luận về bóng đá với những người không biết, không hiểu về bóng đá hay không? Bình luận về bóng đá có phải nhằm dẫn dắt người nghe từ chỗ chưa biết đến chỗ biết, từ chỗ chưa hiểu đến chỗ hiểu về bóng đá hay không? Khi chưa có những ý kiến nhận xét về một trận đấu không? Vậy anh (chị) phải thực hiện công việc bình luận bằng những ý kiến như thế nào, với ai và để làm gì?)

Trả lời:

Bình luận trong các trường hợp trên nhằm đưa ra những ý kiến nhận xét, đánh giá, bàn luận về sự đúng/sai, hay/dở, lợi/hại của vấn đề.

2. Câu 2 trang 71 Ngữ văn 11 tập 2

Hãy tìm hiểu một lần nữa đoạn trích Xin lập khoa luật của Nguyễn Trường Tộ (Ngữ văn 11, tập một)

a) Trong đoạn trích đó, tác giả có nhận định, đánh giá đúng – sai, hay – dở không? Có bàn bạc sâu rộng vấn đề được nói đến hay không? Nếu có thì đích cuối cùng của các lời nhận định, đánh giá, bàn bạc đó là gì?

b) Nguyễn Trường Tộ có lí do để viết Xin lập khoa luật không, nếu vào lúc bấy giờ, ai nấy đều đã thống nhất rằng muốn trị nước thì phải dựa vào luật chứ không phải vào những lời nói suông trên giấy về trung hiếu hay lễ nghĩa, rằng luật pháp là công bằng và cũng là đạo đức?

c) Dựa vào nhận thức về ý nghĩa của từ bình luận trong mục 1, anh (chị) thấy Xin lập khoa luật có phải là một đoạn trích có tính chất bình luận không? Vì sao không thể coi đây là một đoạn trích chứng minh hay giải thích?

Trả lời:

a) – Tác giả có ý thức tranh luận với quan niệm cho rằng việc lập khoa luật là không cần thiết

– Tác giả đã nêu ra vấn đề đúng, sai của đời sống và  bàn bạc rất sâu. Theo đó vua chúa thống trị đất nước đều phải dựa vào luật, và thực hiện theo luật.

– Nhằm mục đích thuyết phục triều đình cho mở khoa luật.

b) Nguyễn Trường Tộ có lý do để đề nghị lập khoa luật bởi lúc bấy giờ, ai nấy đều đã thống nhất rõ ràng muốn trị nước thì phải dựa vào luật chứ không phải vào những lời nói suông trên giấy về trung hiếu hay lễ nghĩa, rằng luật pháp là công bằng và cũng là đạo đức.

c) Đoạn trích Xin lập khoa luật của Nguyễn Trường Tộ là một đoạn lập luận bình luận vì nó thể hiện rõ tính chất đề xuất vấn đề đồng thời nhận xét đánh giá giúp người đọc, người nghe hiểu, tán đồng với đề xuất của tác giả.

3. Câu 3 trang 71 Ngữ văn 11 tập 2

Muốn làm cho ý kiến bình luận có sức thuyết phục người đọc (người nghe) thì phải nắm vững kĩ năng bình luận. Vì sao?

Trả lời:

Giải thích:

– Như vậy mới nắm vững được cách tổ chức luận cứ, luận điểm ⇒ đạt tới mục đích đặt ra.

– Để vận dụng trong quá trình trình bày ⇒ tạo sự lôi cuốn, thuyết phục.

4. Câu 4 trang 71 Ngữ văn 11 tập 2

Tại sao có thể nói rằng con người hôm nay cần biết bình luận, dám bình luận và do đó, phải nắm vững kĩ năng bình luận?

Trả lời:

– Con người cần thiết bình luận, dám bình luận: để thể hiện chính kiến, quan điểm của mình và thuyết phục được người nghe về những vấn đề đó.

– Phải nắm kĩ năng bình luận thì bình luận hấp dẫn, lôi cuốn, thuyết phục khách quan.

II – CÁCH BÌNH LUẬN

– Bước 1: Nêu hiện tượng/vấn đề cần bình luận

+ Nêu rõ thái độ và sự đánh giá của người bình luận với vấn đề được đưa ra.

+ Đảm bảo trung thực, khách quan, ngắn gọn, rõ ràng.

– Bước 2: Đánh giá vấn đề cần bình luận. Tùy từng vấn đề mà lựa chọn cách đánh giá:

+ Đứng về một phía, tìm lí lẽ, dẫn chứng để ủng hộ phía đúng, phê phán phía sai.

+ Kết hợp phần đúng của mỗi phía, loại bỏ phần hạn chế để đi tới sự đánh giá công bằng.

+ Đưa ra cách đánh giá phải/trái, đúng/sai, hay/dở của riêng mình sau khi đã phân tích các quan điểm, ý kiến khác nhau về đề tài cần bình luận.

– Bước 3: Bàn về hiện tượng/vấn đề cần bình luận

+ Bàn về thái độ, hành động, cách giải quyết trước hiện tượng vừa đánh giá.

+ Bàn về những điều có thể rút ra khi liên hệ với thời đại, hoàn cảnh sống, lứa tuổi của mình và của những người đang nghe bình luận.

+ Bàn về những ý nghĩa xa rộng, sâu sắc hơn mà hiện tượng/vấn đề có thể gợi ra.

LUYỆN TẬP

1. Câu 1 trang 73 Ngữ văn 11 tập 2

Có người cho rằng bình luận chẳng qua chỉ là sự kết hợp của hai kiểu lập luận giải thích và chứng minh. Nhận xét ấy đúng hay không đúng? Vì sao?

Trả lời:

Nhận xét “Bình luận chẳng qua là sự kết hợp của hai kiểu lập luận giải thích và chứng minh” là sai lầm bởi đây là ba kiểu bài khác nhau về mục đích và yêu cầu.

Kiểu bài Mục đích Yêu cầu Đối tượng
Giải thích Giúp người nghe hiểu Dễ hiểu Người chưa hiểu
Chứng minh Giúp người nghe tin Thuyết phục Người chưa rõ, chưa tin
Bình luận Giúp người nghe đánh giá được vấn đề một cách chính xác, toàn diện, công bằng và bàn luận cùng họ về vấn đề. Trôi chảy, hấp dẫn, sắc sảo, giàu nhiệt tình thuyết phục, giàu tính tranh luận. Người đã biết, đã có ý kiến về vấn đề nhưng ý kiến của họ còn khác với ý kiến người bình luận.

2. Câu 2 trang 73 Ngữ văn 11 tập 2

Đoạn trích nào sau đây có sử dụng thao tác bình luận không? Căn cứ vào đâu để anh (chị) có thể kết luận là có (hoặc không)?

[…] Trong lĩnh vực tai nạn giao thông, thần chết là một kẻ mù lòa, không hề phân biệt người tốt và kẻ xuất khi đua ngang lưỡi hái vào mạng sống của ai đó. Nhất là khi thần chết đồng hành cùng những “sát thủ” trên đường phố.

Thần chết trao lưỡi hái chó những trai tráng đi xe máy hung hăng đánh võng, lạng lách, vượt ẩu trên đường phố. Những kẻ hoặc không biết luận hoặc không thèm biết đến luật giao thông. Những kẻ đầu óc trống rỗng không còn gì để tự tin và tự hào ngoài việc “khủng bố” người đi đường bằng những cú vượt phải, tạt qua sát sạt trên đầu xe người đi đường khác, gây ớn lạnh sống lưng và lấy nỗi khủng khiếp của kẻ khác làm khoái cảm…

Rõ ràng, ngoài những hạn chế khách quan thì ý thức còn hết sức non kém của một số người dân Việt nam khi tham gia giao thông đang là nguyên nhân quan trọng cướp đi sinh mạng của nhiều người.

Tiếc thay, đó hầu hết lại là những trai tráng. Theo thống kê của UNICEF năm 2004, hầu hết các ca tử vong ở tuổi 15 – 19 đều là người đi xe máy! Đó là sự tổn thương quá lớn cho lực lượng lao động của đất nước. Lực lượng ấy lẽ ra phải bắt đầu gánh lấy trách nhiệm công dân và gia đình, làm ra của cải và đem lại sự phồn vinh cho gia đình và xã hội.

Nếu chúng ta muốn có hạnh phúc và gặt hái được nhiều qua hội nhập, nếu chúng ta tự hào rằng Việt Nam mến khách, thì mỗi người hãy tự điều chỉnh mình, trước hết là tự cứu mình và cứu người, đem sự an toàn ra đãi mình và đãi khách bằng sự cẩn trọng khi tham gia giao thông.

Chúng ta cần một chương trình truyền thông hiệu quả hơn để “những lưỡi hái tử thần” không còn nghênh ngang trên đường phố!

(Theo Võ Thị Hảo, báo điện tử Vietnamnet, ngày 12-12-2006)

Trả lời:

Căn cứ vào những ý kiến đánh giá, bàn luận và mở rộng, có thể khẳng định đoạn trích có sử dụng thao tác bình luận:

– Vấn đề bình luận: tai nạn giao thông.

– Đánh giá:

+ Ý thức non kém của một số người dân Việt Nam khi tham gia giao thông là nguyên nhân quan trọng cướp đi sinh mạng nhiều người (đánh giá về nguyên nhân).

+ Đó là tổn thương quá lớn cho lực lượng lao động của đất nước (đánh giá về kết quả).

– Bàn bạc, mở rộng vấn đề: bàn về thái độ, hành động, cách giải quyết vấn đề.

+ Mỗi người tự điều chỉnh mình, trước hết là tự cứu mình… tham gia giao thông.

+ Cần có chương trình truyền thông hiệu quả hơn.

3. Câu 3 trang 74 Ngữ văn 11 tập 2

Sau khi đọc và suy nghĩ kĩ về đoạn trích Xin lập khoa luật, anh (chị) thấy mình còn có thể bình luận gì thêm về vai trò của pháp luật và của việc giáo dục pháp luật trong xã hội?

Trả lời:

Bình luận thêm về vai trò của pháp luật và việc giáo dục pháp luật trong xã hội sau khi đọc “Xin lập khoa luật”:

– Thực trạng hiểu biết và thực hiện luật trong xã hội.

– Vai trò của luật pháp trong xã hội hiện đại.

– Mức độ hợp lí và hiệu quả của các bộ luật hiện nay.

– Giải pháp để việc thực hiện luật nghiêm minh trong xã hội.

Bài trước:

Bài tiếp theo:

Xem thêm:

Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Thao tác lập luận bình luận sgk Ngữ văn 11 tập 2 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các em làm bài Ngữ văn thật tốt!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“