Hướng dẫn Soạn bài Tìm hiểu chung về văn tự sự sgk Ngữ văn 6 tập 1

Hướng dẫn Soạn Bài 2 sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập một. Nội dung bài Soạn bài Tìm hiểu chung về văn tự sự sgk Ngữ văn 6 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, tự sự, cảm thụ, phân tích, thuyết minh… đầy đủ các bài văn mẫu lớp 6 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn lớp 6.

---

I – Ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự

– Tự sự (kể chuyện) là phương thức trình bày các chuỗi sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đến một kết thúc. Thể hiện một ý nghĩa.

– Đặc điểm:

+ Có cốt truyện.

+ Bao gồm chuỗi sự việc, sự kiện, những diễn biến, tình tiết câu chuyện được liên kết với nhau một cách hợp lý.

+ Nhân vật: Có khi là người, loài vật, sự vật…tuỳ theo phương thức sáng tác khác nhau và mục đích giao tiếp khác nhau.

– Ý nghĩa: Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen chê.

---

1. Trả lời câu hỏi 1 trang 27 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Trong đời sống hàng ngày người ta thường nghe những yêu cầu và những câu hỏi như sau:

–  Bà ơi, bà kể chuyện cổ tích cho cháu nghe đi!

–  Cậu kể cho mình nghe Lan là người như thế nào.

–  Bạn An gặp chuyện gì mà lại thôi học nhỉ?

–  Thơm ơi, lại đây tớ kể cho nghe câu chuyện này hay lắm.

a) Gặp trường hợp như thế, theo em, người nghe muốn biết điều gì và người kể phải làm gì?

b) Trong những trường hợp trên, câu chuyện phải có một ý nghĩa nào đó. Ví dụ, nếu muốn cho bạn biết Lan là một người bạn tốt, người được hỏi phải kể những việc như thế nào về Lan? Vì sao? Nếu người trả lời kể một câu chuyện về An mà không liên quan đến việc thôi học của An thì có thể coi là câu chuyện có ý nghĩa không? Vì sao?

Trả lời:

a) Trường hợp như thế người nghe muốn biết thông tin:

– Nội dung câu truyện cổ tích nào đó.

– Thông tin (hình dáng, tính tình, sở thích, thành tích học tập) của Lan.

– Lý do An thôi học.

– Một câu chuyện hay

⇒ Người kể phải dùng phương thức kể để cung cấp thông mà người nghe muốn biết.

b) – Trong trường hợp trên người được hỏi phải kể những việc tốt của Lan như trong học tập, lao động, giúp đỡ bạn bè. Người được hỏi phải kể như vậy vì những thông tin đó mới chứng tỏ được Lan là một người tốt và cung cấp đủ thông tin cho người hỏi.

– Nếu người kể, kể một câu chuyện không liên quan đến việc thôi học của An thì đó không được coi là một câu chuyện ý nghĩa vì nó không đáp ứng được mục đích của người hỏi.

---

2. Trả lời câu hỏi 2 trang 28 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Truyện Thánh Gióng mà em đã học là một văn bản tự sự. Văn bản này cho ta biết những điều gì? Vì sao có thể nói truyện Thánh Gióng là truyện ngợi ca công đức của vị anh hùng làng Gióng?

Hãy liệt kê các sự việc theo thứ tự trước sau của truyện. Truyện bắt đầu từ đâu, diễn biến như thế nào, kết thúc ra sao? Từ thứ tự các sự việc đó, em hãy suy ra đặc điểm của (phương thức) tự sự.

Trả lời:

– Truyện Thánh Gióng là một văn bản tự sự vì nó cũng cấp cho bạn đọc những thông tin sau:

+ Truyện kể về Gióng.

+ Ở thời Hùng Vương thứ 6

+ Gióng đi đánh giặc Ân.

+ Gióng đánh tan giặc Ân, cởi áo giáp sắt, bay về trời.

⇒ Ý nghĩa: ca ngợi lòng yêu nước và tinh thần quả cảm của Gióng.

– Truyện Thánh Gióng ca ngợi công đức của vị anh hùng vì câu chuyện kể về quá trình ra đời → trưởng thành → lập chiến công → thành Thánh của vị anh hùng giữ nước đầu tiên của dân tộc ta.

– Thứ tự các sự việc theo trình tự của câu truyện:

1. Việc Gióng ra đời.

2. Gióng biết nói và nhận lời sứ giả.

3. Gióng lớn nhanh, cưỡi ngựa đi đánh giặc.

4. Giặc tan, Gióng bay về trời.

5. Vua lập đền thờ và phong danh hiệu Phù Đổng Thiên Vương.

⇒ Phương thức tự sự (đặc điểm của phương thức tự sự) :

+ Trình bày chuỗi các sự việc, sự kiện này → sự vật sự kiện kia → kết quả ⇒ thể hiện một ý nghĩa.

+ Giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề ⇒ bày tỏ thái độ khen chê.

---

II – Luyện tập

1. Trả lời câu hỏi 1 trang 28 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Đọc mẩu chuyện sau và trả lời câu hỏi: Trong truyện này, phương thức tự sự thể hiện như thế nào? Câu chuyện thể hiện ý nghĩa gì?

Ông già và thần chết

Một lần ông già đẵn xong củi và mang về. Phải mang đi xa ông già kiệt sức, đặt bó củi xuống rồi nói:

– Chà, giá Thần Chết đến mang ta đi thì có phải hơn không!

Thần Chết đến và bảo:

– Ta đây, lão cần gì nào?

Ông già sợ hãi bảo:

– Lão muốn ngài nhấc hộ bó củi lên cho lão.

(Lép Tôn-xtôi, Kiến và chim bồ câu)

Trả lời:

– Truyện Ông già và thần chết sử dụng phương thức tự sự. Phương thức tự sự được thể hiện thông qua các lời thoại

– Ý nghĩa:

+ Ca ngợi trí thông minh của ông lão.

+ Thể hiện tư tưởng yêu cuộc sống, dù kiệt sức thì sống cũng hơn chết.

---

2. Trả lời câu hỏi 2 trang 29 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Bài thơ sau đây có phải tự sự không, vì sao? Hãy kể lại câu chuyện bằng miệng.

Sa bẫy

Bé Mây rủ mèo con

Đánh bẫy bầy chuột nhắt

Mồi thơm: cá nướng ngon

Lửng lơ trong cạm sắt.

Lũ chuột tham hoá ngốc

Chẳng nhịn thèm được đâu!

Bé Mây cười tít mắt

Mèo gật gù, rung râu.

Đêm ấy Mây nằm ngủ

Mơ đầy lồng chuột sa

Cùng mèo con đem xử

Chúng khóc ròng, xin tha !

Sáng mai vùng xuống bếp:

Bẫy sập tự bao giờ

Chuột không, cá cũng hết

Giữa lồng mèo nằm… mơ !

(Nguyễn Hoàng Sơn, Dắt mùa thu qua phố )

Trả lời:

– Bài thơ Sa bẫy PDF EPUB PRC AZW miễn phí đọc trên điện thoại – máy tính, ứng dụng đọc file epub, prc reader, azw reader của tác giả Nguyễn Hoàng Sơn được thể hiện theo phương thức tự sự: vì: Nội dung bài thơ như một câu chuyện, trình tự, có diễn biến và kết thúc bất ngờ.

– Kể câu chuyện bằng miệng. Yêu cầu: kể theo mạch kể trong bài thơ:

+ Bé Mây rủ mèo con đánh bẫy lũ chuột nhắt bằng cá nướng thơm lừng treo trong cạm sắt.

+ Cả bé và mèo đều nghĩ lũ chuột nhắt sẽ tham ăn và bị sa bẫy.

+ Đêm, Mây nằm mơ bắt được cả mớ chuột chúng đang khóc xin tha.

+ Sáng hôm sau, ai ngờ mèo lại bị sa bẫy.

Ví dụ: Bé mây rủ mèo đánh bẫy chuột nhắt bằng cá nướng rất thơm. Cả hai đều sung sướng khi nghĩ đến cảnh chuột sập bẫy nhưng không may bẫy sập, chuột chưa đến mèo đã bị sa bẫy.

---

3. Trả lời câu hỏi 3 trang 29 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Hai văn bản sau đây có nội dung tự sự không? Vì sao? Tự sự ở đây có vai trò gì?

Huế: Khai mạc trại điêu khắc quốc tế lần thứ ba.

Người Âu Lạc đánh tan quân Tần xâm lược.

Trả lời:

–  Cả hai văn bản đều có nội dung tự sự với nghĩa kể chuyện, kể việc.

–  Tự sự ở đây có vai trò giới thiệu, tường thuật, kể chuyện thời sự hay lịch sử.

---

4. Trả lời câu hỏi 4 trang 30 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Hãy kể câu chuyện để giả thích vì sao người Việt Nam tự xưng là con Rồng, cháu Tiên.

Trả lời:

Tổ tiên người Việt xưa là Lạc Long Quân và Âu Cơ. Lạc Long Quân nòi Rồng hay chơi ở vùng sông hồ ở Lạc Việt (Bắc Bộ Việt Nam). Bà Ầu Cơ là giống tiên phương Bắc xuống chơi vùng Lạc Việt, thấy cảnh đẹp quên về. Lạc Long Quân và Âu Cơ gặp nhau rồi đem lòng yêu nhau, họ trở thành vợ chồng. ít lâu sau Âu Cơ đẻ ra một bọc trứng nở ra một trăm người con. Người con trưởng được chọn làm vua, gọi là Hùng Vương, đóng đô ở Phong Châu, đời đời cha truyền con nối. Biết ơn và tự hào về dòng giống của mình, người Việt tự xưng là con Rồng, cháu Tiên.

---

5. Trả lời câu hỏi 5 trang 30 sgk Ngữ văn 6 tập 1

Trong cuộc họp lớp đầu năm Giang, đề nghị bầu Minh làm lớp trưởng, vì bạn Minh đã chăm học, học giỏi, lại thường giúp đỡ bạn bè. Theo em, Giang có nên kể vắn tắt một vài thành tích của Minh để thuyết phục các bạn cùng lớp hay không?

Trả lời:

Bạn Giang nên kể vắn tắt một vài thành tích của Minh để các bạn trong lớp hiểu Minh là người chăm học, học giỏi lại thường hay giúp đỡ bạn.

---

Bài trước:

• Soạn bài Từ mượn sgk Ngữ văn 6 tập 1

Bài tiếp theo:

• Soạn bài Sơn Tinh, Thủy Tinh sgk Ngữ văn 6 tập 1