Ngữ văn lớp 10

Soạn bài Tổng quan văn học Việt Nam sgk Ngữ văn 10 tập 1

Nội dung bài Soạn bài Tổng quan văn học Việt Nam sgk Ngữ văn 10 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, phân tích, cảm nhận, thuyết minh, nghị luận,… đầy đủ các bài văn lớp 10 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn và ôn thi THPT Quốc gia.

I – CÁC BỘ PHẬN HỢP THÀNH CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM

1. Văn học dân gian

Là sáng tác tập thể và truyền miệng của nhân dân lao động.

Thể loại: thần thoại, sử thi, truyền thuyết, cổ tích, ngụ ngôn, truyện cười, tục ngữ, câu đố, ca dao, vè, truyện thơ, chèo

Đặc trưng: Tính truyền miệng, tính tập thể và sự gắn với các sinh hoạt trong đời sống cộng đồng.

2. Văn học viết

Là sáng tác của trí thức, được ghi lại bằng chữ viết, mang đậm dấu ấn sáng tạo của cá nhân.

Hệ thống chữ viết: chữ Hán, chữ Nôm, chữ quốc ngữ.

Thể loại: từ thế kỉ X đến thế kỉ XIX (truyện kí, tiểu thuyết chương hồi, thơ cổ phong, thơ Đường luật, văn biền ngẫu…). Từ đầu thế kỉ XX đến nay, loại hình tự sự có tiểu thuyết, truyện ngắn, kí; loại hình trữ tình có thơ trữ tình và trường ca; loại hình kịch có kịch nói, kịch thơ…

II – QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM

1. Văn học trung đại

Tồn tại chủ yếu từ thế kỉ X đến thế kỉ XIX

Văn tự: văn học viết bằng chữ Hán và chữ Nôm

Hình thành và phát triển trong bối cảnh văn hoá và văn học vùng Đông Á, Đông Nam Á ; có quan hệ giao lưu với nhiều nền văn học khu vực, nhất là văn học Trung Quốc, Ấn Độ.

2. Văn học hiện đại

Văn tự: chữ quốc ngữ

Thời gian: đầu thế kỉ XX và vận động, phát triển cho tới ngày nay.

Tồn tại trong bối cảnh giao lưu văn hoá, văn học ngày càng mở rộng, đã tiếp tiếp xúc và tiếp nhận tinh hoa của nhiều nền văn học thế giới để đổi mới.

III – CON NGƯỜI VIỆT NAM QUA VĂN HỌC

Văn học là nhân học.Văn học Việt Nam thể hiện tư tưởng, tình cảm, quan niệm chính trị, văn hoá, đạo đức, thẩm mĩ của con người Việt Nam trong nhiều mối quan hệ đa dạng:

Quan hệ với thế giới tự nhiên

Quan hệ quốc gia dân tộc

Quan hệ xã hội và trong ý thức về bản thân.

HƯỚNG DẪN HỌC BÀI

1. Câu 1 trang 13 Ngữ văn 10 tập 1

Hãy vẽ sơ đồ các bộ phận của văn học Việt Nam.

Trả lời:

2. Câu 2 trang 13 Ngữ văn 10 tập 1

Trình bày quá trình phát triển của văn học viết Việt Nam.

Trả lời:

Thời kì VĂN HỌC TRUNG ĐẠI từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX Thời kì VĂN HỌC HIỆN ĐẠI từ đầu đến hết thế kỉ XX
Chữ viết: chữ Hán + chữ Nôm.

– Văn học chữ Hán:

+ Tiếp nhận nhiều thể loại và thi pháp văn học cổ Trung Quốc

+ Thành tựu tiêu biểu có thơ văn yêu nước Lí Trần, văn xuôi (Nguyễn Dữ, Ngô gia văn phái, Hải Thượng Lãn Ông…); thơ ca rất phát triển (Nguyễn Du, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Cao Bá Quát…).

+ Văn học chữ Hán có giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc.

– Văn học chữ Nôm:

+ Thơ Nôm Đường luật phát triển (Nguyễn Trãi, Hồ Xuân Hương…),

+ Các thể loại văn học dân tộc được phát huy + Văn học chữ Nôm ảnh hưởng mạnh từ VHDG và phản ánh lòng yêu nước, tinh thần nhân đạo, tính hiện thực, quá trình dân tộc hóa và dân chủ hóa VHTĐ.

 Chữ viết: chữ quốc ngữ.

– VHHĐ một mặt kế thừa tinh hoa văn học truyền thống, mặt khác tiếp thu tinh hoa văn học thế giới để hiện đại hóa. Sự đổi mới khiến cho VHHĐ có một số điểm khác so với VHTĐ:

+ Đội ngũ nhà văn, nhà thơ chuyên nghiệp.

+ Đời sống văn học sôi nổi, năng động.

+ Các thể loại văn học mới thay thế vai trò chủ đạo của các thể loại văn học cũ.

+ Thi pháp hiện đại, đề cao sáng tạo và cái tôi cá nhân.

– Từ CMT8/1945, văn nghệ phát triển mạnh gắn với đường lối đúng đắn của Đảng.

– Thành tựu nổi bật là văn học yêu nước và cách mạng, gắn với cuộc giải phóng dân tộc.

– Nhiều trào lưu văn học nở rộ, nhiều tác gia và tác giả tiêu biểu xuất hiện làm nền văn học nước nhà phong phú, đồ sộ.

3. Câu 3 trang 13 Ngữ văn 10 tập 1

Dùng hiểu biết của mình để làm sáng tỏ nhận định: Văn học Việt Nam đã thể hiện chân thực, sâu sắc đời sống tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam trong nhiều mối quan hệ đa dạng.

Trả lời:

– Trong mối quan hệ với thế giới tự nhiên, con người Việt Nam nhận thức, cải tạo, chinh phục và cũng dành tình yêu sâu sắc cho đối tượng này. VD: hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp xuất hiện nhiều trong VHDG, hình tượng thiên nhiên gắn với lí tưởng và đạo đức, thẩm mĩ trong VHTĐ, hình tượng thiên nhiên bộc lộ tình yêu nước trong VHHĐ.

– Trong mối quan hệ quốc gia dân tộc, con người Việt Nam thể hiện ý thức tự tôn dân tộc và tình yêu nước mãnh liệt. VD: hào khí Đông A thời trung đại, chủ nghĩa anh hùng cách mạng thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước…

– Trong mối quan hệ xã hội, con người Việt Nam mong muốn một xã hội công bằng, tốt đẹp, nhìn thẳng vào xã hội với tinh thần nhận thức và cải tạo xã hội. VD: VHDG đầy ắp hình ảnh ông Bụt, bà Tiên cứu giúp người khốn khó; VHTĐ mơ ước về xã hội Nghiêu – Thuấn; VHHĐ hướng tới lí tưởng xã hội chủ nghĩa…

– Trong mối quan hệ với bản thân, con người Việt Nam luôn tìm kiếm, lựa chọn các giá trị để hình thành đạo lí làm người. Mỗi giai đoạn văn học, trào lưu văn học có mẫu hình nhân vật riêng. VD: đề cao quyền sống cá nhân, quyền hưởng hạnh phúc và tình yêu có trong các khúc ngâm, thơ Hồ Xuân Hương, Truyện Kiều, Thơ mới, văn xuôi Tự lực văn đoàn…

Bài tiếp theo:

Xem thêm:

Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Tổng quan văn học Việt Nam sgk Ngữ văn 10 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các em làm bài Ngữ văn thật tốt!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“