Soạn bài Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân sgk Ngữ văn 11 tập 1

Nội dung bài Soạn bài Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân sgk Ngữ văn 11 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, phân tích, cảm nhận, thuyết minh, nghị luận,… đầy đủ các bài văn lớp 11 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn và ôn thi THPT Quốc gia.


I – NGÔN NGỮ – TÀI SẢN CHUNG CỦA XÃ HỘI

1. Những yếu tố chung trong ngôn ngữ của cộng đồng:

– Các âm thanh và các thanh (nguyên âm, phụ âm, thanh điệu…)

– Các tiếng (âm tiết) là sự kết hợp của các âm và thanh.

– Các từ (từ đơn, từ ghép)

– Các ngữ cố định (thành ngữ, quán ngữ…)

2. Các quy tắc và phương thức chung:

– Quy tắc cấu tạo các kiểu câu. Ví dụ: cấu tạo kiểu câu ghép chỉ quan hệ nguyên nhân – kết quả…

– Phương thức chuyển nghĩa từ (nghĩa gốc sang nghĩa phái sinh)

Bên cạnh đó, còn nhiều quy tắc và phương thức chung khác thuộc các lĩnh vực ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp, phong cách… của ngôn ngữ.


II – LỜI NÓI – SẢN PHẨM RIÊNG CỦA CÁ NHÂN

Cái riêng trong lời nói cá nhân biểu hiện qua:

1. Giọng nói cá nhân.

2. Vốn từ ngữ cá nhân.

3. Việc sử dụng các từ ngữ quen thuộc một cách sáng tạo.

4. Việc cấu tạo ra từ mới.

5. Việc vận dụng linh hoạt, sáng tạo quy tắc chung, phương thức chung.

Biểu hiện rõ nhất của nét riêng trong lời nói cá nhân là phong cách ngôn ngữ cá nhân.


LUYỆN TẬP

1. Câu 1 trang 13 Ngữ văn 11 tập 1

Trong hai câu thơ dưới đây, từ thôi in đậm đã được tác giả sử dụng với nghĩa như thế nào?

Bác Dương thôi đã thôi rồi,
Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta.

(Nguyễn Khuyến, Khóc Dương Khuê)

Trả lời:

Trong hai câu thơ, từ thôi in đậm được tác giả sử dụng với nghĩa chuyển, chỉ cái chết để nói tránh cái chết của Dương Khuê, một sự việc đau buồn.


2. Câu 2 trang 13 Ngữ văn 11 tập 1

Nhận xét về cách sắp đặt từ ngữ trong hai câu thơ sau. Cách sắp đặt như thế tạo được hiệu quả giao tiếp như thế nào?

Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám,
Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn.

(Hồ Xuân Hương, Tự tình – Bài II)

Trả lời:

Cách sắp đặt từ ngữ trong hai câu thơ có sử dụng biện pháp đảo ngữ:

– Danh từ trung tâm đứng trước định ngữ và danh từ chỉ loại (rêu từng đám, đá mấy hòn);

– Đảo trật tự cú pháp: vị ngữ đứng trước chủ ngữ.

⇒ Việc đảo vị ngữ lên trước chủ ngữ giúp tạo ấn tượng mạnh, các động từ đặt ở đầu câu bộc lộ sức sống mãnh liệt của những sự vật tưởng chừng bé nhỏ, tầm thường. Từ đó gợi sự bứt phá, sự bướng bỉnh, phẫn uất cùng khát khao hạnh phúc mãnh liệt của Hồ Xuân Hương.


3. Câu 3 trang 13 Ngữ văn 11 tập 1

Tìm thêm những ví dụ thể hiện được quan hệ giữa cái chung và cái riêng như quan hệ giữa ngôn ngữ chung của xã hội và lời nói riêng của cá nhân.

Trả lời:

Ví dụ: Sương chùng chình qua ngõ/ Hình như thu đã về

⇒ Từ láy tượng hình chùng chình được Hữu Thỉnh sử dụng thật tinh tế, giúp gợi tả trạng thái ung dung, chậm rãi của sương và cũng là trạng thái chuyển giao của mùa từ hạ sang thu.

⇒ Các nhà thơ, nhà văn từ kho tàng ngôn ngữ chung của cộng đồng, bằng những cách sử dụng những kết hợp từ lạ, những liên tưởng độc đáo đã tạo nên những lời nói mang dấu ấn riêng của phong cách cá nhân.

Hoặc:

Ví dụ:

Trong đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh, quan Chánh đường sử dụng cách nói riêng của quan liệu trong triều: Thế tử = con vua, thánh thượng = vua, thánh chỉ = lệnh vua…

Có thể nêu các ví dụ về mối quan hệ giữa giống loài và từng cá thể (giữa một con cá với một loài cá…)


Bài trước:

Bài tiếp theo:


Xem thêm:

Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân sgk Ngữ văn 11 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các em làm bài Ngữ văn thật tốt!


“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com