Lịch sử lớp 10

Trả lời câu hỏi 1 2 3 bài 20 trang 105 sgk Lịch sử 10

Hướng dẫn Trả lời câu hỏi Bài 20: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỉ X – XV, sách giáo khoa Lịch sử lớp 10. Nội dung trả lời câu hỏi 1 2 3 bài 20 trang 105 sgk Lịch sử 10 bao gồm đầy đủ kiến thức lý thuyết và bài tập có trong SGK để giúp các em học tốt môn lịch sử lớp 10.

Lý thuyết

I – Tư tưởng, tôn giáo

– Ở thời kỳ độc lập Nho giáo,Phật giáo,Đạo giáo có điều kiện phát triển mạnh.

– Nho giáo: Thời Lý, Trần, Nho giáo dần dần trở thành hệ tư tưởng chính thống của giai cấp thống trị, chi phối nội dung giáo dục thi cử song không phổ biến trong nhân dân.

– Đạo Phật

+ Thời Lý – Trần được phổ biến rộng rãi, chùa chiền được xây dựng khắp nơi, sư sãi đông.

+ Thời Lê sơ Phật giáo bị hạn chế.

II – Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học kĩ thuật

1. Giáo dục

– 1070 Vua Lý Thánh Tông cho lập Văn Miếu.

– 1075 tổ chức khoa thi đầu tiên ở kinh thành

– Giáo dục được hoàn thiện và phát triển, là nguồn đào tạo quan chức và người tài.

– Thời Lê sơ, cứ ba năm có một kỳ thi hội, chọn tiến sĩ.

– Năm 1484 dựng bia ghi tên tiến sĩ.

– Từ đó giáo dục được tôn vinh, quan tâm phát triển.

– Tác dụng của giáo dục đào tạo người làm quan, người tài cho đất nước, nâng cao dân trí, giáo dục nho học không tạo điều kiện cho phát triển kinh tế.

2. Văn học

– Phát triển mạnh từ thời nhà Trần, nhất là văn học chữ Hán. Tác phẩm tiêu biểu: Nam quốc sơn hà, Hịch tướng sĩ, Bạch Đằng giang phú, Bình Ngô đại cáo.

– Từ thế kỷ XV văn học chữ Hán và chữ Nôm đều phát triển.

– Đặc điểm:

+ Thể hiện tinh thần dân tộc, lòng yêu nước, tự hào dân tộc.

+ Ca ngợi những chiến công oai hùng, cảnh đẹp của quê hương đất nước.

3. Nghệ thuật

– Kiến trúc phát triển chủ yếu ở giai đoạn Lý – Trần – Hồ thế kỷ X – XV theo hướng Phật giáo gồm chùa, tháp, đền. Chùa Một cột, chùa Dâu, chùa Phật tích, tháp Phổ Minh..

– Bên cạnh đó có những công trình kiến trúc ảnh hưởng của nho giáo: Cung điện, thành quách, thành Thăng Long,thành Nhà Hồ, tháp Chăm

– Điêu khắc: gồm những công trình chạm khắc, trang trí ảnh hưởng của Phật giáo và Nho giáo song vẫn mang những nét độc đáo riêng.

– Nghệ thuật sân khấu ca, múa, nhạc mang đậm tính dân gian truyền thống.

– Nhận xét:

+ Văn hóa Đại Việt thế kỷ X – XV phát triển phong phú đa dạng.

+ Chịu ảnh hưởng của yếu tố ngoài song vẫn mang đậm tính dân tộc và dân gian.

4. Khoa học – kỹ thuật

– Bộ Đại Việt sử ký của Lê văn Hưu (bộ sử chính thống thời Trần ); Nam Sơn thực lục, Đại Việt sử ký toàn thư (Ngô Sĩ Liên).

– Địa lý: Dư địa chí, Hồng Đức bản đồ.

– Quân sự có Binh thư yếu lược.

– Thiết chế chính trị:Thiên Nam dư hạ.

– Toán học:Đại thành toán pháp của Lương Thế Vinh; Lập thành toán pháp của Vũ Hữu.

– Hồ Nguyên Trừng chế tạo súng thần cơ, thuyên chiến có lầu, thành nhà Hồ ở Thanh Hoá.

Trước khi đi vào trả lời câu hỏi 1 2 3 bài 20 trang 105 sgk Lịch sử 10 chúng ta hãy trả lời câu hỏi in nghiêng giữa bài (Câu hỏi thảo luận trên lớp) sau đây:

Thảo luận

1. Trả lời câu hỏi bài 20 trang 102 sgk Lịch sử 10

Nhận xét vị trí của Phật giáo ở các thế kỉ X – XIV.

Trả lời:

Phật giáo chiếm vị trí quan trọng vào TK X – XIV: Thời Lý – Trần Phật giáo đạt cực thịnh và trở thành quốc giáo, cả vua quan đều sùng đạo Phật.

– Nhiều nhà sư được coi trọng và tham gia bàn bạc việc nước. Tín đồ phật giáo ở mọi nơi.

– Các công trình kiến trúc mang màu sắc Phật giáo được xây dựng: Nhiều chùa chiền, đúc chuông, tô Phật, giáo lí Phật.

⇒ Do đó Phật giáo thời kì này ảnh hưởng mạnh mẽ đến tư tưởng, tâm lý, phong tục và nếp sống của đông đảo nhân dân.

2. Trả lời câu hỏi bài 20 trang 103 sgk Lịch sử 10

Việc dựng bia tiến sĩ có tác dụng gì?

Trả lời:

Tác dụng của việc dựng bia tiến sĩ:

– Ghi tên, biểu dương các bậc Tiến sĩ – là hiền tài của đất nước, khẳng định vị trí và vai trò quan trọng của họ trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

– Khuyến khích giáo dục phát triển, đặc biệt là giáo dục Nho học.

Đặc điểm của thơ văn các thế kỉ XI – XV.

Trả lời:

Đặc điểm của thơ văn các thế kỉ XI – XV là: Nhờ sự phát triển của giáo dục mà văn học cũng phát triển mạnh mẽ.

– Ban đầu, văn học mang nặng tư tưởng Phật giáo. Từ thời Trần, văn học dân tộc ngày càng phát triển với nhiều tác phẩm nổi tiếng như: Nam quốc sơn hà, Hịch tướng sĩ. Bạch Đằng giang phú…

⇒ Thời kì này chủ yếu là văn học chữ Hán chiếm ưu thế.

– Đến thế kỉ XV, văn học chữ Hán và chữ Nôm (được sáng tạo từ thế kỉ XI – XII) đều phát triển với sự xuất hiện của hàng loạt tập thơ của Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, Lý Tử Tấn v.v… Nội dung ca ngợi đất nước phát triển.

3. Trả lời câu hỏi bài 20 trang 105 sgk Lịch sử 10

Quan sát các hình 39, 40, 41 hãy phân tích nét độc đáo của nghệ thuật kiến trúc Việt Nam.

Trả lời:

Nét độc đáo của nghệ thuật kiến trúc Việt Nam là:

– Phát triển các công trình kiến trúc phật giáo như chùa, tháp, đền tiêu biểu là: Chùa Một cột, tháp Báo Thiên, Tháp chùa Phổ Minh,.. Chuông, tượng cũng được đúc, tạc rất nhiều.

– Gồm những công trình trạm khắc mang những nét hoa văn đặc sắc như rồng mình trơn cuộn trong lá đề, bông cúc nhiều cánh, bệ chân cột hình hoa sen nở… cùng nhiều bức phù điêu có hình các cô tiên, các vũ nữ vừa múa vừa đánh đàn.

⇒ Nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc Việt thời kỳ này phát triển đạt đến đỉnh cao.

Hãy nhận xét về đời sống văn hóa của nhân dân thời Lý, Trần, Lê.

Trả lời:

Nhận xét về đời sống văn hóa của nhân dân:

– Nghệ thuật sân khấu như chèo, tuồng, ra đời từ sớm và ngày càng phát triển. Múa rối nước là một nghệ thuật đặc sắc.

– Âm nhạc phát triển với nhiều nhạc cụ như trống cơm, sáo, tiêu, đàn cầm, đàn tranh, chiêng cổng v.v…Các nghệ nhân sáng tác nhiều bản nhạc để tấu hát trong các buổi lễ hội.

– Ca múa được tổ chức trong các lễ hội, ngày mùa ờ khắp các làng bản miền xuôi cũng như miền ngược. Cùng với các điệu ca, điệu múa, còn có các cuộc đua tài như đấu vật, đua thuyền, đá cầu…

⇒ Đời sống tinh thần phong phú, đa dạng, nhân dân sống vui vẻ, hạnh phúc.

Lập bảng thống kê các thành tựu khoa học – kĩ thuật.

Trả lời:

Lĩnh vực Thành tựu
Sử học Bộ Đại Việt sử kí- Lê Văn Hưu Lam Sơn thực lục, Đại Việt sử kí toàn thư
Địa lí Dư địa chí, Hồng Đức bản đồ
Quân sự Binh thư yếu lược
Toán học Đại thành toán pháp- Lương Thế VinhLập thành toán pháp- Vũ Hưu
Kĩ thuật Chế tạo súng thần cơ, đóng các thuyền chiến có lầu.Thành nhà Hồ

Dưới đây là Hướng dẫn Trả lời câu hỏi 1 2 3 bài 20 trang 105 sgk Lịch sử 10. Các bạn hãy đọc kỹ đầu bài trước khi giải nhé!

Câu hỏi

Giaibaisgk.com giới thiệu với các bạn đầy đủ phương pháp trả lời câu hỏi lịch sử 10 kèm câu trả lời chi tiết câu hỏi 1 2 3 bài 20 trang 105 sgk Lịch sử 10 của Bài 20: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỉ X – XV trong Chương II – Việt Nam từ thế kỉ X đến thế kỉ XV của Phần hai. Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX cho các bạn tham khảo. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi các bạn xem dưới đây:

1. Trả lời câu hỏi 1 bài 20 trang 105 sgk Lịch sử 10

Trình bày tóm lược sự phát triển của giáo dục qua các thời Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần, Hồ, Lê Sơ.

Trả lời:

Thời kì Đặc điểm chính về giáo dục
Thời Đinh, Tiền Lê – Giáo dục của đất nước chưa có điều kiện phát triển.
– Giáo dục chủ yếu ở các nhà chùa do các nhà sư dạy học.
Thời Lý – Dưới triều Lý năm 1070, vua Lý Thánh Tông đã cho dựng Văn Miếu.
– Năm 1075 đã cho mở khoa thi quốc gia đầu tiên. Đến năm 1076, Quốc tử giám được thành lập.
⇒ Nền giáo dục bắt đầu được coi trọng phát triển
Thời Trần – Giáo dục được mở rộng.
– Năm 1247, vua Trần Thái Tông đã cho đặt bộ máy Tam khôi (Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa).
Triều Hồ – Ban hành những quy định để đưa thi cử vào nề nếp, đưa toán vào thi cử.
Thời Lê sơ – Mở rộng trường công của nhà nước đến các địa phương.
– Quy định 3 năm mở một kì thi Hội để lựa chọn tiến sĩ.
– Thời Lê Thánh Tông đã tổ chức được 12 khoa thi Hội, lấy đỗ được hàng trăm tiến sĩ.⇒ Giáo dục phát triển mạnh mẽ, độc tôn Nho giáo.

2. Trả lời câu hỏi 2 bài 20 trang 105 sgk Lịch sử 10

Vì sao Phật giáo rất phát triển dưới thời Lý, Trần nhưng đến thời Lê lại không phát triển?

Trả lời:

– Phật giáo phát triển thời Lý – Trần vì:

+ Phật giáo được truyền bá vào nước ta từ rất sớm.

+ Những tư tưởng của Phật giáo phù hợp với truyền thống của người Việt nên được tiếp thu và phổ biến rộng rãi, dần dần có ảnh hưởng kín trong xã hội.

+ Phù hợp với hoàn cảnh đất nước: Đất nước mới giành được độc lập nền quân chủ chưa thực sự vững chắc do đó để thu phục nhân tâm sử dụng đức trị là phù hợp – những tư tưởng của Phật giáo với tư tưởng yêu hòa bình, sống yên ổn không màng danh lợi… có tác dụng lớn trong việc trị quốc.

– Phật giáo thời Lê sơ không phát triển vì:

+ Đất nước ổn định, cần người tài giúp việc nước nên giáo dục phát triển, đặc biệt là giáo dục Nho học.

+ Để phát triển Nho giáo, nhà nước ban hành các chính sách hạn chế sự phát triển của Phật giáo.

⇒ Nho giáo trở thành tôn giáo độc tôn các tư tưởng nho giáo trở thành công cụ để duy trì và bảo vệ trật tự của xã hội phong kiến, Phật giáo mất dần vị thế.

3. Trả lời câu hỏi 3 bài 20 trang 105 sgk Lịch sử 10

Thống kê các thành tựu văn học, nghệ thuật ở các thế kỉ XI – XV.

Trả lời:

Những thành tựu văn học: Nhờ sự phát triển của giáo dục mà văn học cũng phát triển mạnh mẽ.

– Ban đầu, văn học mang nặng tư tưởng Phật giáo. Từ thời Trần, văn học dân tộc ngày càng phát triển với nhiều tác phẩm nổi tiếng như: Nam quốc sơn hà, Hịch tướng sĩ. Bạch Đằng giang phú…

⇒ Thời kì này chủ yếu là văn học chữ Hán chiếm ưu thế.

– Đến thế kỉ XV, văn học chữ Hán và chữ Nôm (được sáng tạo từ thế kỉ XI – XII) đều phát triển với sự xuất hiện của hàng loạt tập thơ của Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, Lý Tử Tấn v.v… Nội dung ca ngợi đất nước phát triển.

– Thành tựu về nghệ thuật:

+ Kiến trúc – điêu khắc: phát triển đạt đến đỉnh cao:

• Phát triển các công trình kiến trúc phật giáo như chùa, tháp, đền tiêu biểu là: Chùa Một cột, tháp Báo Thiên, Tháp chùa Phổ Minh,.. Chuông, tượng cũng được đúc, tạc rất nhiều.

• Gồm những công trình trạm khắc mang những nét hoa văn đặc sắc như rồng mình trơn cuộn trong lá đề, bông cúc nhiều cánh, bệ chân cột hình hoa sen nở… cùng nhiều bức phù điêu có hình các cô tiên, các vũ nữ vừa múa vừa đánh đàn.

+ Nghệ thuật sân khấu như chèo, tuồng, ra đời từ sớm và ngày càng phát triển. Múa rối nước là một nghệ thuật đặc sắc.

+ Âm nhạc, ca múa phát triển được tổ chức trong các lễ hội, ngày mùa ờ khắp các làng bản miền xuôi cũng như miền ngược. Cùng với các điệu ca, điệu múa, còn có các cuộc đua tài như đấu vật, đua thuyền, đá cầu…

⇒ Đời sống tinh thần phong phú, đa dạng, nhân dân sống vui vẻ, hạnh phúc.

Bài trước:

Bài tiếp theo:

Xem thêm:

Chúc các bạn làm bài tốt cùng giải bài tập sgk lịch sử lớp 10 với trả lời câu hỏi 1 2 3 bài 20 trang 105 sgk Lịch sử 10!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“