Trả lời câu hỏi C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 Bài 43 trang 116 117 118 sgk Vật lí 9

Hướng dẫn Trả lời câu hỏi Bài 43. Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ, sách giáo khoa Vật lí 9. Nội dung bài Trả lời câu hỏi C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 Bài 43 trang 116 117 118 sgk Vật lí 9 bao gồm đầy đủ lý thuyết, công thức, định luật, chuyên đề có trong SGK để giúp các em học sinh học tốt môn vật lí lớp 9, ôn thi vào lớp 10.

Trả lời câu hỏi C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 Bài 43 trang 116 117 118 sgk Vật lí 9
Trả lời câu hỏi C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 Bài 43 trang 116 117 118 sgk Vật lí 9

Lý thuyết

1. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

– Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngược chiều với vật. Khi vật đặt rất xa thấu kính thì ảnh thật có vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự.

– Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, lớn hơn vật và cùng chiều với vật và cùng chiều với vật

– Vật đặt vuông góc với trục chính của thấu kính cho ảnh cũng vuông góc với trục chính của vật.

Bài 43: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

II. Cách dựng ảnh

1. Dựng ảnh của đểm sáng S tạo bởi thấu kính hội tụ

– Từ S ta dựng hai tia (trong ba tia đặc biệt) đến thấu kính, sau đó vẽ hai tia ló ra khỏi thấu kính.

– Nếu hai tia ló cắt nhau thì giao điểm cắt nhau đó chính là ảnh thật S’ của S, nếu đường kéo dài của hai tia ló cắt nhau thì giao điểm cắt nhau đó là chính là ảnh ảo S’ của S qua thấu kính.

2. Dựng ảnh vật sáng AB tạo bởi thấu kính hội tụ

Muốn dựng ảnh A’B’ của AB qua thấu kính (AB vuông góc với thấu kính, A nằm trên trục chính), ta chỉ cần dựng ảnh B’ của B bằng hai trong ba tia sáng đặc biệt, sau đó từ B’ hạ vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A’ của A.

Dưới đây là phần Hướng dẫn Trả lời câu hỏi C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 Bài 43 trang 116 117 118 sgk Vật lí 9. Các bạn hãy đọc kỹ đầu bài trước khi giải nhé!


Câu hỏi

Giaibaisgk.com giới thiệu với các bạn đầy đủ phương pháp trả lời các câu hỏi, giải các bài tập vật lí 9 kèm câu trả lời chi tiết câu hỏi C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 Bài 43 trang 116 117 118 sgk Vật lí 9 cho các bạn tham khảo. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi các bạn xem dưới đây:


1. Trả lời câu hỏi C1 Bài 43 trang 116 sgk Vật lí 9

Đặt vật ở xa thấu kính và màn ở sát thấu kính. Từ từ dịch chuyển màn ra xa thấu kính cho đến khi xuất hiện ảnh rõ nét của vật ở trên màn, do là ảnh thật. Ảnh thật cùng chiều hay ngược chiều so với vật?

Trả lời:

Ảnh thật ngược chiều so với vật.


2. Trả lời câu hỏi C2 Bài 43 trang 116 sgk Vật lí 9

Dịch chuyển vật vào gần thấu kính hơn. Tiến hành thí nghiệm như trên, có thu được ảnh của vật trên màn nữa không? Ảnh thật hay ảo? Ảnh cùng chiều hay ngược chiều so với vật?

Trả lời:

Khi vật lại gần thấu kính hơn nữa, ta không còn thu được ảnh thật ngược chiều với vật trên man nữa, mà ta sẽ quan sát thấy một ảnh ảo, cùng chiều với vật và lớn hơn vật.


3. Trả lời câu hỏi C3 Bài 43 trang 116 sgk Vật lí 9

Hãy chứng tỏ rằng không hứng được ảnh của vật ở trên màn. Hãy quan sát ảnh của vật qua thấu kính và cho biết đó là ảnh thật hay ảo, cùng chiều hay ngược chiều, lớn hơn hay nhỏ hơn vật.

Trả lời:

Đặt vật trong khoảng tiêu cự, màn ở sát thấu kính. Từ từ dịch chuyến màn ra xa thấu kính, không hứng được ảnh ở trên màn. Đặt mắt trên đường truyền của chùm tia ló, ta quan sát thấy ảnh cùng chiều, lớn hơn vật. Đó là ảnh ảo và không hứng được trên màn.


4. Trả lời câu hỏi C4 Bài 43 trang 117 sgk Vật lí 9

Hãy dựng ảnh S’ của điếm sáng S trên hình 43.3.

Giải bài tập Vật Lí 9 | Để học tốt Vật Lí 9

Trả lời:

– Dùng 2 trong 3 tia đặc biệt đã học để dựng ảnh:

+ Tia tới SI là tia đi song song với trục chính nên cho tia ló đi qua tiêu điểm F’.

+ Tia tới SO là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng.

– Hai tia ló trên giao nhau tại S’, ta thu được ảnh thật S’ của S qua thấu kính.

Giải bài tập Vật Lí 9 | Để học tốt Vật Lí 9


5. Trả lời câu hỏi C5 Bài 43 trang 117 sgk Vật lí 9

Vật sáng AB được đặt vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 12cm. Điểm A nằm trên trục chính. Hãy dựng ảnh A’B’ của AB và nhận xét đặc điểm của ảnh A’B’ trong hai trường hợp:

– Vật AB cách thấu kính một khoảng d = 36cm (hình 43.4a).

– Vật AB cách thấu kính một khoảng d = 8cm (hình 43.4b).

Giải bài tập Vật Lí 9 | Để học tốt Vật Lí 9Giải bài tập Vật Lí 9 | Để học tốt Vật Lí 9

Trả lời:

Dựng ảnh của vật sáng AB qua thấu kính hội tụ. Dùng hai trong ba tia sáng đã học để dựng ảnh B’ của điểm B.

♦ Vật AB cách thấu kính d = 36 cm, vật ngoài khoảng OF.

– Tia BI đi song song với trục chính nên cho tia ló đi qua F’

– Tia tới BO là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng

– Hai tia ló trên giao nhau tại B’, ta thu được ảnh thật B’ của B qua thấu kính.

– Từ B’ hạ vuông góc với trục của thấu kính, cắt trục chính tại điểm A’. A’ là ảnh của điểm A. A’B’ là ảnh của AB tạo bởi thấu kính hội tụ.

Giải bài tập Vật Lí 9 | Để học tốt Vật Lí 9

Nhận xét: Ảnh A’B” là ảnh thật ngược chiều với vật khi vật được đặt ngoài khoảng tiêu cự ( Hình 43.4a)

♦ Vật AB cách thấu kính d = 8 cm, vật nằm trong khoảng OF.

– Tia BI đi song song với trục chính nên cho tia ló đi qua F’

– Tia tới BO là tia đi quang tâm O nên cho tia ló đi thẳng

– Hai tia ló trên có đường kéo dài giao nhau tại B’, ta thu được ảnh ảo B’ của B qua thấu kính.

– Từ B’ hạ vuông góc với trục của thấu kính, cắt trục chính tại điểm A’. A’ là ảnh của điểm A. A’B’ là ảnh của AB tạo bởi thấu kính hội tụ.

Giải bài tập Vật Lí 9 | Để học tốt Vật Lí 9

Nhận xét: Ảnh ảo A’B’ cùng chiều với vật và lớn hơn vật khi vật được đặt trong khoảng tiêu cự (Hình 43.4b)


6. Trả lời câu hỏi C6 Bài 43 trang 118 sgk Vật lí 9

Vận dụng kiến thức hình học, hãy tính khoảng cách từ ảnh đến thấu kính và chiều cao của ảnh trong hai trường hợp ở C5. Cho biết vật AB có chiều cao h = lcm.

Trả lời:

Ta đặt: OA = d; OA’ = d’; OF = OF’ = f

♦ TH1: Vật AB cách thấu kính một khoảng d = 36cm.

Giải bài tập Vật Lí 9 | Để học tốt Vật Lí 9

AB = h = 1cm

OA = d = 36cm

OF = OF’ = f = 12cm

A’O = ? A’B’ = ?

Ta có: \(\Delta OAB \sim \Delta OA’B’ \Rightarrow {{A’B’} \over {AB}} = {{A’O} \over {AO}}\) (1)

Ta có: \(\Delta {\rm{OIF’}} \sim \Delta A’B’F’ \Rightarrow {{A’B’} \over {OI}} = {{A’F’} \over {OF’}}\) (2)

Mà: OI = AB (3)

Từ (1), (2) và (3) \( \Rightarrow {{A’O} \over {AO}} = {{A’F’} \over {{\rm{OF}}’}} = {{A’O – {\rm{OF}}’} \over {{\rm{OF}}’}} \Leftrightarrow {{A’O} \over {36}} = {{A’O – 12} \over {12}}\)

\(\Rightarrow A’O = 18cm\)

Thay A’O = 18cm vào (1) ta có: \({{A’B’} \over 1} = {{18} \over {36}} \Rightarrow A’B’ = 0,5cm\).

Vậy chiều cao của ảnh là 0,5cm, khoảng cách từ ảnh đến thấu kính là 18 cm.

♦ TH2: Vật AB cách thấu kính một khoảng d = 8cm.

Giải bài tập Vật Lí 9 | Để học tốt Vật Lí 9

AB = h = 1cm

OA = d = 8cm

OF = OF’ = f = 12cm

A’O = ? A’B’ = ?

Ta có: \(\Delta OAB \sim \Delta OA’B’ \Rightarrow {{A’B’} \over {AB}} = {{A’O} \over {AO}}\) (1)

Ta có: \(\Delta {\rm{OIF’}} \sim \Delta A’B’F’ \Rightarrow {{A’B’} \over {OI}} = {{A’F’} \over {OF’}}\) (2)

Mà: OI = AB (3)

Từ (1), (2) và (3) \( \Rightarrow {{A’O} \over {AO}} = {{A’F’} \over {{\rm{OF}}’}} = {{A’O + {\rm{OF}}’} \over {{\rm{OF}}’}} \Leftrightarrow {{A’O} \over 8} = {{A’O + 12} \over {12}} \)

\(\Rightarrow A’O = 24cm\)

Thay A’O = 24cm vào (1) ta có: \({{A’B’} \over 1} = {{24} \over 8} \Rightarrow A’B’ = 3cm\)

Vậy chiều cao của ảnh là 3cm, khoảng cách từ ảnh đến thấu kính là 24 cm.


7. Trả lời câu hỏi C7 Bài 43 trang 118 sgk Vật lí 9

Trả lời câu hỏi nêu ra ở phần đầu bài.

Trả lời:

Dịch chuyển thấu kính hội tụ ra xa trang sách, ảnh của dòng chữ quan sát qua thấu kính cùng chiều và to hơn dòng chữ quan sát trực tiếp. Đó là ảnh ảo của dòng chữ tạo bởi thấu kính hội tụ khi dòng chữ nằm trong khoảng tiêu cự của thấu kính.

Đến một vị trí nào đó, ảnh của dòng chữ ngược chiều với vật. Đó là ảnh thật của dòng chữ tạo bởi thấu kính hội tụ, khi dòng chữ nằm ngoài khoảng tiêu cự của thấu kính, và ảnh thật đó nằm ở trước mắt.


Câu trước:

Câu tiếp theo:


Xem thêm:

Trên đây là phần Hướng dẫn Trả lời câu hỏi C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 Bài 43 trang 116 117 118 sgk Vật lí 9 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các bạn làm bài môn Vật lí lớp 9 thật tốt!


“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com