Nội Dung
Hướng dẫn Trả lời câu hỏi Bài 5. Châu Phi và khu vực Mĩ Latinh (thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX), sách giáo khoa Lịch sử lớp 11. Nội dung trả lời câu hỏi và bài tập 1 2 3 bài 5 trang 30 sgk Lịch sử 11 bao gồm đầy đủ kiến thức lý thuyết và bài tập có trong SGK để giúp các em học tốt môn lịch sử lớp 11.
Lý thuyết
1. Châu Phi
– Châu Phi là lục địa lớn thứ 2 trên thế giới, giàu tài nguyên khoáng sản, có nền văn hóa lâu đời.
– Châu Phi có nền văn minh cổ đại rực rỡ.
– Các Đế quốc xâm lược phân chia châu Phi.
– Từ giữa thế kỉ XIX thực dân châu Âu bắt đầu xâm lược châu Phi.
– Vào những năm 70, 80 của thế kỉ XIX, sau khi hoàn thành kênh đào Xuy-ê, các nước tư bản phương Tây đua nhau xâu xé châu Phi.
+ Anh chiếm: Nam Phi, Ai Cập, Đông Xu-đăng, một phần Đông Phi, Kênia, Xômali, Gam-bi-a.
+ Pháp chiếm: Tây Phi, miền xích đạo châu Phi, Ma-đa-ga-xca, một phần Xô-ma-li, An-giê-ri, Tuy-ni-di, Xa-ha-ra.
+ Đức: Camôrun, Tôgô, Tây Nam Phi, Tadania,
+ Bỉ chiếm: Công gô
+ Bồ Đào Nha: Mô-dam Bích, Ănggôla và một phần Ghinê
– Đầu thế kỉ XX việc phân chia thuộc địa giữa các đế quốc ở châu Phi căn bản đã hoàn thành.
– Các cuộc đấu tranh tiêu biểu của nhân dân châu Phi
| Thời gian | Phong trào đấu tranh | Kết quả |
| 1830-1874 | Cuộc đấu tranh của Áp-đen Ca-đê ở Angiêri thu hút đông đảo lực lượng tham gia | Pháp mất nhiều thập niên mới chinh phục được nước này. |
| 1879-1882 | Ở Ai Cập Atmet Arabi lãnh đạo phong trào “Ai Cập trẻ” | Năm 1882 các đế quốc mới ngăn chặn được phong trào |
| 1882-1898 | Mu-ha-met At-mét đã lãnh đạo nhân dân Xu-Đăng chống thực dân Anh | Năm 1898 phong trào bị đàn áp đẫm máu nên thất bại |
| 1889 | Nhân dân Ê-ti-ô-pi-a tiến hành kháng chiến chống thực dân Italia. | – Ngày 01/3/1896 Italia thất bại, Êtiôpia giữ được độc lập – Cùng với Libêria là những nước châu Phi giữ được độc lập ở cuối thế kỉ XIX đến XX. |
– Kết quả: phong trào đấu tranh chống thực dân của nhân dân châu Phi đều thất bại (trừ Êtiôpia).
– Nguyên nhân thất bại là do: chênh lệch lực lượng, trình độ tổ chức thấp, bị thực dân đàn áp.
– Ý nghĩa: thể hiện tinh thần yêu nước, tạo tiền đề cho giai đoạn sau – đầu thế kỉ XX.
– Phong trào đấu tranh ở châu Phi bao gồm đấu tranh bảo vệ độc lập và đấu tranh chống ách đô hộ của chủ nghĩa thực dân.
– Mĩ La-tinh: là một phần lãnh thổ rộng lớn của châu Mĩ. Gồm một phần Bắc Mĩ, toàn bộ Trung Mĩ, Nam Mĩ và những quần đảo ở vùng biển Ca-ri-bê. Sở dĩ gọi đây là khu vực Mĩ La-tinh vì cư dân ở đây nói tiếng Tây Ban Nha hay Bồ Đào Nha (ngữ hệ La -tinh).
– Trước khi xâm lược, Mĩ La-tinh là một khu vực có lịch sử văn hóa lâu đời, giàu tài nguyên. Cư dân bản địa ở đây là người Inđian, chủ nhân của nhiều văn hóa cổ nổi tiếng, văn hóa May-a, văn hóa In-ca, văn hóa A-dơ-tếch.
2. Khu vực Mĩ La-tinh
– Chế độ thực dân ở Mĩ La-tinh:
+ Đầu thế kỉ XIX, đa số các nước Mĩ La-tinh đều là thuộc địa của Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha.
+ Chủ nghĩa thực dân đã thiết lập chế độ thống trị phản động, dã man, tàn khốc: Tàn sát dồn đuổi cư dân bản địa, chiếm đất đai lập đồn điền; Đưa người Châu Phi sang để khai thác tài nguyên (vàng và bạc, người ta còn chở từ châu Mĩ về Tây Ban Nha đường, ca cao, gỗ, đá quý, ngọc trai, cánh kiến, thuốc lá, bông…)
– Phong trào đấu tranh giành độc lập:
| Thời gian | Tên nước | Kết quả |
| Cuối thế kỉ XVIII | Ở Haiti bùng nổ cuộc đấu tranh (1791) chống Pháp dưới sự lãnh đạo của Tút-xanh Lu-véc-tuy-a. | – Năm 1803 thắng lợi. – Haiti thành nước cộng hòa da đen đầu tiên ở Nam Mĩ. – Cổ vũ phong trào đấu tranh ở Mĩ La-tinh. |
| 20 năm đầu thế kỉ XX | Phong trào đấu tranh nổ ra sôi nổi, quyết liệt, các quốc gia độc lập ở Mĩ La-tinh lần lượt hình thành. | Các quốc gia độc lập ra đời: – Mê hi cô: 1821 – Áchentina: 1816 – Urugoay: 1828 – Paragoay: 1811 – Braxin: 1822 – Pê-ru: 1821 – Colômbia: 1830 – Ecuađo: 1830 |
Nhận xét:
– Đầu thế kỉ XX phong trào đấu tranh giành độc lập ở Mĩ La-tinh diễn ra sôi nổi, quyết liệt. Kết quả hầu hết khu vực đã thóat khỏi ách thống trị của thực dân Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha trở thành quốc gia độc lập
– Tình hình Mĩ La-tinh sau khi giành độc lập và chính sách bành trướng của Mĩ
– Sau khi giành độc lập, các nước Mĩ La-tinh có tiến bộ về kinh tế xã hội: Braxin trồng nhiều bông và cao su, cung cấp một nửa cà phê cho thị trường thế giới. Achentina sản xuất len, da cừu, thịt bò xuất khẩu sang Anh… Các đồn điền trồng lúa mì, cây công nghiệp, chăn nuôi lấy thịt, sữa và lông phát triển mạnh trở thành nguồn hàng xuất khẩu có giá trị của nhiều nước. Dân số tăng nhanh do người nhập cư ngày càng đông.
– Mĩ âm mưu biến Mĩ La-tinh thành “sân sau” của Mĩ ở Mĩ La-tinh.
– Để thực hiện được âm mưu của mình, Mĩ đã đưa ra thủ đoạn tuyên truyền học thuyết: “Châu Mĩ của người châu Mĩ” (1823), thành lập “Liên minh dân tộc các nước cộng hòa châu Mĩ” (Liên Mỹ) dưới sự chỉ huy của Oa-sinh-tơn.
– Năm 1898 Mỹ hất cẳng Tây Ban Nha (người châu Âu) khởi châu Mĩ.
– Đầu thế kỉ XX, dùng chính sách “Cái gậy lớn” và “Ngoại giao đô la” để khống chế khu vực này.
→ Mĩ La-tinh trở thành thuộc địa kiểu mới của Mĩ.
Trước khi đi vào Hướng dẫn Giải bài tập 1 2 3 bài 5 trang 30 sgk Lịch sử 11 chúng ta hãy trả lời câu hỏi thảo luận giữa bài trên lớp sau đây:
Thảo luận
1. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 5 trang 28 sgk Lịch sử 11
Hãy trình bày những cuộc đấu tranh tiêu biểu chống thực dân của nhân dân Châu Phi.
Trả lời:
Những cuộc đấu tranh tiêu biểu chống thực dân của nhân dân châu Phi bao gồm:
– Ở An-giê-ri, cuộc khởi nghĩa của Áp-đen Ca-đe (1830-1847) đã thu hút đông đảo nhân dân tham gia đấu tranh.
– Ở Ai Cập (1879), phong trào đấu tranh của một số nhà tri thức và sĩ quan yêu nước do Át-mét A-ra-bi lãnh đạo, đã thành lập tổ chức chính trị bí mật “Ai Cập trẻ”.
– Ở Xu-đăng, thực dân Anh đã vấp phải phong trào đấu tranh mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo của Mu-ha-mét Át-mét (1882-1898).
– Ở Ê-ti-ô-pi-a, ngay từ năm 1889, khi thực dân Italia tiến hành đánh chiếm đã vấp phải sự đấu tranh quyết liệt của nhân dân ở đây. Quân đội Ê-ti-ô-pi-a tuy bị tổn thất nặng nề, nhưng đã giữ vững được nền độc lập của Tổ quốc.
– Cùng với Ê-ti-ô-pi-a, Li-bê-ri-a cũng giữ vững được độc lập trước sự xâm lược của các nước thực dân phương Tây.
2. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 5 trang 30 sgk Lịch sử 11
Dựa vào lược đồ (hình 13), hãy nêu kết quả của cuộc đấu tranh giành độc lập ở khu vực Mỹ Latinh đầu thế kỉ XIX.
Trả lời:
– Từ thế kỉ XVI, XVII, đa số các nước Mĩ Latinh lần lượt trở thành thuộc địa của Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha.
– Đến đầu thế kỉ XIX, phong trào giải phóng dân tộc ở đây diễn ra quyết liệt và nhiều nước đã giành được độc lập. Đó là:
+ Năm 1804, Ha-i-ti là quốc gia đầu tiên ở châu lục này giành được độc lập.
+ Năm 1811, Vê-nê-xu-ê-la, Pa-ra-goay giành được độc lập.
+ Năm 1816, Ác-hen-ti-na giành được độc lập.
+ Năm 1821, hàng hoạt các nước như: Pê-ru, Mê-hi-cô, Pa-na-ma, En Xan-va-đo,… giành được độc lập.
+ Tiếp theo đó, vào các năm 1822, 1825, 1828,… lần lượt các quốc gia khác cũng giành được độc lập.
⟹ Như vậy, trong 2 thập niên đầu thế kỉ XIX, các quốc gia độc lập ở Mĩ Latinh đã lần lượt được hình thành.
Dưới đây là Hướng dẫn Giải bài tập 1 2 3 bài 5 trang 30 sgk Lịch sử 11. Các bạn hãy đọc kỹ đầu bài trước khi giải nhé!
Câu hỏi và bài tập
Giaibaisgk.com giới thiệu với các bạn đầy đủ phương pháp trả lời câu hỏi và bài tập lịch sử 11 kèm câu trả lời chi tiết câu hỏi và bài tập 1 2 3 bài 5 trang 30 sgk Lịch sử 11 của Bài 5. Châu Phi và khu vực Mĩ Latinh (thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX) trong Chương I. Các nước Châu Á, Châu Phi và khu vực Mĩ Latinh (thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX) của Phần một. Lịch sử thế giới cận đại (tiếp theo) cho các bạn tham khảo. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi và bài tập các bạn xem dưới đây:
1. Giải bài tập 1 bài 5 trang 30 sgk Lịch sử 11
Hãy trình bày những nét lớn của lịch sử châu Phi thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX?
Trả lời:
– Châu Phi là lục địa lớn giàu tài nguyên. Phần lớn nhân dân biết dùng đồ sắt. Nghề dệt, gốm, chăn nuôi, trồng trọt phát triển.
– Những năm 70,80 của thế kỉ XIX, hoàn thành kênh đào Xuy-ê.
– Đến đầu thế kỉ XX, hầu như các nước ở Châu Phi đã trở thành thuộc địa của đế quốc.
– Các phong trào đấu tranh của nhân dân Châu Phi diễn ra rất sôi nổi, tuy nhiên vẫn thất bại vì lực lượng chênh lệch.
2. Giải bài tập 2 bài 5 trang 30 sgk Lịch sử 11
Lập niên biểu cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Mỹ Latinh đầu thế kỉ XIX theo thứ tự: Thời gian, tên nước, năm giành độc lập?
Trả lời:
Bảng: Các cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Mĩ Latinh đầu thế kỉ XIX:
| Năm giành độc lập | Tên nước |
| 1804 | Ha-i-ti |
| 1830 | Ê-cu-a-đo |
| 1816 | Ác-hen-ti-na |
| 1811 | Vê-nê-xu-ê-la, Pa-ra-goay |
| 1818 | Chi-lê |
| 1819 | Cô-lôm-bi-a |
| 1821 | Pê-ru, Cô-xta-ra-a, Enxan-va-đo, Goa-tê-ma-la, Hôn-đu-rát, Mê-hi-cô |
| 1822 | Bra-xin |
| 1825 | Bô-li-vi-a |
| 1828 | U-ru-goay |
3. Giải bài tập 3 bài 5 trang 30 sgk Lịch sử 11
Chính sách bành trướng của Mỹ đối với khu vực Mỹ Latinh biểu hiện như thế nào?
Trả lời:
Chính sách bành trướng của Mĩ đối với khu vực Mĩ Latinh được biểu hiện:
– Năm 1823, Mĩ đưa ra học thuyết Mơn-rô: “Châu Mĩ của người châu Mĩ”.
– Năm 1889, tổ chức “Liên minh dân tộc các nước cộng hòa châu Mĩ” được thành lập, gọi tắt là Liên Mĩ, dưới sự chỉ huy của chính quyền Oa-sinh-tơn.
– Dùng sức mạnh quân sự để gây chiến tranh với các nước tư bản khác để tranh giành sự ảnh hưởng. Chẳng hạn, năm 1898, Mĩ gây chiến với Tây Ban Nha để sau đó chiếm Phi-lip-pin, Cu-ba, Pu-éc-tô Ri-cô,…
– Từ đầu thế kỉ XX, Mĩ khống chế nền kinh tế các nước Mĩ Latinh bằng cách áp dụng chính sách “Cái gậy lớn” và “Ngoại giao đồng đôla” để tiến tới khống chế về chính trị, lần lượt xâm chiếm các nước Mĩ Lainh.
– Mĩ từng bước biến khu vực Mĩ Latinh thành “sân sau” của mình.
Bài trước:
Bài tiếp theo:
Xem thêm:
- Các bài Lịch sử 11 khác
- Để học tốt môn Toán lớp 11
- Để học tốt môn Vật lí lớp 11
- Để học tốt môn Sinh học lớp 11
- Để học tốt môn Ngữ văn lớp 11
- Để học tốt môn Địa lí lớp 11
- Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 11
- Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 11 thí điểm
- Để học tốt môn Tin học lớp 11
- Để học tốt môn GDCD lớp 11
Chúc các bạn làm bài tốt cùng giải bài tập sgk lịch sử lớp 11 với trả lời câu hỏi và bài tập 1 2 3 bài 5 trang 30 sgk Lịch sử 11!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“