Lịch sử lớp 11

Giải bài tập 1 2 bài 23 trang 145 sgk Lịch sử 11

Hướng dẫn Trả lời câu hỏi Bài 23. Phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến chiến tranh thế giới thứ nhất (1914), sách giáo khoa Lịch sử lớp 11. Nội dung trả lời câu hỏi và bài tập 1 2 bài 23 trang 145 sgk Lịch sử 11 bao gồm đầy đủ kiến thức lý thuyết và bài tập có trong SGK để giúp các em học tốt môn lịch sử lớp 11.

Lý thuyết

1. Phan Bội Châu và xu hướng bạo động

– Phan Bội Châu quê ở huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.

– Là lãnh tụ tiêu biểu của trào lưu dân tộc chủ nghĩa đầu thế kỉ XX.

– Chủ trương: Dùng bạo lực cách mạng để giành độc lập

– Hoạt động: Tháng 5/1904 thành lập Hội Duy tân ở Quảng Nam.

– Mục đích: chủ trương đánh Pháp, giành độc lập và thiết lập 1 chính thể quân chủ Lập hiến ở Việt Nam.

+ Hội tổ chức phong trào Đông Du đưa 200 học sinh sang du học ở Nhật Bản.

+ Tháng 09/1908, Nhật bắt tay với Pháp trục xuất tất cả lưu học sinh Việt Nam và Phan Bội Châu về nước. ⇒ Phong trào tan rã.

+ Tháng 6/1912, thành lập Việt Nam Quang Phục Hội.

+ Tôn chỉ duy nhất “đánh đuổi giặc Pháp, khôi phục Việt Nam, thành lập Cộng hoà Dân quốc Việt Nam”.

+ Hội tổ chức ám sát những tên thực dân đầu sỏ, tấn công các đồn binh Pháp ở Vân Nam…kết quả hạn chế còn lực lượng thì hao tổn khá lớn.

+ 24/12/1913 Phan Bội Châu bị giới quân phiệt Trung Quốc bắt giam  ở nhà tù Quảng Đông .

+ Năm 1925, Phan Bội Châu bị bắt, rồi bị giam lỏng ở Huế cho đến khi qua đời. ⇒ Phong trào thất bại.

– Nguyên nhân thất bại: các thế lực đế quốc Nhật-Pháp cấu kết với nhau để trục xuất thanh niên yêu nước Việt Nam ở Nhật.

– Bài học kinh nghiệm:

+ Chủ trương bạo động là đúng, nhưng tư tưởng cầu viện là sai (không thể dựa đế quốc đánh đế quốc để giành độc lập).

+ Cần xây dựng thực lực trong nước, trên cơ sở đó mà tranh thủ sự hỗ trợ quốc tế chân chính.

2. Phan Châu Trinh và xu hướng cải cách

– Phan Châu Trinh quê ở phủ Tam Kì, tỉnh Quảng Nam.

– Là lãnh tụ của phong trào giải phóng dân tộc theo khuynh hướng cải cách đầu thế kỉ XX.

– Chủ trương: cải cách nâng cao dân trí, dân quyền, dựa vào Pháp để đánh đổ ngôi vua và bọn phong kiến hủ bại, xem đó như là điều kiện tiên quyết để giành độc lập.

– Hoạt động: Năm 1906, ông cùng một nhóm sĩ phu đất Quảng như Huỳnh Thúc Kháng , Trần Quý Cáp, Ngô Đức Kế  mở cuộc  vận động Duy tân ở Trung kỳ.

+ Kinh tế: chú ý cổ động thực nghiệp, lập hội kinh doanh, phát triển nghề thủ công, làm vườn, lập “nông hội”.

+ Giáo dục: mở trường dạy theo kiểu mới để nâng cao dân trí, dạy chữ Quốc ngữ , các môn học mới.

+ Văn hóa: vận động cải cách trang phục và lối sống: cắt tóc ngắn, ăn mặc “Âu hóa”, bài trừ mê tín dị đoan và các hủ tục phong kiến.

+ Năm 1908, sau phong trào chống thuế ở Trung kì, Pháp đàn áp dữ dội: Năm 1908, Phan Châu Trinh bị án tù 3 năm ở Côn Đảo.

+ Năm 1911 Chính quyền thực dân đưa Ông sang Pháp.

– Nguyên nhân phong trào chống thuế ở Trung Kì năm 1908.

+ Do chính sách cai trị tàn bạo của thực dân Pháp, nông dân vô cùng khốn khổ về các thứ thuế.

+ Ảnh hưởng của cuộc vận động Duy Tân.

+ Thực dân Pháp thẳng tay đàn áp. Phong trào thất bại. Phan Châu Trinh và Trần Quí Cáp bị kết án tử hình.

Rút ra nhận xét giữa hai khuynh hướng của Phan Châu Trinh và Phan Bội Châu.

– Ưu điểm:

+ Xuất phát từ lòng yêu nước để đi tìm con đường giải phóng cho dân tộc.

+ Đều đại diện cho phong trào dân tộc dân chủ của tầng lớp sĩ phu yêu nước tiến bộ đầu thế kỉ XX.

+ Tạo ra những cuộc vận động cách mạng mới theo con đường dân chủ tư sản.

+ Được đông đảo quần chúng nhân dân tham gia.

+ Khuấy động tinh thần yêu nước, cổ vũ tinh thần dân tộc, tập hợp lực lượng kháng Pháp hùng mạnh, phát động phong trào chống thuế, lập nhiều trường… giáo dục tư tưởng chống lại các hủ tục phong kiến lạc hậu.

– Nhược điểm:

+ Do hạn chế về tầm nhìn và tư tưởng nên cả hai xu hướng cách mạng này đều bị thất bại.

+ Chưa xây dựng được những cơ sở vững chắc cho xã hội.

3. Đông Kinh Nghĩa Thục. Vụ đầu độc binh sĩ pháp ở Hà Nội và những hoạt động cuối cùng của nghĩa quân Yên Thế

a) Đông kinh nghĩa thục

– Tên gọi: Đông Kinh là tên gọi cũ của Hà Nội. Nghĩa thục là trường tư làm việc công ích.

– Lãnh đạo: Lương Văn Can và Nguyễn Quyền.

– Thành lập đi vào hoạt động: tháng 3/1907.

– Phạm vi hoạt động: Hà Nội, Hà Đông, Sơn Tây, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình.

– Hoạt động chính:

+ Dạy các môn học địa lí, lịch sử, khoa học thưởng thức.

+ Tổ chức các buổi diễn thuyết, bình văn, xuất bản sách báo.

+ Kinh doanh công thương nghiệp để hỗ trợ vốn cho trường hoạt động.

+ Những hoạt động của Đông Kinh nghĩa thục đã vươn ra ngoài xã hội, trở thành một trung tâm của phong trào Duy tân ở Bắc kì.

+ 11/1907, Pháp ra lệnh đóng cửa trường hoạt động cá nhân.

– Ý nghĩa:

+ Là một tổ chức cách mạng có phân công, phân nhiệm, mục đích rõ ràng, có cơ sở ở các địa phương.

+ Chống nền giáo dục cũ với những giáo điều của Hán Nho mà thực dân Pháp muốn lợi dụng để ngu dân.

+ Cổ vũ cái mới: học chữ Quốc ngữ, các môn khoa học thực dụng, hô hào lập hội buôn, phát triển công thương nghiệp. Lên án phong tục tập quán lạc hậu.

+ Tố cáo tội ác của thực dân Pháp.

b) Vụ đầu độc lính Pháp ở Hà Nội năm 1908

– Nguyên nhân:

+ Do sự đối xử tàn tệ của Pháp, và sự giác ngộ của binh lính người Việt trước sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc.

+ Sự kết hợp của binh lính người Việt và nghĩa quân Yên Thế.

– Diễn biến:

+ Ngày 27-6-1908, tổ chức đầu độc lính pháp tại Hà Nội, thực dân Pháp cho tước khí giới  và giam binh lính người Việt trong trại.

+ Tháng 1/1909, Pháp tấn công quy mô nhằm tiêu diệt căn cứ Yên Thế, nghĩa quân chiến đấu kiên cường giành 1 số thắng lợi (trận Chợ Gồ, Sơn Quả, Rừng Phe…)

+ Tháng 2/1913, Đề Thám bị sát hại, khởi nghĩa thất thại.

– Ý nghĩa: Đánh dấu cuộc nổi dậy đầu tiên của binh lính người Việt trong quân đội Pháp, chứng tỏ họ là một lực lượng cần được tập hợp trong cuộc đấu tranh chống đế quốc sau này.

Trước khi đi vào Hướng dẫn Giải bài tập 1 2 bài 23 trang 145 sgk Lịch sử 11 chúng ta hãy trả lời câu hỏi thảo luận giữa bài trên lớp sau đây:

Thảo luận

1. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 23 trang 141 sgk Lịch sử 11

Nêu những sự kiện chứng minh Phan Bội Châu chủ trương giải phóng dân tộc theo khuynh hướng tư sản bằng phương pháp bạo động?

Trả lời:

Những sự kiện chứng minh Phan Bội Châu chủ trương giải phóng dân tộc theo khuynh hướng tư sản bằng phương pháp bạo động:

– Tháng 5-1904, thành lập Hội Duy tân, chủ trương đánh đuổi giặc Pháp, giành độc lập, thiết lập một chính thể quân chủ lập hiến.

– Từ năm 1905 – 1908: Hội Duy tân tổ chức phong trào Đông du, đưa thanh niên sang học tập ở Nhật.

– Tháng 8-1908, Nhật Bản câu kết với Pháp, trục xuất lưu học sinh Việt Nam khỏi Nhật. Phong trào Đông du tan rã.

– Tháng 6-1912, tại Quảng Châu (Trung Quốc), Phan Bội Châu thành lập Việt Nam Quang phục hội. Hội khẳng định tôn chỉ duy nhất là “Đánh đuổi giặc Pháp, khôi phục nước Việt Nam, thành lập nước Cộng hòa Dân quốc Việt Nam”.

– Ngày 24-12-1913, Phan Bội Châu bị giới quân phiệt Trung Quốc bắt giam ở nhà tù Quảng Đông.

2. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 23 trang 143 sgk Lịch sử 11

Nêu những sự kiện chứng minh Phan Châu Trinh chủ trương cứu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản bằng phương pháp cải cách.

Trả lời:

Những sự kiện chứng minh Phan Châu Trinh chủ trương cứu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản bằng phương pháp cải cách:

– Năm 1906, Phan Châu Trinh và nhóm sĩ phu tiến bộ ở Quảng Nam mở cuộc vận động Duy tân ở Trung kỳ:

+ Kinh tế: chú ý cổ động chấn hưng thực nghiệp, lập hội kinh doanh, phát triển nghề thủ công, làm vườn, lập “nông hội”,…

+ Giáo dục: mở trường dạy theo kiểu mới để nâng cao dân trí, dạy chữ Quốc ngữ, các môn học mới,…

+ Văn hóa: vận động cải cách trang phục và lối sống: cắt tóc ngắn, mặc áo ngắn với các kiểu quần áo “Âu hóa”. Lên án mạnh mẽ những hủ tục phong kiến.

– Năm 1908, phong trào chống thuế ở Trung kì phát triển sâu rộng và bị thực dân Pháp đàn áp dữ dội.

– Năm 1911, chính quyền thực dân đưa Phan Châu Trinh sang Pháp.

3. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 23 trang 145 sgk Lịch sử 11

– Vì sao nói Đông Kinh nghĩa thục có những đóng góp lớn trong cuộc vận động văn hóa đầu thế kỉ XX.

– Phong trào đấu tranh của binh sĩ người Việt và nông dân có ý nghĩa gì?

Trả lời:

♦ Nói Đông Kinh nghĩa thục có đóng góp lớn trong cuộc vận động văn hóa đầu thế kỉ XX, vì:

– Hoạt động của Đông Kinh nghĩa thục đã khiến thực dân Pháp phải e ngại.

– Mặc dù chỉ hoạt động được 9 tháng (từ tháng 3 đến tháng 11-1907), nhưng Đông Kinh nghĩa thục thực sự là một cuộc vận động văn hóa lớn.

+ Thức tỉnh lòng yêu nước cho nhân dân Việt Nam.

+ Tấn công vào hệ tư tưởng phong kiến, cổ động cách mạng, phát triển văn hóa và ngôn ngữ dân tộc.

+ Mở đường cho sự phát triển của hệ tư tưởng tư sản ở Việt Nam.

♦ Phong trào đấu tranh của binh sĩ người Việt và nông dân có ý nghĩa:

– Thể hiện tinh thần yêu nước, bất khuất và kiên quyết đấu tranh chống đế quốc người Việt.

– Tiêu diệt được phần nào lực lượng quân Pháp.

– Chứng tỏ binh sĩ người Việt và nông dân là một lực lượng cần được tập hợp trong cuộc đấu tranh chống đế quốc.

Dưới đây là Hướng dẫn Giải bài tập 1 2 bài 23 trang 145 sgk Lịch sử 11. Các bạn hãy đọc kỹ đầu bài trước khi giải nhé!

Câu hỏi và bài tập

Giaibaisgk.com giới thiệu với các bạn đầy đủ phương pháp trả lời câu hỏi và bài tập lịch sử 11 kèm câu trả lời chi tiết câu hỏi và bài tập 1 2 bài 23 trang 145 sgk Lịch sử 11 của Bài 23. Phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến chiến tranh thế giới thứ nhất (1914) trong Chương II. Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến hết Chiến tranh thế giới thứ nhất (1918) của Phần ba. Lịch sử Việt Nam (1858 – 1918) cho các bạn tham khảo. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi và bài tập các bạn xem dưới đây:

1. Giải bài tập 1 bài 23 trang 145 sgk Lịch sử 11

Khuynh hướng mới trong phong trào vận động giải phóng dân tộc đầu thế kỉ XX nảy sinh trong bối cảnh nào?

Trả lời:

Khuynh hướng mới trong phong trào vận động giải phóng dân tộc đầu thế kỉ XX nảy sinh trong bối cảnh:

♦ Trong nước:

– Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp đã làm cho cơ cấu kinh tế, xã hội Việt Nam có nhiều thay đổi:

+ Kinh tế: quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa du nhập vào Việt Nam tồn tại cùng với quan hệ sản xuất phong kiến.

+ Xã hội: bên cạnh các giai cấp cũ, các lực lượng xã hội mới ra dời như công nhân, tư sản, tiểu tư sản với những hệ tư tưởng mới.

– Một bộ phận ưu tú trong hàng ngũ trí thức phong kiến sớm tiếp xúc với tư tưởng mới bên ngoài đã nhận ra những hạn chế của hệ tư tưởng phong kiến.

– Tân thư, tân báo được đưa vào Việt Nam, truyền bá, cổ vũ tư tưởng dân chủ tư sản.

♦ Thế giới, khu vực:

– Cuộc Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản (năm 1868) đã khiến Nhật Bản trở thành một nước tư bản phát triển.

– Cuộc cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc thành công. Nảy sinh khuynh hướng cứu nước mới: dân chủ tư sản.

2. Giải bài tập 2 bài 23 trang 145 sgk Lịch sử 11

Phân tích sự giống và khác nhau giữa hai xu hướng bạo động và cải cách đầu thế kỉ XX (về chủ trương và phương pháp)

Trả lời:

– Giống nhau:

+ Mục đích là đánh đuổi thực dân, giành độc lập dân tộc

+ Xuất phát từ lòng yêu nước, chủ trương cứu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản

+ Chủ trương học tập nước ngoài để làm cách mạng

– Khác nhau:

Nội dung Phan Bội Châu Phan Châu Trinh
Chủ trương – Vận động quần chúng và tranh thủ sự giúp đỡ bên ngoài để tiến hành bạo động chống Pháp, xây dựng chế độ chính trị mới ở Viêt Nam. – Đoạn tuyệt với chế độ phong kiến, hô hào nhân dân cải cách kinh tế, văn hoá, xã hội, nâng cao dân trí, tiến tới cứu nước.
Phương pháp – Tổ chức phong trào Đông Du, đưa học sinh sang Nhật học, chuẩn bị cho công cuộc đánh Pháp cứu nước
– Bạo động, ám sát.		 – Cổ động thực nghiệp, lập hội kinh doanh.
– Mở trường theo lối mới để nâng cao dân trí.
– Vận động đổi mới “phong hóa”, cải cách lối sống, bài trừ mê tín dị đoan.

Bài trước:

Bài tiếp theo:

Xem thêm:

Chúc các bạn làm bài tốt cùng giải bài tập sgk lịch sử lớp 11 với trả lời câu hỏi và bài tập 1 2 bài 23 trang 145 sgk Lịch sử 11!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“