Giải bài tập 1 2 bài 9 trang 52 sgk Lịch sử 11

Hướng dẫn Trả lời câu hỏi Bài 9. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 – 1921), sách giáo khoa Lịch sử lớp 11. Nội dung trả lời câu hỏi và bài tập 1 2 bài 9 trang 52 sgk Lịch sử 11 bao gồm đầy đủ kiến thức lý thuyết và bài tập có trong SGK để giúp các em học tốt môn lịch sử lớp 11.


Lý thuyết

I – Cách mạng tháng Mười Nga 1917

1. Tình hình nước Nga trước cách mạng

a) Về chính trị

– Đầu thế kỉ XX Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng

– Nga hoàng đã đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây nên hậu quả kinh tế xã hội nghiêm trọng.

b) Về kinh tế

Lạc hậu, kiệt quệ vì chiến tranh, nạn đói xảy ra ở nhiều nơi, công nghiệp, nông nghiệp đình đốn.

c) Về xã hội

– Đời sống của nông dân, công nhân, các dân tộc trong đế quốc Nga vô cùng cực khổ.

– Phong trào phản đối chiến tranh đòi lật đổ Nga hoàng diễn ra khắp nơi.

Bài 9: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917-1921)
(Hồng quân tiến chiếm Cung điện Mùa Đông)

2. Từ Cách mạng tháng Hai đến Cách mạng tháng Mười

a) Cách mạng dân chủ tư sản tháng 2/1917

– Ngày 23/2/1917 cách mạng bùng nổ bằng cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhânở Pêtơrôgơrát.

– Phong trào nhanh chóng chuyển từ tổng bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang.

– Lãnh đạo là Đảng Bônsêvích

– Lực lượng tham gia là công nhân, binh lính, nông dân.

– Kết quả:

+ Chế độ quân chủ chuyên chế Nga hoàng bị lật đổ.

+ Xô viết đại biểu công nhân và binh lính được thành lập (tháng 3/1917 toàn nước Nga có 555 Xô viết)

+ Cùng thời gian giai cấp tư sản cũng thành lập Chính phủ lâm thời.

+ Nga trở thành nước Cộng Hoà

→ Tính chất: Cách mạng tháng 2/1917 ở Nga là cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới.

– Sau Cách mạng tháng Hai, Nga tồn tại 2 chính quyền song song:

+ Chính phủ lâm thời (tư sản)

+ Xô viết đại biểu (vô sản).

b) Cách mạng tháng Mười Nga 1917

Hoàn cảnh:

– Sau Cách mạng tháng Hai, Nga tồn tại 2 chính quyền song song: Chính phủ lâm thời (tư sản); Xô viết đại biểu (vô sản). Nên cục diện không thể kéo dài.

– Trước tình hình đó Lênin và Đảng Bônsêvích đã xác định cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa (lật đổ chính quyền tư sản lâm thời).

– Đầu tháng 10/1917 không khí cách mạng bao trùm cả nước. Lênin đã về nước trực tiếp lãnh đạo khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.

(Luận cương tháng 4-1917 của Lê-nin)
(Luận cương tháng 4-1917 của Lê-nin)

Diễn biến khởi nghĩa:

– Tháng 4: Lênin đã thông qua Đảng Bônsêvích bản Luận cương tháng 4 chỉ ra mục tiêu đường lối tiếp theo của cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa.

– Đêm 24/10/1917 bắt đầu khởi nghĩa.

– Đêm 25/10 tấn công cung điện Mùa Đông, bắt giữ các bộ trưởng của Chính phủ tư sản.

– Khởi nghĩa Pêtơrôgrát giành thắng lợi.

– Ngày 3/11/1918 chính quyền Xô viết giành thắng lợi trên khắp nước Nga rộng lớn.

→ Tính chất: Cách mạng tháng Mười mang tính chất của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa

II – Các cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ chính quyền Xô viết

1. Xây dựng chính quyền Xô viết

– Đêm 25/10/1917 chính quyền Xô viết được thành lập do Lênin đứng đầu.

– Chính sách của chính quyền:

+ Đập tan bộ máy Nhà nước cũ, xây dựng bộ máy Nhà nước mới.

+ Chính quyền Xô viết thông qua:”Sắc lệnh hòa bình” và “Sắc lệnh ruộng đất”. Trong đó sắc lệnh hòa bình lên án cuộc chiến tranh đế quốc chủ nghĩa. Sắc lệnh ruộng đất nhằm giải quyết ruộng đất cho nông dân.

+ Xoá bỏ đẳng cấp, và đặc quyền của giáo hội.

+ Thực hiện nam nữ bình quyền, các dân tộc có quyền bình đẳng và quyền tự quyết.

+ Thành lập Hồng quân để bảo vệ chính quyền cách mạng.

+ Quốc hữu hóa các nhà máy xí nghiệp của giai cấp tư sản, thành lập Hội đồng kinh tế quốc dân tối cao để xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa. Quốc hữu hóa các

– Chính quyền Xô viết đã đem lại lợi ích và bảo vệ lợi ích cho nhân dân lao động, thể hiện tính ưu việt tiến bộ của một chính quyền mới, chính quyền của dân, do dân, vì dân,khác hẳn và đối lập với những chính quyền cũ của giai cấp phong kiến, tư sản ở nước Nga cũng như các nước khác ở châu Âu.

(Lenin tại điện Smonui, 25/12/1917)
(Lenin tại điện Smonui, 25/12/1917)

2. Bảo vệ chính quyền Xô viết

– Cuối năm 1918 quân đội 14 nước đế quốc cấu kết với các lực lượng phản cách mạng trong nước mở cuộc tấn công nhằm tiêu diệt nước Nga Xô viết.

– Để chống thù trong giặc ngoài đầu 1919 chính quyền Xô viết đã thực hiện chính sách “Cộng sản thời chiến”.

– Nội dung của chính sách:

+ Nhà nước kiểm soát toàn bộ nên công nghiệp: quốc hữu hóa đại công nghiệp và công nghiệp vừa và nhỏ nhằm tích lũy hàng tiêu dùng tiếp tế cho quân đội.

+ Trưng thu lượng thực thừa của nông dân. Nhà nước độc quyền lúa mì. Năm 1920 chế độ này được áp dụng với cả khoai tây, rau đậu và nhiều nông phẩm khác.

+ Thi hành chế độ cưỡng bức lao động.

+ Chính sách đã động viên tối đa nguồn của cải nhân lực của đất nước, tạo nên sức mạnh tổng hợp, đến cuối năm 1920 Nga đẩy lùi sự can thiệp của các nước đế quốc, bảo vệ chính quyền non trẻ.

III – Ý nghĩa lịch sử Cách mạng tháng Mười Nga

1. Với nước Nga

– Đập tan ách áp bức, bóc lột của phong kiến, tư sản, giải phóng công nhân và nhân dân lao động.

– Đưa công nhân và nông dân lên nắm chính quyền, xây dựng chủ nghĩa xã hội.

2. Với thế giới

– Làm thay đổi cục diện thế giới.

– Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới.

Trước khi đi vào Hướng dẫn Giải bài tập 1 2 bài 9 trang 52 sgk Lịch sử 11 chúng ta hãy trả lời câu hỏi thảo luận giữa bài trên lớp sau đây:


Thảo luận

1. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 9 trang 49 sgk Lịch sử 11

Em có nhận xét gì về tình hình nước Nga trước Cách mạng.

Trả lời:

♦ Tình hình nưóc Nga trước cách mạng:

– Về chính trị:

+ Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng Ni-cô-lai II.

+ Nga hoàng đã đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước.

– Về kinh tế: lạc hậu, kiệt quệ vì chiến tranh, nạn đói xảy ra ở nhiều nơi, công nghiệp, nông nghiệp đình đốn.

– Về xã hội:

+ Đời sống nhân dân vô cùng cực khổ.

+ Phong trào phản đối chiến tranh đòi lật đổ Nga hoàng diễn ra khắp nơi.

♦ Nhận xét:

– Chính phủ Nga hoàng ngày càng tỏ rõ sự yếu kém, bất lực, không còn khả năng tiếp tục thống trị như cũ được nữa.

– Nước Nga đã tiến sát tới một cuộc cách mạng.


2. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 9 trang 50 sgk Lịch sử 11

– Cách mạng tháng Hai năm 1917 thực hiện được những nhiệm vụ gì?

– Cách mạng tháng Mười diễn ra như thế nào?

Trả lời:

♦ Cách mạng tháng Hai năm 1917 đã thực hiện được những nhiệm vụ:

– Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, xóa bỏ những tàn tích phong kiến.

– Thành lập các Xô viết đại biểu công nông và binh lính.

– Chính phủ tư sản lâm thời được thành lập. Nước Nga trở thành nước Cộng hoà.

♦ Cách mạng tháng Mười diễn ra trong Hoàn cảnh:

– Sau Cách mạng tháng Hai, Nga tồn tại 2 chính quyền song song: Chính phủ tư sản lâm thời và Xô viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính.

⟹ Hai chính quyền đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau nên không thể cùng tồn tại lâu dài.

– Trước tình hình đó Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích đã xác định cách mạng Nga là chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa (lật đổ chính quyền tư sản lâm thời).

– Đầu tháng 10-1917, không khí cách mạng bao trùm cả nước. Lê-nin về nước trực tiếp lãnh đạo khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.

Diễn biến:

– Đêm 24-10, cuộc khởi nghĩa bắt đầu. Các đội Cận vệ đỏ đã nhanh chóng chiếm được những vị trí then chốt ở Thủ đô.

– Đêm 25-10, quân khởi nghĩa chiến cung điện Mùa Đông, toàn bộ Chính phủ tư sản lâm thời bị bắt. Ngày 25-10 trở thành ngày thắng lợi của cuộc Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười.

– Tiếp theo, khởi nghĩa thắng lợi ở Mát-xcơ-va.

– Đầu năm 1918, cách mạng giành thắng lợi hoàn toàn trên đất nước Nga rộng lớn.


3. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 9 trang 51 sgk Lịch sử 11

Chính phủ Xô viết đã làm những việc gì và đem lại lợi ích cho ai?

Trả lời:

Những việc làm của Chính quyền Xô viết:

– Thông qua “Sắc lệnh hòa bình” và “Sắc lệnh ruộng đất”.

– Thực hiện các biện pháp nhằm thủ tiêu những tàn tích cũ của chế độ phong kiến, xóa bỏ sự phân biệt đẳng cấp, những đặc quyền của Giáo hội, thực hiện nam nữ bình quyền, các dân tộc bình đẳng và có quyền tự quyết.

– Thành lập các cơ quan trung ương và Xô viết các địa phương, thay thế hoàn toàn chính quyền tư sản.

– Thành lập Hồng quân công nông để bảo vệ chính quyền mới.

– Tiến hành quốc hữu hóa các nhà máy, xí nghiệp của giai cấp tư sản, thành lập Hội đồng Kinh tế quốc dân tối cao.

⟹ Những việc làm ở trên của Chính quyền Xô viết đem lại lợi ích cho quần chúng nhân dân, cho giai cấp vô sản bị áp bức bóc lột.


4. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 9 trang 52 sgk Lịch sử 11

Chính sách cộng sản thời chiến có những nội dung gì và ý nghĩa lịch sử như thế nào?

Trả lời:

♦ Nội dung của “Chính sách cộng sản thời chiến”:

– Nhà nước kiểm soát toàn bộ nền công nghiệp.

– Trưng thu lương thực thừa của nông dân.

– Thi hành chế độ lao động cưỡng bức đối với toàn dân (từ 16 đến 50 tuổi),…

♦ Ý nghĩa:

“Chính sách cộng sản thời chiến” đã huy động tối đa mọi nguồn của cải, nhân lực của đất nước, tạo nên sức mạnh tổng hợp phục vụ cho cuộc chiến đấu chống thù trong, giặc ngoài. Đến cuối năm 1920, Nga đẩy lùi sự can thiệp của các nước đế quốc, bảo vệ được chính quyền non trẻ.

Nêu ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Mười Nga.

Trả lời:

Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga:

– Đối với nước Nga:

+ Làm thay đổi hoàn toàn tình hình đất nước và số phận của hàng triệu con người ở Nga.

+ Mở ra một kỉ nguyên mới trong lịch sử nước Nga: giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc được giải phóng khỏi mọi ách áp bức, bóc lột đứng lên làm chủ đất nước và vận mệnh của mình.

– Đối với thế giới:

+ Làm thay đổi cục diện thế giới.

+ Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới.

Dưới đây là Hướng dẫn Giải bài tập 1 2 bài 9 trang 52 sgk Lịch sử 11. Các bạn hãy đọc kỹ đầu bài trước khi giải nhé!


Câu hỏi và bài tập

Giaibaisgk.com giới thiệu với các bạn đầy đủ phương pháp trả lời câu hỏi và bài tập lịch sử 11 kèm câu trả lời chi tiết câu hỏi và bài tập 1 2 bài 9 trang 52 sgk Lịch sử 11 của Bài 9. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 – 1921) trong Chương I. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1921 – 1941) của Phần hai. Lịch Lịch sử thế giới hiện đại (Phần từ năm 1917 đến năm 1945) cho các bạn tham khảo. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi và bài tập các bạn xem dưới đây:

1. Giải bài tập 1 bài 9 trang 52 sgk Lịch sử 11

Vì sao năm 1917 nước Nga đã diễn ra hai cuộc cách mạng?

Trả lời:

– Cách mạng tháng Hai năm 1917 đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế (Nga hoàng) và dẫn tới tình trạng hai chính quyền song song tồn tại: Chính phủ tư sản lâm thời và Xô viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính.

⟹ Hai chính quyền đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau nên không thể cùng tồn tại lâu dài.

– Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích đã xác định mục tiêu và đường lối chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa (lật đổ chính quyền tư sản lâm thời). Thiết lập chính quyền thống nhất trong toàn quốc của Xô Viết, đưa nước Nga bước vào thời kì cách mạng xã hội chủ nghĩa.

⟹ Cách mạng tháng Mười bùng nổ (24-10-1917)


2. Giải bài tập 2 bài 9 trang 52 sgk Lịch sử 11

Việc xây dựng và bảo vệ chính quyền Xô viết diễn ra như thế nào ngay sau khi cách mạng tháng Mười thành công?

Trả lời:

♦ Xây dựng chính quyền Xô viết:

– Thông qua “Sắc lệnh hòa bình” và “Sắc lệnh ruộng đất”.

– Thực hiện các biện pháp nhằm thủ tiêu những tàn tích cũ của chế độ phong kiến, xóa bỏ sự phân biệt đẳng cấp, những đặc quyền của Giáo hội, thực hiện nam nữ bình quyền, các dân tộc bình đẳng và có quyền tự quyết.

– Thành lập các cơ quan trung ương và Xô viết các địa phương, thay thế hoàn toàn chính quyền tư sản.

– Thành lập Hồng quân công nông để bảo vệ chính quyền mới.

– Tiến hành quốc hữu hóa các nhà máy, xí nghiệp của giai cấp tư sản, thành lập Hội đồng Kinh tế quốc dân tối cao.

⟹ Những việc làm ở trên của Chính quyền Xô viết đem lại lợi ích cho quần chúng nhân dân.

♦ Bảo vệ Chính quyền Xô viết:

– Cuối năm 1918, quân đội 14 nước đế quốc câu kết với lực lượng phản cách mạng đã mở cuộc tấn công vũ trang nhằm tiêu diệt nước Nga Xô viết còn non trẻ.

– Từ năm 1919, Chính quyền Xô viết đã thực hiện Chính sách cộng sản thời chiến với nội dung: nhà nước kiểm soát toàn bộ nền công nghiệp, trưng thu lương thực thừa của nông dân, thi hành chế độ lao động cưỡng bức đối với toàn dân (từ 16 đến 50 tuổi),…

– Vừa chiến đấu vừa xây dựng, Hồng quân và nhân dân Xô viết đã từng bước đẩy lùi các cuộc tấn công của lực lượng phản cách mạng. Nhà nước Xô viết được bảo vệ và giữ vững.


Bài trước:

Bài tiếp theo:


Xem thêm:

Chúc các bạn làm bài tốt cùng giải bài tập sgk lịch sử lớp 11 với trả lời câu hỏi và bài tập 1 2 bài 9 trang 52 sgk Lịch sử 11!


“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com