Soạn bài Luyện tập vận dụng kết hợp thao tác lập luận phân tích và so sánh sgk Ngữ văn 11 tập 1

Nội dung bài Soạn bài Luyện tập vận dụng kết hợp thao tác lập luận phân tích và so sánh sgk Ngữ văn 11 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, phân tích, cảm nhận, thuyết minh, nghị luận,… đầy đủ các bài văn lớp 11 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn và ôn thi THPT Quốc gia.


1. Câu 1 trang 120 Ngữ văn 11 tập 1

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi nêu ở dưới:

Chớ tự kiêu tự đại. Tự kiêu tự đại là khờ dại. Vì mình hay, còn nhiều người hay hơn mình. Mình giỏi, còn nhiều người giỏi hơn mình. Tự kiêu tự đại tức là thoái bộ. Sông to, bể rộng thì bao nhiêu nước cũng chứa được, vì độ lượng của nó rộng và sâu Cái chén nhỏ, cái điã cạn thì một chút nước cũng đầy tràn, vì độ lượng nó hẹp nhỏ. Người mà tự kiêu tự mãn thì cũng như cái chén, cái đĩa cạn.

(Hồ Chí Minh, Cần kiệm liêm chính)

– Đoạn trích trên sử dụng những thao tác lập luận nào?

– Phân tích mục đích, tác dụng và cách kết hợp các thao tác lập luận trong đoạn trích.

– Anh (chị) rút ra được kết luận gì về việc vận dụng kết hợp nhiều thao tác lập luận trong một đoạn (một bài) văn nghị luận?

Trả lời:

– Đoạn trích sử dụng thao tác lập luận so sánh và phân tích.

– Mục đích, tác dụng, cách kết hợp:

+ Mục đích: làm sáng tỏ luận điểm (chớ tự kiêu tự đại)

+ Tác dụng: tăng hiệu quả thuyết phục người nghe/đọc.

+ Trong đó, phân tích là thao tác chủ đạo còn so sánh là thao tác hỗ trợ.

– Cần kết hợp linh hoạt nhiều thao tác lập luận trong đoạn/bài văn nghị luận.


2. Câu 2 trang 120 Ngữ văn 11 tập 1

Vận dụng kết hợp phân tích và so sánh, viết đoạn văn bàn về vẻ đẹp của một bài thơ (bài văn):


Trả lời:

Vận dụng kết hợp phân tích và so sánh, viết đoạn văn bàn về vẻ đẹp của một bài thơ:

Ví dụ: Viết đoạn văn bàn về những vẻ đẹp của hình tượng bà Tú trong bài thơ Thương vợ.

a) Coi đoạn văn đã viết là một bộ phận của một bài văn hoàn chỉnh và cho biết:

– Chủ đề của bài văn: bàn về vẻ đẹp của hình tượng bà Tú trong bài thơ Thương vợ.

– Để làm sáng tỏ chủ đề, cần triển khai những luận điểm sau:

+ Giới thiệu nhà thơ Tú Xương, bài thơ Thương vợ và hình tượng bà Tú.

+ Những vẻ đẹp của hình tượng bà Tú.

+ Nghệ thuật xây dựng hình tượng bà Tú.

+ Khẳng định vẻ đẹp của hình tượng bà Tú và liên hệ, bày tỏ cảm nghĩ của bản thân.

– Đoạn văn làm sáng tỏ luận điểm những vẻ đẹp của hình tượng bà Tú ở phần thân bài.

b) Để làm sáng tỏ luận điểm những vẻ đẹp của hình tượng bà Tú, cần triển khai hai luận cứ:

+ Nỗi vất vả, gian truân, nhọc nhằn của bà Tú.

+ Những đức tính tốt đẹp của bà Tú.

– Cần vận dụng thao tác phân tích và so sánh để triển khai luận điểm:

+ Phân tích để thấy rõ các khía cạnh ở hình tượng bà Tú,

+ Phân tích những tín hiệu nghệ thuật để tổng hợp nội dung;

+ So sánh để chỉ ra tương đồng giữa vẻ đẹp của bà Tú với những những hình tượng phụ nữ khác trong ca dao, trong thơ Hồ Xuân Hương.

– Có thể sử dụng phân tích là thao tác chính, so sánh là thao tác hỗ trợ.

– Cần sử dụng hài hòa, logic, liên kết giữa thao tác.

Bài tham khảo:

Thơ hay là thơ phải có nội dung sâu sắc, phải có hình thức diễn đạt phù hợp, thơ hay là thơ khiến cho người đọc, đọc xong có ấn tượng sâu sắc. Họ cảm nhận đó như là tâm trạng của mình. Cái thú vị, cái hay của bài thơ Tự tình của Hồ Xuân Hương thể hiện ở chỗ, cách dùng từ ngừ của Hồ Xuân Hương hết sức giàn dị, giàu sức biểu cảm, táo bạo nhưng lại rất tinh tế. Đó là những từ ngữ như “trơ cái hồng nhan, đâm toạc chân mây, mảnh tình san sẻ”. Với tài nghệ sứ dụng từ ngữ, Hồ Xuân Hương đã tạo cho bài thơ nhiều giọng điệu với đầy đủ các sắc thái tình cảm: tủi hổ, phiền muộn, bực dọc, phản kháng và cuối cùng là chua chát, chán chường. Nhà thơ còn dùng phép tiều đối: lấy “cái hồng nhan” đem đối với “nước non” thật đắt và táo bạo nhưng lại rất phù hợp nên dã làm nổi bật được tâm trạng cô đơn, chán chường của mình. Đặc biệt, nghệ thuật tăng tiến ờ câu cuối: Mảnh tình – san sẻ – tí – con – con, đã làm nổi bật tâm trạng chua chát, buồn tủi của chủ thế trữ tình trước tình duyên lận đận. Với nghệ thuật dặc sắc đó, Hồ Xuân Hương đã góp vào kho tàng thơ Nôm Việt Nam một tiếng thơ táo bạo mà chân thành, mới lạ nhưng lại hết sức gần gũi. Bài thơ mang giá trị nhân đạo sâu sắc. Với việc giải bày nỗi cô đơn, buồn tủi cúa mình, nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã nói lên được tình cảnh chua chát của muôn vàn phụ nữ trong xã hội phong kiến. Đó là xã hội bất công đã làm cho bao nhiêu thân phận “hồng nhan” bị lỡ làng và đau khổ. Buồn tủi với tình cảnh hiện tại, nữ sĩ luôn khao khát một cuộc sống hạnh phúc, một tình yêu lứa đôi trọn vẹn. Khát vọng của Hồ Xuân Hương về hạnh phúc lứa đôi cũng chính là khát vọng của người phụ nữ trong xă hội lúc bấy giờ. Đó là một khát vọng chính dáng và đầy tính nhân văn.


3. Câu 3 trang 121 Ngữ văn 11 tập 1

Công việc ở nhà:

a) Vận dụng kết hợp các thao tác phân tích và so sánh để viết đoạn văn trình bày một luận điểm khác ở dàn ý mà anh (chị) đã xây dựng.

b) Viết một văn bản nghị luận ngắn về một phẩm chất của người học sinh, trong đó có vận dụng kết hợp các thao tác phân tích và so sánh.

c) Sưu tầm những đoạn văn hay, ở đó, tác giả đã thành công trong việc vận dụng kết hợp các thao tác phân tích và so sánh.

Trả lời:

b) Phẩm chất hiếu học của người học sinh:

– Giải thích khái niệm “hiếu học”.

– Phân tích, chứng minh, bình luận:

+ Mặt tích cực, điều tốt đẹp mà phẩm chất này mang lại cho người học sinh (phân tích).

+ Biểu hiện của học sinh hiếu học (phân tích, kết hợp so sánh với những biểu hiện của sự lười nhác, qua loa trong học tập).

+ Nếu không hiếu học, người học sinh sẽ như thế nào? (so sánh kết hợp phân tích).

Bài tham khảo:

Trung thực là đức tính quan trọng cần có trong mỗi người học sinh. Đó là một điều không thể bàn cãi được. Tuy nhiên, ngày nay do bị ảnh hưởng bởi nhiều hướng mà có người này, có người kia, có em học sinh trung thực, có em không trung thực. Gian lận trong thi cử, nói dối bố mẹ, thầy cô, bạn bè và mọi người xung quanh là những biểu hiện tiêu biểu nhất của việc học sinh không trung thực. Tại sao lại có thể khẳng định rằng trung thực là đức tính quan trọng cần có trong mỗi người học sinh?. Ta hiểu rằng giáo dục con người, quan trọng nhất là giáo dục khi họ còn đang ngồi trong ghế nhà trường. Thời học sinh ảnh hưởng trực tiếp trong việc xây dựng nhân cách của con người trong tương lai. Khi con người ta, ngay từ nhỏ, còn đang là học sinh không được giáo dục về tính trung thực thì sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng đến nhường nào. Trước hết, đối với chính người học sinh đó. Họ sẽ đánh mất niềm tin ở mọi người và tự trọng của mình đối với mọi người. Thiếu trung thực sẽ đánh mất niềm tin và sự tôn trọng của mọi người đối với mình. Nạn học giả , bằng thật do quay cóp chép bài của bạn , gian lận trong thi cử vẫn còn phổ biến . Điều đó làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả thực chất của dạy và học, gây dư luận xấu trong xã hội.


Bài trước:

Bài tiếp theo:


Xem thêm:

Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Luyện tập vận dụng kết hợp thao tác lập luận phân tích và so sánh sgk Ngữ văn 11 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các em làm bài Ngữ văn thật tốt!


“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com