Ngữ văn lớp 11

Soạn bài Ngữ cảnh sgk Ngữ văn 11 tập 1

Nội dung bài Soạn bài Ngữ cảnh sgk Ngữ văn 11 tập 1 bao gồm đầy đủ bài soạn, tóm tắt, miêu tả, phân tích, cảm nhận, thuyết minh, nghị luận,… đầy đủ các bài văn lớp 11 hay nhất, giúp các em học tốt môn Ngữ văn và ôn thi THPT Quốc gia.

I – KHÁI NIỆM

Ngữ cảnh là bối cảnh ngôn ngữ mà ở đó sản phẩm ngôn ngữ (văn bản) được tạo ra trong hoạt động giao tiếp đồng thời là bối cảnh dựa vào để lĩnh hội thấu đáo sản phẩm ngôn ngữ đó.

II – CÁC NHÂN TỐ CỦA NGỮ CẢNH

Các nhân tố của ngữ cảnh bao gồm: nhân vật giao tiếp, bối cảnh rộng và hẹp, hiện thực được đề cập đến, văn cảnh.

III – VAI TRÒ CỦA NGỮ CẢNH

Ngữ cảnh có vai trò quan trọng cả với quá trình tạo lập và quá trình lĩnh hội lời nói.

LUYỆN TẬP

1. Câu 1 trang 106 Ngữ văn 11 tập 1

Căn cứ vào ngữ cảnh (hoàn cảnh sáng tác), hãy phân tích những chi tiết được miêu tả trong hai câu sau:

Tiếng phong hạc phập phồng hơn mươi tháng, trông tin quan như trời hạn trông mưa; mùi tinh chiến vây vá đã ba năm, ghét thói mọi như nhà nông ghét cỏ.

Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn tới ăn gan; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ.

(Nguyễn Đình Chiểu, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc)

Trả lời:

– Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc viết để tế những người nông dân – nghĩa sĩ hi sinh trong trận đánh đồn Cần Giuộc năm 1861.

– Hoàn cảnh thực tế: tin tức kẻ thù đã phong thanh hàng tháng nhưng lệnh quan đánh giặc vẫn chưa thấy ban bố, người nông dân phải nhìn thấy kẻ thù mỗi ngày.

– Vì vậy, những chi tiết trong hai câu văn mang rõ bối cảnh ấy và đặc trưng tâm trạng, nếp cảm, nếp nghĩ của những người nông dân tỉnh Gia Định lúc bấy giờ:

+ Quê hương bị vấy bẩn, ô uế bởi bọn xâm lăng

+ Sốt ruột khi phải chờ động thái của triều đình.

+ Căm ghét mỗi khi thấy bóng dáng kẻ thù.

2. Câu 2 trang 106 Ngữ văn 11 tập 1

Xác định hiện thực được nói tới trong hai câu thơ:

Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,
Trơ cái hồng nhan với nước non.

(Hồ Xuân Hương, Tự tình – bài II)

Trả lời:

Hiện thực được nói tới trong hai câu thơ:

– Hiện thực bên ngoài nhân vật trữ tình: đêm khuya, tiếng trống canh đồn dập, không gian nước non rộng lớn.

– Hiện thực tâm trạng: nỗi cô đơn, bẽ bàng, u uất của người phụ nữ lận đận tình duyên.

3. Câu 3 trang 106 Ngữ văn 11 tập 1

Vận dụng hiểu biết về ngữ cảnh để lí giải những chi tiết về hình ảnh bà Tú trong bài thơ Thương vợ của Tú Xương.

Trả lời:

Từ ngữ cảnh, lí giải những chi tiết về hình ảnh bà Tú trong bài Thương vợ:

Hoàn cảnh:

– Gia đình Tú Xương đông con, nghèo túng.

– Bản thân nhà thơ thi 8 lần chỉ đỗ tú tài, không được bổ nhiệm nên không giúp được gì cho vợ con.

⇒ Bà Tú là người gánh vác gia đình, là người vợ tảo tần, chịu khó, nuôi cả gia đình bằng nghề buôn bán nhỏ.à  Những chi tiết trong hoàn cảnh sống của gia đình Tú Xương chính là bối cảnh tình huống cho nội dung các câu thơ trong bài.

4. Câu 4 trang 106 Ngữ văn 11 tập 1

Đọc những câu thơ sau trong bài thơ Vịnh khoa thi Hương của Tú Xương và cho biết những yếu tố nào trong ngữ cảnh đã chi phối nội dung của những câu đó.

– Nhà nước ba năm mở một khoa,
Trường Nam thi lẫn với trường Hà.

– Lộng cắm rợp trời quan sứ đến,
Váy lê quét đất mụ đầm ra.

Trả lời:

Những yếu tố ngữ cảnh đã chi phối nội dung của các câu thơ:

– Năm Đinh Dậu (1897), chính quyền mới do thực dân Pháp lập nên tổ chức cho các sĩ tử Hà Nội xuống thi chung ở trường thi Nam Định.

⇒ Trường thi trở nên hỗn độn, ô tạp, mất đi sự nghiêm trang ngày xưa.

– Trong kì thi đó, toàn quyền Pháp ở Đông Dương là Đu-me đã cùng vợ đến dự.

5. Câu 5 trang 106 Ngữ văn 11 tập 1

Trên đường đi, hai người không quen biết gặp nhau, một người hỏi: “ Thưa bác, bác có đồng hồ không ạ?’. Trong ngữ cảnh đó, câu hỏi cần được hiểu như thế nào? Nó nhằm mục đích gì?

Trả lời:

– Câu hỏi của người đi đường cần hiểu là hỏi về thời gian.

– Mục đích đáp ứng nhu cầu thông tin về thời gian.

Bài trước:

Bài tiếp theo:

Xem thêm:

Trên đây là phần Hướng dẫn Soạn bài Ngữ cảnh sgk Ngữ văn 11 tập 1 đầy đủ và ngắn gọn nhất. Chúc các em làm bài Ngữ văn thật tốt!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“