Nội Dung
Hướng dẫn soạn Bài 1. CÂU CHUYỆN CỦA LỊCH SỬ. Nội dung bài Soạn bài Lá cờ thêu sáu chữ vàng sgk Ngữ Văn 8 tập 1 Kết Nối Tri Thức giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 8, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận văn học và nghị luận xã hội.
VĂN BẢN 1
TRƯỚC KHI ĐỌC
Câu 1 trang 10 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Chia sẻ cảm nghĩ của em về người anh hùng nhỏ tuổi Trần Quốc Toản (qua các tài liệu lịch sử, sách báo, phim ảnh… mà em đã đọc, đã xem).
Trả lời:
– Trần Quốc Toản là vị anh hùng nổi tiếng của dân tộc Việt Nam. Ông đã tham gia vào cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai, và hy sinh khi còn rất trẻ.
– Trần Quốc Toản và câu chuyện bóp nát quả cam khi vua Trần Nhân Tông tổ chức Hội nghị quân sự cấp cao bàn kế sách chống giặc Mông – Nguyên đã cho ta thấy tinh thần chiến đấu anh dũng và lòng yêu nước vô bờ của ông.
Câu 2 trang 10 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Ngoài Trần Quốc Toản, em còn biết thêm những nhân vật thiếu nhi lỗi lạc nào trong lịch sử?
Trả lời:
Những nhân vật thiếu nhi lỗi lạc trong lịch sử mà em biết là: Kim Đồng, Lý Tự Trọng, Nguyễn Bá Ngọc, Trần Quốc Toản…
ĐỌC VĂN BẢN
Lá cờ thêu sáu chữ vàng
Theo dõi trang 10 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Quang cảnh, không khí ở bến Bình Than – nơi diễn ra một hội nghị quan trọng.
Trả lời:
– Quang cảnh:
+ Hai cây đa cổ thụ che kín cả một khúc sông.
+ Dưới bến, những thuyền lớn của các vương sư về hội sư, đậu dài san sát, sơn đủ các màu.
– Không khí: Tưng bừng, khí thế, tráng lệ “những lá cờ bay múa trên những đoàn thyền đẹp như gấm hoa”.
Theo dõi trang 11 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Những ý nghĩ của nhân vật xen vào lời của người kể chuyện.
Trả lời:
– “Cha ta mất sớm, nên ta mới phải đứng rìa nhục nhã thế này!”
– “Đứng mãi đây cho đến bao giờ? Thôi thì liều một chết vậy. Ta cứ xuống, chỉ nói hai tiếng xin đánh, rồi mặc cho triều đình luận tội.”
– “Ta sẽ chiêu binh bãi mã, cầm quân đi đánh giặc. Xem cái thằng ngoài rìa này có phải là một kẻ toi cơm không.”
Theo dõi trang 11 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Hoài Văn có những suy nghĩ gì khi thấy các vương hầu họp bàn việc nước?
Trả lời:
Hoài Văn đoán được ý định của các vị quan quân, chàng muốn được xuống thuyền rồng bàn việc nước, quỳ trước mặt và xin quan gia cho đánh.
Dự đoán trang 12 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Điều gì sẽ xảy ra khi Hoài Văn có hành động vượt khuôn phép?
Trả lời:
Khi Hoài Văn có hành động vượt khuôn phép thì:
– Lính ập đến giữ lấy Hoài Văn.
– Bị mời ra ngoài và có thể bị trị tội.
Theo dõi trang 13 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Hoài Văn giải thích như thế nào về hành động của mình?
Trả lời:
Hoài Văn tự biết mình mang tội lớn nhưng chàng cho rằng khi đất nước lâm nguy, đến đứa trẻ cũng phải biết lo nghĩ.
Theo dõi trang 13 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Thái độ của Trần Quốc Toản thể hiện như thế nào qua lời nói?
Trả lời:
Thái độ của Trần Quốc Toản được thể hiện qua lời nói: bất bình, bức xúc, căm thù giặc khi nghe có người chủ hòa.
Đối chiếu trang 13 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Cách nhà vua xử lí hành động của Trần Quốc Toản có đúng như dự đoán của em không?
Trả lời:
Khác với dự đoán của em, vua không những không ban cho Quốc Toản tội chết mà còn tặng chàng một quả cam.
Theo dõi trang 14 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Tâm trạng của Hoài Văn.
Trả lời:
– Hoài Văn vừa tức vừa hờn vừa tủi.
– Uất nhất là dám quân Thánh Dực cũng khúc khích cười chế nhạo.
SAU KHI ĐỌC
Nội dung chính:
Văn bản nói về cậu bé Hoài Văn dù tuổi đời còn nhỏ, nhưng đã biết lo toan việc nước, muốn giết giặc trừ họa cho dân bảo vệ lãnh thổ đất nước.
TRẢ LỜI CÂU HỎI
Câu 1 trang 15 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Hãy tóm tắt nội dung văn bản và cho biết câu chuyện dựa trên bối cảnh của sự kiện lịch sử nào.
Trả lời:
– Tóm tắt: Trong một cuộc họp bàn về việc nước với đông đủ các vị đại vương chức trọng quyền cao trong triều đình. Chú của Hoài Văn là Chiêu Thành Vương đến họp bàn việc đánh giặc nhưng không cho Hoài Văn theo, chàng vì lo việc nước đã một mình phi ngựa để đến kịp. Thấy những người em họ chỉ hơn Hoài Văn có năm sáu tuổi cũng được tham dự càng làm Hoài Văn thêm nôn nóng, chàng lại nghĩ đến thân mình vì cha mất sớm, nên phải chịu cảnh đứng rìa nhục nhã. Hoài Văn suy nghĩ về số phận đất nước nên đã giằng co với lính canh, chạy xuống thuyền rồng xin Vua cho đánh, rồi đặt thanh gươm lên cổ chịu tội. Vua không những tha tội mà còn ban cho Quốc Toản cam quý vì thấy cậu còn trẻ mà đã biết lo việc nước. Căm giận khi nghĩ tới quân giặc đang lăm le lại bị vua coi là trẻ con, Hoài Văn vô tình bóp nát quả cam trong tay và hạ quyết tâm sẽ giết chết giặc, báo ơn vua và chứng minh cho triều đình thấy bản lĩnh của mình.
– Bối cảnh: Lấy bối cảnh cuộc chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ hai của nhà Trần.
Hoặc:
– Tóm tắt: Khi biết vua đang bàn việc dưới thuyền cùng các vương hầu, Trần Quốc Toản giằng co với lính canh chạy xuống thuyền rồng xin Vua cho đánh, rồi đặt thanh gươm lên gáy chịu tội. Vua không những tha tội mà còn ban cho Quốc Toản cam quý vì Vua thấy cậu còn trẻ mà đã biết lo việc nước. Vì bị Vua xem là trẻ con và căm giận khi nghĩ tới quân giặc đang lăm le đè đầu cưỡi cổ dân mình, Quốc Toản vô tình bóp nát quả cam.
– Bối cảnh lịch sử: giặc Nguyên sai sứ thần sang giả vờ mượn đường để xâm chiếm nước ta, vua và quần thần đang bàn nên đánh hay hòa.
Câu 2 trang 15 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản có tâm trạng như thế nào khi phải đứng trên bờ nhìn quang cảnh một sự kiện đặc biệt đang diễn ra ở bến Bình Than?
Trả lời:
Tâm trạng của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản khi phải đứng trên bờ nhìn quang cảnh một sự kiện đặc biệt đang diễn ra ở bến Bình Than là:
– Nôn nóng, tức giận khi các em họ chỉ hơn mình năm, sáu tuổi lại được tham dự họp bàn việc nước với nhà vua.
– Chàng lại nghĩ đến thân mình vì cha mất sớm, nên phải chịu cảnh đứng rìa nhục nhã.
Câu 3 trang 15 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Khi bị quân Thánh Dực ngăn cản xuống bến gặp vua, Trần Quốc Toản có hành động gì khác thường? Vì sao Trần Quốc Toản có hành động như vậy?
Trả lời:
– Khi bị quân Thánh Dực ngăn cản xuống bến gặp vua, Trần Quốc Toản có hành động khác thường:
+ Tuốt gươm, mắt trừng lên một cách điên dại.
+ Mặt đỏ bừng bừng quát lớn: “Ta xuống xin bệ kiến quan gia,… nhìn lưỡi gươm này!”
+ Quốc Toản vưng gươm múa tít.
– Trần Quốc Toản có hành động như vậy bởi vì chàng là người yêu nước, lo lắng cho đất nước bị quân địch xâm chiếm nên nóng lòng mong gặp được nhà vua và tâu lên ý kiến xin đánh.
Câu 4 trang 15 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Chứng kiến hành động và nghe lời tâu bày của Trần Quốc Toản, vua Thiệu Bảo có thái độ và cách xử lí thế nào? Thái độ và cách xử lí đó cho thấy điều gì ở vị vua này?
Trả lời:
– Chứng kiến hành động và nghe lời tâu bày của Trần Quốc Toản, vua Thiệu Bảo có thái độ và cách xử lí:
+ Gật đầu mỉm cười nhìn Hưng Đạo Vương.
+ Vua tha tội, khuyên Quốc Toản về quê chăm mẹ.
+ Vua ban cho Quốc Toản cam quý.
– Thái độ và cách xử lí đó cho thấy vua Thiệu Bảo là một người hiền từ, anh minh và sáng suốt.
Câu 5 trang 15 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Trong lời người kể chuyện đôi chỗ xen vào những ý nghĩ thầm kín của nhân vật Trần Quốc Toản. Hãy nêu một vài trường hợp và phân tích tác dụng của sự đan xen đó.
Trả lời:
Những ý nghĩ của nhân vật xen vào lời của người kể chuyện:
– Cha ta mất sớm, nên ta mới phải đứng rìa nhục nhã thế này!
– Đứng mãi đây cho đến bao giờ? Thôi thì liều một chết vậy. Ta cứ xuống, chỉ nói hai tiếng xin đánh, rồi mặc cho triều đình luận tội.
– Ta sẽ chiêu binh bãi mã, cầm quân đi đánh giặc. Xem cái thằng ngoài rìa này có phải là một kẻ toi cơm không.
⇒ Tác dụng: Khắc họa sắc nét hình ảnh một người anh hùng trẻ tuổi có lòng yêu nước bất diệt, sớm lo việc nước và bất bình khi phải đứng ngoài cuộc họp quan trọng liên quan đến vận mệnh của đất nước.
Câu 6 trang 15 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Những nét tính cách nào của Trần Quốc Toản được thể hiện qua lời đối thoại với các nhân vật khác trong truyện?
Trả lời:
– Khi đối thoại với đám quân Thánh Dực: Khẳng khái, quyết liệt.
– Khi đối thoại với chú Chiêu Thành Vương: Lễ phép, thẳng thắn, gan dạ.
– Khi đối thoại với nhà vua: Nhiệt tình, khí phách, dũng cảm và lễ phép.
Câu 7 trang 15 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Trong truyện này, ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật đều mang đậm màu sắc lịch sử. Hãy nêu ví dụ và cho biết tác dụng.
Trả lời:
Ví dụ cho thấy ngôn ngữ người kể chuyện và ngôn ngữ nhân vật đều mang đậm màu sắc lịch sử:
– Ngôn ngữ người kể chuyện: hội sư, thuyền ngự, đại vương, đấng thiên tử…
– Ngôn ngữ nhân vật: Quân pháp vô thân, vua lo thì kẻ thần tử cũng phải lo…
⇒ Tác dụng:
– Làm khung cảnh cuộc hội họp trở nên uy nghiêm, nổi bật và trang trọng.
– Làm nổi bật tính cách của các nhân vật đặc biệt là nhân vật Trần Quốc Toản: quyết đoán, gan dạ và khí phách…
Câu 8 trang 15 Ngữ Văn 8 tập 1 KNTT
Hãy khái quát chủ đề của văn bản và cho biết căn cứ vào đâu em khái quát như vậy.
Trả lời:
– Chủ đề: Tình yêu đất nước và lòng căm thù giặc của người anh hùng trẻ tuổi Hoài Văn.
– Căn cứ vào nội dung văn bản để khái quát chủ đề của tác phẩm.
VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích chi tiết Trần Quốc Toản bóp nát quả cam.
Bài tham khảo 1:
Chờ đợi quá lâu trên bến mà không được gặp vua để xin đánh, Quốc Toản bèn xông vào thuyền rồng đòi gặp vua để yết kiến và nói lên nguyện vọng của mình. Hiểu rõ đầu đuôi sự tình, vua cho chàng đứng dậy và thứ tội. Chàng tuy đã làm trái phép nước, nhưng thấy Quốc Toản còn trẻ mà đã biết lo việc nước nên vua đã ban cho chàng một quả cam. Việc ban thưởng quả cam cho thấy nhà vua rất tán thưởng hành động này của chàng. Ấm ức vì bị vua xem thường là trẻ con và lo lắng nghĩ tới quân giặc vẫn đang hoành hành, lăm le đè đầu cưỡi cổ dân mình, Quốc Toản bóp nát quả cam vua ban lúc nào không hay. Chi tiết này cũng cho thấy sự gan dạ, dũng cảm, phẩm chất anh hùng của Trần Quốc Toản.
Bài tham khảo 2:
Trần Quốc Tuấn là người trẻ, có tình yêu đất nước mãnh liệt và là người có khí phách oai phong. Khi đọc cuốn Lá cờ thêu sáu chữ vàng, bạn sẽ thấy một Trần Quốc Tuấn quyết liệt, khẳng khái và oai phong như thế nào. Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng với bút pháp tài hoa đã in đậm hình ảnh người thiếu niên anh hùng bóp nát quả cam trên những trang văn lịch sử hào hoa, hào hùng của dân tộc. Cậu bé Hoài Văn vì không được bàn việc nước nên vừa tức vừa hờn vừa tủi, mặc dù được ban cam quý nhưng nỗi uất ức vẫn không nguôi ngoai. Nhìn thấy sự cười nhạo của đám quân Thánh Dực, Hoài Văn càng trở nên tức tối và dẫn đến việc bóp nát quả cam quý vua ban trong tay. Lòng yêu nước cùng sự căm phẫn giặc, đã nhen nhóm trong Hoài Văn những hy vọng đầu tiên về việc chiêu binh bãi mã đánh giặc. Điều đó cho ta thấy Hoài Văn không chỉ là một cậu bé dũng cảm, gan dạ mà còn có ý chí quyết tâm đánh đuổi giặc ra khỏi bờ cõi đất nước.
Bài tham khảo 3:
Được đọc cuốn Lá cờ thiêu sáu chữ vàng cũng đã lâu rồi, nhưng trong tâm trí em như đang phấp phới lá cờ trận đỏ chói của người thiếu niên mười sáu tuổi đánh quân Nguyên tự thuở nào “căng phồng lên trong gió hè lồng lộng thổi… đi mãi, đi mãi tới những nơi nào còn có bóng quân Nguyên”. Từ vài dòng còn ghi trên trang lịch sử, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã làm sống dậy thật đẹp cả một trang anh hùng trong một triều đại anh hùng, in đậm trong em hình ảnh người thiếu niên anh hùng bóp nát quả cam. Lúc này đây, tâm trạng của Hoài Văn Hầu vừa tức vừa hờn vừa tủi, bởi tuy được ban cam quý nhưng việc nước vẫn không được bàn. Nhưng uất nhất là đám quân Thánh Dực cũng khúc khích cười chế nhạo. Từ đó, người thiếu niên anh hùng nhen nhóm những hy vọng đầu tiên cho chiêu binh mãi mã đánh bại quân giặc. Điều đó cho em thấy không chỉ gan to, chí quyết của một Hoài Văn, mà còn khiến em hết sức tự hào với tráng khí nhà Trần. Trần Quốc Toản không chỉ thể hiện nhiệt tình cao quý ấy bằng lời, mà còn tự nguyện thể hiện nó bằng hành động, trước hết bằng cử chỉ đã được ghi lại sáng ngời trong lịch sử sách; sức phẫn nộ, chí diệt thù đã chuyển một phần thành năng lượng bóp nát quả cam vua ban trong tay lúc nào không biết!
Bài tiếp theo:
👉 Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 16 sgk Ngữ Văn 8 tập 1 Kết Nối Tri Thức
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Lá cờ thêu sáu chữ vàng sgk Ngữ Văn 8 tập 1 Kết Nối Tri Thức đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 8 tốt nhất!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“