Nội Dung
Hướng dẫn soạn Bài 6. Truyện. Nội dung bài Soạn bài Ông lão đánh cá và con cá vàng sgk Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 6, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận và nhật dụng.
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
Ông lão đánh cá và con cá vàng
Nội dung chính:
“Ông lão đánh cá và con cá vàng” là truyện cổ tích dân gian do A.Pu-skin kể lại. Truyện ca ngợi lòng biết ơn đối với những con người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc.
1. Chuẩn bị
Câu hỏi trang 11 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Nhận biết được các sự việc chính và diễn biến nội dung câu chuyện được kể.
Trả lời:
Các sự việc chính:
– Một ông lão nghèo ra biển đánh cá, bắt được cá vàng và thả nó về biển. Nó bảo nếu ông lão cần gì nó sẽ giúp ông.
– Về đến nhà, ông lão kể chuyện cho vợ nghe, mụ vợ mắng ông lão và đòi cá vàng đáp ứng yêu cầu của mụ.
+ Lần thứ nhất, mụ đòi một cái máng lợn ăn mới.
+ Lần thứ hai, mụ đòi một cái nhà rộng.
+ Lần thứ ba, mụ đòi làm một bà nhất phẩm phu nhân.
+ Lần thứ tư, mụ đòi làm nữ hoàng.
+ Lần thứ năm, mụ đòi làm Long Vương ngự trên mặt biển.
+ Lần thứ năm đòi hỏi, cá vàng tức giận nhưng không nói gì.
– Khi ông lão trở về, trước mắt lão lại thấy túp lều nát ngày xưa và mụ vợ ngồi trên máng lợn sứt mẻ.
Câu hỏi trang 11 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Xác định các nhân vật trong truyện và tìm hiểu đặc điểm tính cách của nhân vật chính (qua ngoại hình, điệu bộ, hành động, lời nói, suy nghĩ,…).
Trả lời:
Đặc điểm tính cách:
– Ông lão: thật thà, tốt bụng, không tham lam nhưng nhu nhược.
– Mụ vợ: tham lam vô độ, quá quắt, bạc tình, bạc nghĩa.
Câu hỏi trang 11 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Chỉ ra được các chi tiết ảo và tác dụng của chúng trong truyện.
Trả lời:
– Chi tiết tưởng tượng kì ảo:
+ Cá vàng khi mắc lưới cất tiếng xin tha và hứa trả ơn
+ Mỗi lần ra biển ông lão gọi cá vàng thì con cá sẽ bơi lên
+ Cá vàng có phép thuật thực hiện điều ước của ông và cũng có thể lấy lại tất cả.
⇒ Những chi tiết kì ảo khiến câu chuyện li kì hấp dẫn, làm nổi bật giá trị nội dung, ý nghĩa của tác phẩm.
Câu hỏi trang 11 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Suy nghĩ về ý nghĩa của truyện, những thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm trong đó.
Trả lời:
Thông điệp ý nghĩa: ca ngợi lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc.
Câu hỏi trang 11 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Kết nối với hiểu biết, trải nghiệm của bản thân để vận dụng vào việc đọc hiểu truyện và rút ra những bài học, kinh nghiệm cần thiết.
Trả lời:
⇒ Bài học: sống với thái độ biết ơn, lương thiện, biết ơn những người đã giúp đỡ mình và lương thiện với vạn vật xung quanh → cuộc sống của chúng ta mới có ý nghĩa.
Câu hỏi trang 11 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Đọc trước truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng, tìm hiểu thêm về tác giả: A-lếch-xan-dro Xec-ghe-e-vich Pu-skin (Aleksandr Sergeyevich Pushkin).
Trả lời:
Tìm hiểu về tác giả: A-lếch-xan-dro Xéc-ghê-vích Pu-skin
– Là một nhà thơ, nhà viết kịch và tiểu thuyết gia người Nga của thời kỳ Lãng mạn.
– Các nhà phê bình coi nhiều tác phẩm của ông là kiệt tác.
– Pu-skin là người khai sinh ra sự phát triển lâu dài và hiệu quả của nền văn học hiện thực Nga, vì ông đã đạt được lý tưởng hiện thực bằng cách “trình bày ngắn gọn hiện thực”.
2. Đọc hiểu
Câu hỏi trang 11 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Các chi tiết nào cho biết hoàn cảnh sống của ông lão và cách ông lão cư xử với cá vàng?
Trả lời:
– Các chi tiết về hoàn cảnh sống của ông:
+ Hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển
+ Ngày ngày chồng đi đánh cá, vợ ở nhà kéo sợi
⇒ Hoàn cảnh nghèo khó, đơn sơ.
– Các chi tiết về cách cư xử của ông lão với cá vàng:
+ Ngạc nhiên nhưng rồi cũng thả con cá xuống biển
+ “Ta không đòi hỏi gì cả, ta cũng chẳng cần gì cả”.
⇒ Tính cách: tốt bụng, nhân hậu, giúp đỡ vật mà không cần trả ơn.
Câu hỏi trang 12 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Lần thứ nhất, bà vợ đã yêu cầu ông lão điều gì? Lúc này, cảnh biển thế nào?
Trả lời:
Lần thứ nhất:
– Mụ vợ bắt ông lão quay lại biển xin con cá vàng một cái máng cho lợn ăn.
– Cảnh biển: mặt biển gợn sóng êm ả.
Câu hỏi trang 12 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Đòi hỏi và thái độ của vợ ông lão ở lần thứ hai có gì khác với lần thứ nhất? Hãy tiếp tục chú ý chi tiết tả cảnh biển trong phần này.
Trả lời:
Lần thứ hai:
– Đòi hỏi và thái độ của vợ ông lão ở lần thứ hai khác ở lần đầu là ước nguyện lớn dần: Mụ đòi một tòa nhà đẹp.
– Cảnh biển lần thứ hai: biển đã gợn sóng.
Câu hỏi trang 13 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu nào cho biết đòi hỏi mới và thái độ của vợ ông lão? Cảnh biển có thay đổi gì so với lần trước?
Trả lời:
– Câu cho biết đòi hỏi mới và thái độ của vợ ông lão: Đồ ngu! Ngốc sao ngốc thế! Đòi một cái nhà thôi à? Trời! Đi tìm ngay con cá và bảo nó rằng tao không muốn làm một mụ nông dân quèn, tao muốn làm một bà nhất phẩm phu nhân kia!
– Cảnh biển lần thứ ba lúc này: biển nổi sóng dữ dội.
Câu hỏi trang 13 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Lần này, người vợ lại có đòi hỏi gì? Cách cư xử của bà ta với ông lão như thế nào?
Trả lời:
– Ở phần (5), lần này người vợ đòi hỏi muốn làm nữ hoàng.
– Cách cư xử lúc này của bà ta với chồng rất vô tình, vong ân bội nghĩa:
+ Xưng mày – bà.
+ Bắt chồng đi quét dọn chuồng ngựa.
+ Tát vào mặt ông khi ông có ý không muốn đi.
+ Nếu ông không ra biển sẽ bắt người lôi ông đi.
Câu hỏi trang 14 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Vợ ông lão muốn cá vàng làm điều gì? Tác giả đã tả cảnh biển trong phần này thế nào?
Trả lời:
– Phần (6), vợ ông lão muốn cá vàng biến mụ ta thành Long Vương ngự trị trên mặt biển để bắt cá vàng hầu hạ mụ và làm theo ý mụ.
– Cảnh biển lúc này: biển nổi sóng ầm ầm.
Câu hỏi trang 15 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Quan sát bức tranh để hiểu nội dung được nói tới trong đó, nét mặt ông lão và bà vợ thể hiện điều gì?
Trả lời:
Bức tranh là khung cảnh sau 5 lần ông lão ra biển cầu xin, khi ông xin cho mụ vợ thành Long Vương, điều ước khi ấy quá phi lí khiến cá tức giận mà biến mọi thứ trở về ban đầu.
TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1 trang 15 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Hãy liệt kê ra vở những chi tiết thể hiện sự đòi hỏi, thái độ, hành động của vợ ông lão đánh cá; phản ứng của ông lão đánh cá và trạng thái của biển trong các phần (2), (3), (4), (5), (6) theo gợi ý sau:
| Phần | Vợ ông lão đánh cá | Ông lão đánh cá | Biển |
| (2) | |||
| (3) | |||
| (4) | |||
| (5) | |||
| (6) |
Trả lời:
| Phần | Vợ ông lão đánh cá | Ông lão đánh cá | Biển |
| (2) | Mụ vợ bắt ông lão quay lại biển xin con cá vàng một cái máng cho lợn ăn. | Không phản ứng lại, nghe lời mụ vợ cứ thế ra biển xin. | Gợn sóng êm ả. |
| (3) | Mụ đòi một tòa nhà đẹp. | Không phản ứng lại, nghe lời mụ vợ cứ thế ra biển xin. | Biển đã nổi sóng. |
| (4) | Mụ không muốn làm nông dân mà muốn làm một bà nhất phẩm phu nhân. | Không phản ứng lại, nghe lời mụ vợ cứ thế ra biển xin. | Biển nổi sóng dữ dội. |
| (5) | Mụ muốn trở thành nữ hoàng. | Khúm núm với vợ, cãi lại vợ khi biết ước muốn của bà nhưng rồi vẫn lủi thủi ra biể.n | Biển nổi sóng mù mịt. |
| (6) | Mụ muốn làm Long Vương ngự trị trên mặt biển để bất cá vàng hầu hạ và làm theo ý mụ. | Cung kính với vợ, không dám trái lời mụ. | Biển nổi sóng ầm ầm. |
Câu 2 trang 15 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Từ bảng thống kê trên, em có nhận xét gì về tính cách của vợ ông lão đánh cá và ông lão đánh cá?
Trả lời:
Tính cách của nhân vật:
– Ông lão: thật thà, tốt bụng, không tham lam nhưng nhu nhược.
– Mụ vợ: tham lam vô độ, quá quắt, bạc tình.
Câu 3 trang 15 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Cảnh biển trong mỗi lần ông lão ra gọi cá vàng thay đổi theo chiều hướng như thế nào? Theo em, sự thay đổi đó có ý nghĩa gì?
Trả lời:
– Cảnh biển thay đổi:
+ Lần 1: gợn sóng êm ả.
+ Lần 2: biển đã nổi sóng.
+ Lần 3: biển nổi sóng dữ dội.
+ Lần 4: biển nổi sóng mù mịt.
+ Lần 5: biển nổi sóng ầm ầm.
– Ý nghĩa của sự thay đổi: Thái độ của biển cũng chính là thái độ của nhân dân khi chứng kiến sự thay đổi của mụ vợ. Ban đầu, khi những yêu cầu còn chính đáng thì nhẹ nhàng, càng ngày càng quá quắt, khó chấp nhận và đến cuối thì trở nên giận dữ.
Câu 4 trang 15 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Bài học em rút ra được từ câu chuyện này là gì?
Trả lời:
⇒ Bài học: ca ngợi lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc từ đó thể hiện ước mơ của nhân dân ta về một xã hội công bằng.
Câu 5 trang 15 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Hãy nêu một điểm giống và một điểm khác nhau nổi bật của truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng (Pu-skin) và truyện cổ tích dân gian (Gợi ý: tìm điểm giống và khác về tác giả; yếu tố hoang đường, kì ảo; kiểu nhân vật;…).
Trả lời:
– Điểm giống nhau của truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng (Pu-skin) và truyện cổ tích dân gian:
+ Có các yếu tố kì ảo, hoang đường.
+ Kiểu nhân vật theo mô típ: người hiền gặp lành, kẻ tham lam sẽ có bài học thích đáng.
– Điểm khác nhau của truyện Ông lão đánh cá và con cá vàng (Pu-skin) và truyện cổ tích dân gian:
+ Văn học dân gian là sáng tác của nhân dân lao động truyền miệng từ đời này qua đời khác.
+ Còn tác phẩm trên là do nhà văn người Nga viết.
Bài trước:
👉 Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên sgk Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Bài tiếp theo:
👉 Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 16 sgk Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Ông lão đánh cá và con cá vàng sgk Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 6 tốt nhất!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“