Nội Dung
Hướng dẫn soạn Bài 10: CƯỜI MÌNH, CƯỜI NGƯỜI (THƠ TRÀO PHÚNG). Nội dung bài Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 105 sgk Ngữ Văn 8 tập 2 Chân Trời Sáng Tạo giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 8, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận văn học và nghị luận xã hội.
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
Câu 1 trang 105 Ngữ Văn 8 tập 2 CTST
Nhận xét về sắc thái nghĩa của từ ngữ in đậm trong các trường hợp sau:
a. Có lúc vểnh râu vai phụ lão,
Cũng khi lên mặt dáng văn thân.
(Trần Tế Xương, Tự trào I)
b. Quả cau nho nhỏ, miếng trầu hôi,
Này của Xuân Hương đã quệt rồi.
(Hồ Xuân Hương, Mời trầu)
c. Ghế trẻo lọng xanh ngồi bảnh chọe
Nghĩ rằng đồ thật hóa đồ chơi.
(Nguyễn Khuyến, Tiến sĩ giấy)
Trả lời:
a. Sắc thái nghĩa:
– “Vểnh râu”: từ ngữ chỉ ý “nhàn nhã” với cảm xúc bông đùa hoặc chê trách.
– “Lên mặt”: chỉ ý “tỏ ra kiêu căng, coi thường người khác”. Trong ngữ cảnh bài thơ Tự trào I, những từ ngữ này dùng để thể hiện cảm xúc “tự trào” (tự châm biếm, tự chế giễu mình) của Trần Tế Xương.
b. Sắc thái nghĩa:
– “Quệt”: thể hiện thái độ tự tin, mạnh mẽ và có phần bông đùa, giễu cợt của Hồ Xuân Hương khi mời trầu.
c. Sắc thái nghĩa:
– “Bảnh chọe”: thể hiện thái độ giễu cợt, coi khinh của Nguyễn Khuyến dành cho những “tiến sĩ giấy”.
Hoặc:
| Từ ngữ in đậm | Sắc thái nghĩa | |
| a. | vểnh râu | Thái độ lên mặt, coi thường mọi thứ. |
| lên mặt | Thái độ coi mình hơn người, tự tin quá mức. | |
| b. | quệt | Sắc thái thách thức. |
| c. | bảnh | Tư thế ngồi tự mãn, bề trên. |
Câu 2 trang 105 Ngữ Văn 8 tập 2 CTST
Có thể thay từ “bác” bằng từ “bạn” trong câu thơ sau không? Vì sao?
Đã bấy lâu nay bác tới nhà.
(Nguyễn Khuyến, Bạn đến chơi nhà)
Trả lời:
Không thể thay từ “bác” bằng từ “bạn” trong câu thơ vì “Bác” là từ mà những người bạn lớn tuổi dùng để gọi nhau với sắc thái vừa kính trọng vừa thân mật. Câu thơ thể hiện cách xưng hô giữa những người bạn đã có tuổi; thể hiện được tình cảm sâu sắc, chân thành mà Nguyễn Khuyến dành cho người bạn của mình. Nếu chúng ta thay từ “bác” bằng từ “bạn”, câu thơ sẽ trở nên khách sáo, không thể hiện được chân tình.
Câu 3 trang 105 Ngữ Văn 8 tập 2 CTST
Cho câu thơ sau:
Ghé mắt trông ngang thấy bảng treo,
(Hồ Xuân Hương, Đề đền Sầm Nghi Đống)
Theo em, có thể thay từ “ngang” bằng từ “lên” không? Vì sao?
Trả lời:
Không thể thay từ “ngang” bằng từ “lên” vì “trông ngang” mới bộc lộ được thái độ coi thường, giễu cợt của Hồ Xuân Hương khi đến đền Sầm Nghi Đống.
Câu 4 trang 105 Ngữ Văn 8 tập 2 CTST
Thay thế từ “cheo leo” trong câu thơ sau bằng một hoặc một số từ có nghĩa tương tự. Từ đó, chỉ ra cái hay trong việc sử dụng từ ngữ của Hồ Xuân Hương.
Kìa đền Thái thú đứng cheo leo.
(Hồ Xuân Hương, Đề đền Sầm Nghi Đống)
Trả lời:
– Một số từ ngữ có nghĩa tương tự với từ “cheo leo”: chênh vênh, lênh khênh, chót vót, cao ngất, cao vút, ngất ngưởng,…
– Cái hay trong việc sử dụng từ ngữ của Hồ Xuân Hương: từ “cheo leo” ngoài việc vần với từ “treo” theo luật của thơ tứ tuyệt thì còn gợi ra sắc thái giễu cợt rõ ràng hơn: đền có thể đứng không uy nghi, không vững vàng, lại heo hút.
Câu 5 trang 106 Ngữ Văn 8 tập 2 CTST
Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau và nêu tác dụng của biện pháp ấy:
Sống lâu, lâu để làm gì nhỉ?
Lâu để mà xem cuộc chuyển vần.
(Trần Tế Xương, Tự trào I)
Trả lời:
– Biện pháp tu từ được sử dụng: câu hỏi tu từ.
– Tác dụng: Tác giả hỏi để tự cười cho cái vô tích sự của mình. Câu hỏi tu từ này có dụng ý nhấn mạnh sự chua xót của tác giả về thân phận, đồng thời gián tiếp phê phán sự nhiễu nhương của xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời.
Bài trước:
👉 Soạn bài Hiểu rõ bản thân sgk Ngữ Văn 8 tập 2 Chân Trời Sáng Tạo
Bài tiếp theo:
👉 Soạn bài Tự trào I sgk Ngữ Văn 8 tập 2 Chân Trời Sáng Tạo
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 105 sgk Ngữ Văn 8 tập 2 Chân Trời Sáng Tạo đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 8 tốt nhất!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“