Nội Dung
Hướng dẫn soạn Bài 3. Kí. Nội dung bài Soạn bài Trong lòng mẹ sgk Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 6, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận và nhật dụng.
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
Trong lòng mẹ
Nội dung chính:
– Đoạn trích đã thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng sâu nặng thông qua nhân vật mẹ con bé Hồng, thông qua những rung động mãnh liệt của một tâm hồn trẻ thơ nhạy cảm và khao khát tình thương yêu; để khi gặp mẹ, khi được nằm gọn “trong lòng mẹ”, Hồng tinh tế nhập vào những cảm giác nồng ấm, rạo rực, vui sướng mong đợi bấy lâu.
– Đoạn trích còn cho thấy rõ bộ mặt lạnh lùng của một xã hội chỉ trọng đồng tiền, một xã hội đầy những thành kiến cổ hủ, những thói nhỏ nhen độc ác của đám thị dân tiểu tư sản.
1. Chuẩn bị
Câu hỏi trang 51 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Tác giả viết về ai, về sự việc gì? Viết như thế nhằm mục đích gì?
Trả lời:
Tác giả viết về cậu bé Hồng về cuộc đối thoại giữa Hồng và bà cô và giây phút em gặp lại mẹ.
Mục đích: thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng của một tâm hồn trẻ thơ nhạy cảm và vạch trần hiện thực xã hội phong kiến cổ hủ với những tư tưởng nhỏ nhen độc ác.
Câu hỏi trang 52 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Những yếu tố nào của văn bản cho biết tính xác thực của điều được kể?
Trả lời:
Yếu tố tạo nên tính xác thực của văn bản đầu tiên là ở ngôi kể thứ I trực tiếp kể lại những gì bản thân đã chứng kiến ghi lại dùng cảm xúc tâm trạng của chính mình.
Câu hỏi trang 52 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Cảm xúc thái độ của người kể chuyện đối với sự việc và các nhân vật trong đó như thế nào?
Trả lời:
Cảm xúc của các nhân vật trong truyện:
– Hồng với bà cô: ghét cay ghét đắng những lời nói xúc xỉa của bà cô khi nói xấu mẹ.
– Bà cô với Hồng: luôn tìm cách bôi nhọ người mẹ tốt đẹp trong lòng Hồng.
– Hồng dành cho mẹ: tình cảm yêu thương, nhớ thương, tôn trọng mẹ mặc cho bà cô có nói xấu như thế nào chăng nữa.
– Bà cô với mẹ Hồng: ghét, luôn tìm cách bôi nhọ nói xấu.
Câu hỏi trang 52 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Đọc trước đoạn trích Trong lòng mẹ tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Nguyên Hồng và hồi kí Những ngày thơ ấu.
Trả lời:
– Tác giả Nguyên Hồng (1918 – 1982) tên khai sinh là Nguyễn Nguyên Hồng, quê ở thành phố Nam Định. Trước Cách mạng, ông sống chủ yếu ở thành phố cảng Hải Phòng, trong một xóm lao động nghèo.
+ Ngay từ tác phẩm đầu tiên, ông viết về những người cùng khổ gần gũi mà ông yêu thương thắm thiết. Sau Cách mạng, ông tiếp tục sáng tác gồm nhiều thể loại: tiểu thuyết, kí, thơ,…
+ Những tác phẩm chính: Bỉ vỏ (tiểu thuyết, 1938), Những ngày thơ ấu (hồi kí, 1938), Trời xanh(tập thơ, 1960),…
+ Nguyên Hồng được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996.
– Hồi kí Những ngày thơ ấu là tập hồi kí kể về tuổi thơ cay đắng của tác giả Nguyên Hồng. Tác phẩm gồm 9 chương, đăng báo năm 1938, in thành sách lần đầu năm 1940.
Nội dung đoạn trích: Hôn nhân của bố mẹ Nguyên Hồng là cuộc hôn nhân không có tình yêu. Bất chấp mọi thành kiến độc ác của xác hội và của những người trong gia đình về mẹ, cậu bé Hồng sớm hiểu và cảm thông với nỗi đau khổ của người mẹ, hai mẹ con luôn giữ tình mẫu tử sâu sắc.
2. Đọc hiểu
Câu hỏi trang 52 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Phần (1) cho biết hoàn cảnh của nhân vật “tôi” như thế nào?
Trả lời:
Hoàn cảnh của nhân vật “tôi” trong phần (1): Hồng là kết quả của một cuộc hôn nhân không hạnh phúc. Cha mất sớm. Người mẹ vì cùng túng quá phải tha hương cầu thực. Chú phải sống xa mẹ, sống trong cảnh ghẻ lạnh của họ hàng.
Câu hỏi trang 52 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Phản ứng của nhân vật: “tôi” trước lời kể của người cô như thế nào?
Trả lời:
Phản ứng của nhân vật:” tôi” trước lời kể của người cô:
– Toan muốn trả lời là có khi bà cô hỏi:” Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mợ mày không?” nhưng chợt nhận ra ngay ý nghĩa cay độc trong lời nói của bà cô lặng lẽ cúi đầu không đáp.
– Cười đáp lại người cô là không muốn vào vì cuối năm kiểu gì mẹ cũng về.
Câu hỏi trang 53 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Phần (3) kể về việc gì? Đây có phải là nội dung chính của văn bản không? Có liên quan gì đến nhan đề văn bản?
Trả lời:
Phần (3) kể về cuộc gặp mặt của mẹ con Hồng sau bao ngày xa cách. Đây là nội dung chính của văn bản và có liên quan đến nhan đề: “Trong lòng mẹ”.
Câu hỏi trang 53 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Tìm các từ ngữ tả hành động và cảm xúc của nhân vật “tôi” khi bất ngờ gặp lại mẹ?
Trả lời:
Các từ ngữ tả hành động và cảm xúc của nhân vật “tôi” khi bất ngờ gặp lại mẹ:
– “Chợt thoáng thấy một bóng người ngồi trên xe kéo giống giống mẹ”, “tôi liền đuổi theo gọi bối rối:” Mợ ơi! Mợ ơi! Mợ ơi!.
– Sợ rằng chỉ là nhầm lẫn: “Và cái lầm đó không những làm tôi thẹn… sa mạc”.
– ” Tôi đuổi kịp”, “thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tôi ríu cả chân lại”.
– “Oà lên khóc rồi cứ thể nức nở”.
– “tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp… sung túc”.
– “đùi áp đùi mẹ tôi”, “đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi”, ngửi hương quần áo thơm tho lạ thường.
Câu hỏi trang 53 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Người mẹ hiện lên trong cái nhìn của “tôi” như thế nào?
Trả lời:
Người mẹ hiện lên trong cái nhìn của ” tôi”:
– Không còm cõi xơ xác quá như lời cô tôi nhắc lại lời người họ nôi của tôi nói”.
– “Gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn màng làm nổi bật màu hông của hai gò má”.
– Quần áo thơm tho, khuôn miệng xinh xắn nhai trầu.
Câu hỏi trang 54 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì về tình mẫu tử?
Trả lời:
Từ hình ảnh minh họa ta nhận thấy tình cảm mẫu tử thật thiêng liêng không gì có thể sánh được. Tình yêu thương con của những người mẹ là rộng lớn mênh mông vô cùng. Yêu thương con, mẹ có thể làm tất cả vì con, hi sinh để dành những điều tốt nhất cho con. Đó chính là tình cảm đẹp đẽ, thiêng liêng, xúc động nhất của cuộc đời.
Câu hỏi trang 54 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Tình mẫu tử thể hiện như thế nào qua hành động, cảm xúc của “tôi”?
Trả lời:
Qua hành động và cảm xúc của nhân vật “tôi” khi không nghe lời bà cô xúi giục, căm giận xã hội mà ruồng rẫy mẹ → tình mẫu tử thiêng liêng, tình yêu dành cho mẹ vẫn dạt dào, mãnh liệt.
Câu hỏi trang 54 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Vì sao “câu nói ấy bị chìm ngay đi”?
Trả lời:
Câu nói ấy bị “chìm ngay đi” là do lúc này Hồng đã được gặp mẹ, được ở trong lòng mẹ, được cảm nhận hơi ấm của mẹ → những câu nói độc ác ấy chìm ngay đi, em chẳng để tâm tới nó nữa.
TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI
Câu 1 trang 54 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Sự việc chính mà tác giả kể lại ở đoạn trích Trong lòng mẹ là gì? Sự việc ấy được tập trung thể hiện ở phần nào của văn bản?
Trả lời:
Sự việc chính của đoạn trích:
– Cuộc đối thoại cay nghiệp giữa Hồng và bà cô về mẹ (phần (2)).
– Giây phút thiêng liêng khi Hồng gặp lại mẹ (phần (3)).
Câu 2 trang 54 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Hình ảnh người mẹ qua lời kể của người cô và trong suy nghĩ, tình cảm của nhân vật “tôi” có gì khác nhau?
Trả lời:
| Qua lời kể của người cô | Qua suy nghĩ của nhân vật “tôi” |
| – Mẹ Hồng là một người đàn bà quá chồng, nợ nần cùng túng. – Bỏ con bỏ cái đi tha phương cầu thực. – Đi bán bóng đèn, vàng hương ở chợ. – Không hỏi han con cái hay gửi lấy một đồng quà. |
– Mẹ Hồng là một người đáng thương, phải chịu đựng mọi dèm pha, dè bửu, xã hội kinh khỉ, miệt thị. – Chồng mất, nhà chồng coi khinh. – Nợ nần chồng chất phỉa bỏ đi tha hương cầu thực để lại đứa con thơ cho đằng nội nuôi lớn. |
Câu 3 trang 54 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Dẫn ra một số câu văn thể hiện cảm xúc của nhân vật “tôi” khi gặp lại mẹ. Từ đó, hãy nêu nhận xét về nhân vật này.
Trả lời:
– Một số câu văn:
+ “…Tôi liền đuổi theo, bối rối”
+ “Tôi thấy những cảm giác ấm áp bỗng mơn man khắp da thịt”
+ “Phải bé lại… thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng”
– Nhận xét:
Hình ảnh nhân vật chú bé Hồng khiến người đọc xúc động với hoàn cảnh đáng thương và tấm lòng nhân hậu, tình mẫu tử thiêng liêng, cao quý của em đối với mẹ. Tâm trạng cô đơn khi thiếu vắng mẹ và mong ước cháy bỏng được gặp lại mẹ của Hồng được bộc lộ rõ qua những suy nghĩ, những giả thiết ngây thơ, trong sáng mà chứa đựng nhiều nỗi đau.
Câu 4 trang 54 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Theo em, vì sao đoạn trích Trong lòng mẹ thuộc thể loại hồi kí?
Trả lời:
Chỉ ra một số biểu hiện của đặc điểm thể loại hồi kí trong đoạn trích:
– Là một thể của kí dùng để ghi chép lại những sự việc, những quan sát, nhận xét và tâm trạng có thực mà tác giả đã trải qua.
– Văn bản mang tính chủ quan được kể theo ngôi thứ nhất của nhân vật.
– Văn bản là dòng suy nghĩ, tâm trạng của nhân vật bé Hồng.
Câu 5 trang 54 Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Viết khoảng 4 – 5 dòng nêu lên tình cảm và suy nghĩ của em sau khi đọc đoạn trích Trong lòng mẹ của nhà văn Nguyên Hồng.
Trả lời:
Qua đoạn trích Trong lòng mẹ của tác giả Nguyên Hồng, tác giả đã cho ta thấy những cảm nhận vô cùng cảm động, tinh tế về tình yêu mẹ khát khao và cháy bỏng về tình yêu thương mẹ của cậu bé Hồng. Trong giây phút gặp lại mẹ, cậu như được sống, được bồng bềnh trong cảm giác sung sướng, rạo rực trong vòng tay yêu thương của mẹ và ko mảy may suy nghĩ gì. Và cậu đã để lại trong mỗi độc giả chúng ta một niềm thương cảm, xúc động đến nghẹn ngào về tình mẫu tử cao quí, thiêng liêng, bất diệt và đáng trân trọng.
Hoặc:
Đoạn trích Trong lòng mẹ là minh chứng cho tình mẫu tử thiêng liêng. Hồng là một cậu bé đáng thương khi thiếu thốn sự chăm sóc của mẹ. Còn mẹ Hồng là một phụ nữ khổ sở khi phải chịu nhiều định kiến của xã hội. May sao, tình cảm của cậu dành cho mẹ vẫn vẹn nguyên, chống lại những điều bịa đặt, xấu xa về mẹ. Xúc động nhất là giây phúc hai mẹ con gặp lại nhau, những nhớ nhung, yêu thương được giải tỏa.
Bài trước:
👉 Soạn bài Kiến thức ngữ văn trang 50 sgk Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Bài tiếp theo:
👉 Soạn bài Đồng Tháp Mười mùa nước nổi sgk Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Trong lòng mẹ sgk Ngữ Văn 6 tập 1 Cánh Diều đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 6 tốt nhất!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“