Nội Dung
Hướng dẫn Trả lời câu hỏi Bài 10. Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội (1921 – 1941), sách giáo khoa Lịch sử lớp 11. Nội dung trả lời câu hỏi và bài tập 1 2 3 bài 10 trang 58 sgk Lịch sử 11 bao gồm đầy đủ kiến thức lý thuyết và bài tập có trong SGK để giúp các em học tốt môn lịch sử lớp 11.
Lý thuyết
I – Chính sách kinh tế mới và công cuộc khôi phục kinh tế (1921 – 1925)
1. Chính sách kinh tế mới
a) Hoàn cảnh lịch sử
– Sau 7 năm chiến tranh liên miên, nền kinh tế quốc dân bị tàn phá nghiêm trọng.
– Tình hình chính trị không ổn định. Các lực lượng phản cách mạng điên cuồng chống phá gây bạo loạn ở nhiều nơi.
– Chính sách cộng sản thời chiến đã lạc hậu kìm hãm nền kinh tế, khiến nhân dân bất bình.
– Nước Nga Xô viết lâm vào khủng hoảng.
– Tháng 3/1921 Đảng Bôn-sê-vích quyết định thực hiện Chính sách Kinh tế mới (NEP) do Lê-nin đề xướng.
b) Nội dung
– Nông nghiệp: thay thế chế độ trưng thu lương thực thừa bằng thu thuế lương thực, (ban hành thuế nông nghiệp).
– Công nghiệp:
+ Nhà nước khôi phục công nghiệp nặng.
+ Tư nhân xây dựng những xí nghiệp nhỏ, dưới 20 công nhân.
+ Khuyến khích nước ngoài đầu tư vào nước Nga.
+ Nhà nước nắm các ngành kinh tế chủ chốt.
+ Thực chất là chuyển nền kinh tế do nhà nước độc quyền sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần do nhà nước kiểm soát, khôi phục lại nền kinh tế hàng hóa…
c) Tác dụng – ý nghĩa
– Thúc đẩy kinh tế quốc dân chuyển biến rõ rệt, giúp nhân dân Xô viết vượt qua khó khăn, hoàn thành khôi phục kinh tế.
– Là bài học đối với công cuộc xây dựng của một số nước xã hội chủ nghĩa. Nên Đảng Bôn-sê Vích thực hiện chính sách kinh tế mới 3-1921.
2. Sự thành lập Liên bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết
– Tháng 12/1922 Đại hội Xô viết toàn Nga đã tuyên bố thành lập Liên Bang cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô).
– Gồm 4 nước cộng hòa, 4 quốc gia đầu tiên là Nga, Ukraina, Bêlôruxia và Zakapkazơ (Azecbaijan, Acmênia, Gruzia), đến năm 1940 có thêm 11 nước.
II – Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1925 – 1941)
1. Những kế hoạch 5 năm đầu tiên
– Công nghiệp: thực hiện công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa
+ Sau công cuộc khôi phục kinh tế Liên Xô vẫn là một nước nông nghiệp lạc hậu. Kinh tế bị bao vây, kỹ thuật, thiết bị lệ thuộc nước ngoài.
+ Đảng Cộng sản đề ra nhiệm vụ công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa.
– Mục đích: đưa Liên Xô trở thành một nước công nghiệp có những ngành công nghiệp chủ chốt
– Biện pháp:
+ Ưu tiên phát triển công nghiệp nặng.
+ Có mục tiêu cụ thể cho từng kế hoạch dài hạn, kế hoạch năm năm lần thứ nhất 1928 – 1932) và kế hoạch năm năm lần thứ hai (1933 – 1937).
– Kết quả: Năm 1937 sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân.
+ Công nghiệp: ưu tiên tập thể hóa nông nghiệp, đưa 93% số nông hộ với 90% diện tích đất canh tác vào nền nông nghiệp tập thể hóa, có qui mô sản xuất lớn và cơ giới hoá
+ Văn hóa – giáo dục: thanh toán nạn mù chữ, phát triển mạng lưới giáo dục phổ thông, phổ cập tiểu học trong cả nước, phổ cập trung học cơ sở thành phố.
+ Xã hội: cơ cấu giai cấp thay đổi xã hội chỉ còn 2 giai cấp lao động là công nhân, nông dân và trí thức xã hội chủ nghĩa.
– Từ năm 1937 Liên Xô tiếp tục thực hiện kế hoạch 5 năm lần ba, sang tháng 6/1941 Đức tấn công Liên Xô, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội bị gián đoạn.
– Mặc dù còn có những hạn chế song công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô 1925 – 1941 vẫn đạt được những thành tựu to lớn, tạo nên những biến đổi nhiều mặt, có lợi cho nhân dân, xây dựng lại lực lượng vũ trang hùng mạnh để bảo vệ tổ quốc, giúp đỡ phong trào cách mạng thế giới
2. Quan hệ ngoại giao của Liên Xô
– Liên Xô đã từng bước xác lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng giềng châu Á, châu Âu.
– Từng bước phá vỡ chính sách bao vây cô lập về kinh tế và ngoại giao của các nước đế quốc.
– Bằng những biện pháp đấu tranh kiên quyết và mềm dẻo, chỉ trong vòng 4 năm (1922 – 1925) Liên Xô đã được các cường quốc tư bản: Đức, Anh, Italia, Pháp, Nhật, lần lượt công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao
– Thiết lập ngoại giao với 20 nước.
– Năm 1933, Mĩ công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Liên Xô. Đó là thắng lợi lớn của nền ngoại giao Xô-viết, khẳng định uy tín của Liên Xô trên trường quốc tế.
Trước khi đi vào Hướng dẫn Giải bài tập 1 2 3 bài 10 trang 58 sgk Lịch sử 11 chúng ta hãy trả lời câu hỏi thảo luận giữa bài trên lớp sau đây:
Thảo luận
1. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 10 trang 55 sgk Lịch sử 11
Chính sách kinh tế mới tác động đến nền kinh tế nước Nga như thế nào? (xem bảng thống kê)
Trả lời:
Chính sách kinh tế mới có tác động lớn đến nền kinh tế Nga. Chỉ sau một thời gian ngắn, nền kinh tế quốc dân của nước Nga Xô viết đã có những chuyển biến rõ rệt:
– Nông nghiệp: Sản lượng ngũ cốc tăng gần gấp đôi từ 37,6 lên 56, 6 triệu tấn chỉ trong 2 năm (1921-1923).
– Công nghiệp: Sản lượng trong các ngành sản xuất gang, thép, điện,… đều tăng gấp đôi hoặc gấp 3.
+ Sản lượng thép tăng hơn 3 lần từ 0,2 lên 0,7 triệu tấn (1921-1923).
+ Điện tăng gấp đôi từ 0,55 lên 1,1 triệu kW/h.
⟹ Kinh tế Nga phục hổi và phát triển nhanh chóng.
Việc thành lập liên bang Xô viết có ý nghĩa như thế nào?
Trả lời:
Việc thành lập liên bang Xô viết có ý nghĩa:
– Trong nước:
+ Thể hiện tinh thần đoàn kết, nhất trí của các dân tộc Nga.
+ Đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của đế quốc Nga hoàng, Chủ nghĩa xã hội được xác lập trên nước Nga, tạo điều kiện thuận lợi xây dựng CNXH sau này.
+ Khẳng định tính đúng đắn trong chính sách dân tộc của Lê-nin, nhất là sự cần thiết phải đoàn kết các dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc ở Liên Xô.
+ Tạo ra sức mạnh tổng hợp cho các dân tộc thuộc Nga trong công cuộc xây dựng đất nước cũng như sự giúp đỡ lẫn nhau giữa các dân tộc thuộc Nga.
– Quốc tế:
+ Để lại bài học kinh nghiệm trong xây dựng và đoàn kết dân tộc.
+ Giáng đòn mạnh vào chính sách bao vây, cô lập, đàn áp nước Nga.
+ Hình thành mô hình nhà nước XHCN trên thế giới, đối lập hoàn toàn với TBCN.
2. Trả lời câu hỏi thảo luận bài 10 trang 58 sgk Lịch sử 11
– Qua bảng thống kê trên, hãy nêu nhận xét về thành tựu của Liên Xô trong lĩnh vực công nghiệp.
– Nêu những thành tựu của Liên Xô qua hai kế hoạch 5 năm đầu tiên.
Trả lời:
– Thông qua các kế hoạch dài hạn, Liên Xô đã từng bước chuyển mình từ một nước nông nghiệp lạc hậu sang một cường quốc công nghiệp xã hội chủ nghĩa.
– Thông qua bảng thống kê sản lượng một số sản phẩm công nghiệp của Liên Xô giai đoạn 1929 – 1938, ta thấy sản lượng than, gang và thép đều tăng rất nhanh, tăng gấp 3 đến 4 lần.
+ Sản lượng than tăng từ 40,1 lên 132,9 triệu tấn.
+ Sản lượng gang tăng từ 8,0 lên 26,3 triệu tấn.
+ Sản lượng thép tăng từ 4,9 lên 18,0 triệu tấn.
– Năm 1937: sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân.
Qua 2 kế hoạch 5 năm đầu tiên 1928 – 1932 và 1933 – 1937, Liên Xô đã gặt hái được những thành tựu to lớn:
– Về kinh tế:
+ Công nghiệp: Liên Xô từ một nước nông nghiệp lạc hậu trở thành một cường quốc công nghiệp xã hội chủ nghĩa; Năm 1937: sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân.
+ Nông nghiệp: có bước tiến vượt bậc, từng bước tập thể hóa nông nghiệp với quy mô lớn và cơ sở vật chất – kĩ thuật được cơ giới hóa.
– Về văn hóa – giáo dục:
+ Xóa nạn mù chữ, xây dựng hệ thống giáo dục thống nhất.
+ Hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học trong cả nước và phổ cập giáo dục trung học cơ sở ở các thành phố.
– Về xã hội:
+ Các giai cấp bóc lột bị xóa bỏ. Xã hội chỉ còn hai giai cấp là công dân, nông nhân tập thể cùng tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa.
+ Đời sống nhân dân được nâng cao, chế độ xã hội chủ nghĩa được củng cố.
Liên xô đã đạt được những thành tựu gì trong quan hệ ngoại giao vào những năm 1922 – 1933?
Trả lời:
Trong quan hệ ngoại giao vào những năm 1922 – 1933, Liên Xô đã đạt được những thành tựu:
– Từng bước thiết lập quan hệ ngoại giao với một số nước láng giềng ở châu Á và châu Âu.
– Từng bước phá vỡ chính sách bao vây, cô lập về kinh tế và ngoại giao của các nước đế quốc.
– Từ năm 1922 – 1925, các cường quốc tư bản: Đức, Anh, I-ta-li-a, Pháp, Nhật Bản lần lượt công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Liên Xô.
– Đầu năm 1925, Liên Xô đã thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với trên 20 quốc gia.
– Năm 1933, Mĩ đã công nhận và thiết lập quan hệ ngoại giao với Liên Xô.
⟹ Khẳng định uy tín ngày càng cao của Liên Xô trên trường quốc tế.
Dưới đây là Hướng dẫn Giải bài tập 1 2 3 bài 10 trang 58 sgk Lịch sử 11. Các bạn hãy đọc kỹ đầu bài trước khi giải nhé!
Câu hỏi và bài tập
Giaibaisgk.com giới thiệu với các bạn đầy đủ phương pháp trả lời câu hỏi và bài tập lịch sử 11 kèm câu trả lời chi tiết câu hỏi và bài tập 1 2 3 bài 10 trang 58 sgk Lịch sử 11 của Bài 10. Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội (1921 – 1941) trong Chương I. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1921 – 1941) của Phần hai. Lịch Lịch sử thế giới hiện đại (Phần từ năm 1917 đến năm 1945) cho các bạn tham khảo. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi và bài tập các bạn xem dưới đây:
1. Giải bài tập 1 bài 10 trang 58 sgk Lịch sử 11
Nêu những nội dung cơ bản của Chính sách kinh tế mới?
Trả lời:
Chính sách kinh tế mới (NEP) do Lê-nin đề xướng, bao gồm các chính sách chủ yếu về nông nghiệp, công nghiệp, thương nghiệp và tiền tệ.
– Trong nông nghiệp: Thay thế chế độ trưng thu lương thực thừa bằng thu thuế lương thực.
– Trong công nghiệp:
+ Tập trung khôi phục công nghiệp nặng, cho phép tư nhân được thuê hoặc xây dựng những xí nghiệp loại nhỏ (dưới 20 công nhân) có sự kiểm soát của Nhà nước.
+ Khuyến khích tư bản nước ngoài đầu tư, kinh doanh ở Nga.
+ Nhà nước nắm các ngành kinh tế chủ chốt như công nghiệp, giao thông vận tải, ngân hàng, ngoại thương.
+ Nhà nước chấn chỉnh việc tổ chức, quản lí sản xuất công nghiệp, phần lớn các xí nghiệp chuyển sang chế độ tự hạch toán kinh tế, cải tiến chế độ tiền lương nhằm nâng cao năng suất lao động.
– Trong thương nghiệp và tiền tệ:
+ Tự do buôn bán, trao đổi, mở lại các chợ, khôi phục và đẩy mạnh mối liên hệ giữa thành thị và nông thôn.
+ Năm 1924, phát hành đồng rúp mới.
⟹ Bằng việc thực hiện Chính sách kinh tế mới, chỉ sau một thời gian ngắn, nền kinh tế quốc dân của nước Nga Xô viết đã có những chuyển biến rõ rệt.
2. Giải bài tập 2 bài 10 trang 58 sgk Lịch sử 11
Trình bày những thay đổi về mọi mặt của Liên Xô sau hai kế hoạch 5 năm đầu tiên?
Trả lời:
Qua 2 kế hoạch 5 năm đầu tiên 1928 – 1932 và 1933 – 1937, Liên Xô đã có những biến đổi về mọi mặt:
– Về kinh tế:
+ Công nghiệp: Liên Xô từ một nước nông nghiệp lạc hậu trở thành một cường quốc công nghiệp xã hội chủ nghĩa; Năm 1937: sản lượng công nghiệp chiếm 77,4% tổng sản phẩm quốc dân.
+ Nông nghiệp: có bước tiến vượt bậc, từng bước tập thể hóa nông nghiệp với quy mô lớn và cơ sở vật chất – kĩ thuật được cơ giới hóa.
– Về văn hóa – giáo dục:
+ Xóa nạn mù chữ, xây dựng hệ thống giáo dục thống nhất.
+ Hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học trong cả nước và phổ cập giáo dục trung học cơ sở ở các thành phố.
– Về xã hội:
+ Các giai cấp bóc lột bị xóa bỏ. Xã hội chỉ còn hai giai cấp là công dân, nông nhân tập thể cùng tầng lớp trí thức xã hội chủ nghĩa.
+ Đời sống nhân dân được nâng cao, chế độ xã hội chủ nghĩa được củng cố.
– Về ngoại giao:
+ Từng bước thiết lập quan hệ ngoại giao với các nước Châu Á – Châu Âu và Mỹ.
+ Khẳng định và nâng cao vị thế, uy tín trên trường quốc tế.
3. Giải bài tập 3 bài 10 trang 58 sgk Lịch sử 11
Qua lược đồ Liên xô năm 1940, hãy xác định vị trí, tên gọi các nước cộng hòa trong Xô viết?
Trả lời:
– Tháng 12-1922, Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (gọi tắt là Liên Xô) ra đời, gồm 4 nước Cộng hòa Xô viết đầu tiên là Nga, U-crai-na, Bê-lô-rút-xi-a và Ngoại Cáp-ca-dơ.
– Đến năm 1940, Liên Xô gồm 15 nước cộng hòa.
– Qua lược đồ Liên Xô năm 1940, có thể thấy:
– Về vị trí:
+ Liên Xô có diện tích lớn nhất thế giới, nằm ở cả hai châu lục Á, Âu.
+ Liên Xô có đường bờ biển dài. Phía Bắc giáp bắc Băng Dương, phía đông giáp Thái Bình Dương, phía tây và tây nam giáp biển Ban-tích, Biển Đen, biển Ca-xpi.
– Các nước cộng hòa trong Liên Bang Xô viết gồm: Nga, Ca-dắc-xtan, E-xtô-ni-a, Lát-vi-a, Lít-va, Bê-lô-rút-xi-a, U-crai-na, Môn-đô-va, Ác-mê-ni-a, Môn-đô-va, Ác-mê-ni-a, Gru-di-a, A-déc-bai-gian, Tuốc-mê-ni-a, U-dơ-bê-ki-xtan, Tát-gi-ki-xtan, Kiếc-ghi-di-a.
Bài trước:
Bài tiếp theo:
Xem thêm:
- Các bài Lịch sử 11 khác
- Để học tốt môn Toán lớp 11
- Để học tốt môn Vật lí lớp 11
- Để học tốt môn Sinh học lớp 11
- Để học tốt môn Ngữ văn lớp 11
- Để học tốt môn Địa lí lớp 11
- Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 11
- Để học tốt môn Tiếng Anh lớp 11 thí điểm
- Để học tốt môn Tin học lớp 11
- Để học tốt môn GDCD lớp 11
Chúc các bạn làm bài tốt cùng giải bài tập sgk lịch sử lớp 11 với trả lời câu hỏi và bài tập 1 2 3 bài 10 trang 58 sgk Lịch sử 11!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“