Giải bài tập 1 2 3 bài 12 trang 82 sgk Lịch sử 12

Hướng dẫn Trả lời câu hỏi Bài 12. Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925, sách giáo khoa Lịch sử lớp 12. Nội dung trả lời câu hỏi và bài tập 1 2 3 bài 12 trang 82 sgk Lịch sử 12 bao gồm đầy đủ kiến thức lý thuyết và bài tập có trong SGK để giúp các em học tốt môn lịch sử lớp 12.


Lý thuyết

I – Những chuyển biến mới về kinh tế, chính trị, xã hội ở Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất

1. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp

♦ Hoàn cảnh:

– Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, các nước thắng trận phân chia lại thế giới, một trật tự thế giới hình thành.

– Chiến tranh đã để lại hậu quả nghiêm trọng, nước Pháp bị thiệt hại nặng nhất với 1,4 triệu người chết, thiệt hại vật chất gần 200 tỉ phrăng

– Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi, Nga Xô viết được thành lập, Quốc tế cộng sản ra đời.

→ Tác động mạnh đến Việt Nam.

♦ Chính sách khai thác thuộc địa lần hai của Pháp:

– Ở Đông Dương, chủ yếu là Việt Nam, Pháp thực hiện khai thác thuộc địa lần hai, từ  sau chiến tranh thế giới thứ nhất đến trước khủng hoảng kinh tế thế giới (1929 – 1933.)

– Pháp đầu tư với tốc độ nhanh và, quy mô lớn trong vòng 6 năm (1924 – 1929):

+ Kinh tế: Pháp đầu tư mạnh với tốc độ nhanh, quy mô lớn trong vòng 6 năm (1924 – 1929, số vốn đầu tư khoảng 4 tỉ phrăng.

+ Nông nghiệp: đầu tư nhiều nhất, mở rộng diện tích đồn điền cao su, nhiều công ty cao su được thành lập.

+ Công nghiệp: dệt, muối, xay xát…, đặc biệt là khai thác mỏ (than…)

+ Thương nghiệp: ngoại thương phát triển, giao lưu buôn bán nội địa được đẩy mạnh.

+ Giao thông vận tải: phát triển, đô thị mở rộng và dân cư đông hơn.

+ Tài chính: Ngân hàng Đông Dương: nắm quyền chỉ huy kinh tế Đông Dương, phát hành giấy bạc và cho vay lãi; Tăng thu thuế: ngân sách Đông Dương thu năm 1930 tăng gấp 3 lần so với 1912.

→ Pháp du nhập vào Việt Nam quan hệ sản xuất TBCN xen kẽ với quan hệ sản xuất phong kiến. Kinh tế Việt Nam có sự chuyển biến rõ rệt so với trước chiến tranh, nhưng cơ bản kinh tế Việt Nam vẫn bị kìm hãm và lệ thuộc vào kinh tế Pháp.

2. Chính sách chính trị, văn hoá, giáo dục của thực dân Pháp

– Chính trị: tăng cường chính sách cai trị và khai thác thuộc địa, bộ máy đàn áp, cảnh sát, mật thám, nhà tù hoạt động ráo riết.

– Văn hoá, giáo dục:

+ Hệ thống giáo dục Pháp – Việt được mở rộng.

+ Cơ sở xuất bản, in ấn ngày càng nhiều, ưu tiên xuất bản các sách báo cổ vũ chủ trương “Pháp – Việt đề huề”.

+ Các trào lưu tư tưởng, khoa học – kỹ thuật, văn hoá, nghệ thuật phương Tây vào Việt Nam, tạo ra sự chuyển mới về nội dung, phương pháp tư duy sáng tác.

→ Các yếu tố văn hoá truyền thống, văn hoá mới tiến bộ và văn hóa nô dịch cùng tồn tại, đan xen, đấu tranh với nhau.

3. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội ở Việt Nam

♦ Kinh tế:

– Kinh tế của tư bản Pháp ở Đông Dương phát triển mới, đầu tư các nhân tố kỹ thuật và nhân lực sản xuất, song rất hạn chế.

– Kinh tế Việt Nam vẫn mất cân đối, sự chuyển biến chỉ mang tính chất cục bộ ở một số vùng, phổ biến vẫn lạc hậu.

– Đông Dương là thị trường độc chiếm của tư bản Pháp.

♦ Xã hội:

– Giai cấp địa chủ phong kiến: tiếp tục phân hóa, một bộ phận trung, tiểu địa chủ có tham gia phong trào dân tộc chống Pháp và tay sai.

– Giai cấp nông dân: bị đế quốc, phong kiến chiếm đoạt ruộng đất, bần cùng. Mâu thuẫn giữa nông dân Việt Nam với đế quốc phong kiến tay sai gay gắt. Nông dân là một lực lượng cách mạng to lớn của dân tộc.

– Giai cấp tiểu tư sản: phát triển nhanh về số lượng, có tinh thần dân tộc chống Pháp và tay sai. Bộ phận học sinh, sinh viên, trí thức nhạy cảm với thời cuộc, tha thiết canh tân đất nước, hăng hái đấu tranh.

– Tư sản Việt Nam: ra đời sau thế chiến I, bị tư sản Pháp chèn ép  số lượng ít, thế lực kinh tế  yếu  bị phân hóa thành hai bộ phận:

– Tư sản mại bản: quyền lợi gắn chặt với đế quốc nên cấu kết chặt chẽ với chúng.

– Tư sản dân tộc: kinh doanh độc lập ,có khuynh hướng dân tộc và dân chủ.

– Giai cấp công nhân Việt Nam: Ngày càng phát triển, đến 1929 có trên 22 vạn người, bị tư sản áp bức bóc lột, có quan hệ gắn bó với nông dân, được thừa hưởng truyền thông yêu nước, chịu ảnh hưởng của trào lưu cách mạng vô sản, trở thành một động lực của phong trào dân tộc dân chủ theo khuynh hướng cách mạng tiên tiến.

→ Biến đổi quan trọng về kinh tế, xã hội, văn hoá, giáo dục.

⇒ Mâu thuẫn trong xã hội Việt Nam tiếp tục diễn ra sâu sắc, trong đó chủ yếu là mâu thuẫn giữa nhân dân ta với thực dân Pháp và phản động tay sai.

II – Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925

1. Hoạt động của Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh và một số người Việt Nam ở nước ngoài

– Phan Bội Châu:

+ Sau những năm bôn ba hoạt động ở Nhật, Trung Quốc không thành công, Phan Bội Châu bị giới quân phiệt Trung Quốc bắt giam năm 1913 đến năm 1917 được trả tự do.

+ Ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga và sự ra đời của nước Nga đối với Phan Bội Châu.

+ Tháng 6/1925, Phan Bội Châu bị Pháp bắt tại Thượng Hải (Trung Quốc), đưa về an trí ở Huế.

– Phan Chu Trinh:

+ 1911 Phan Châu Trinh ra  khỏi nhà tù Côn Đảo, sang Pháp tiếp tục hoạt động.

+ 1922 Phan Châu Trinh viết “Thất điều thư” vạch 7 tội của Khải Định.

+ 6/1925 Phan Châu Trinh về nước, tiếp tục tuyên truyền,đả phá chế độ quân chủ, đề cao dân quyền …được  thanh niên và nhân dân hưởng ứng.

– 1925, “Hội những người lao động chí óc Đông Dương” ra đời.

– 1923, tại Quảng Châu (Trung Quốc) Lê Hồng Sơn, Hồ Tùng  Mậu, Nguyễn Công Viễn…… lập tổ chức Tâm tâm xã 1923.

– 19/6/1924 Phạm Hồng Thái mưu sát toàn quyền đông Dương Méclanh ở Sa Diện (Quảng Châu – Trung Quốc) không thành, Phạm Hồng Thái anh dũng hy sinh.

2. Hoạt động của tư sản, tiểu tư sản và công nhân Việt Nam

♦ Hoạt động của tư sản Việt Nam:

– Tẩy chay tư sản Hoa kiều, vận động người Việt  dùng hàng Việt, “Chấn hưng nội hóa”, “bài trừ ngoại hóa”.

– 1923, đấu tranh chống độc quyền cảng Sài Gòn của tư bản Pháp.

– Một số tư sản, địa chủ lớn (Bùi Quang Chiêu, Nguyễn Phan Long…) thành  lập Đảng Lập hiến (1923), đòi tự do, dân chủ nhưng khi được Pháp nhượng bộ một số quyền lợi họ sẵn sàng thoả hiệp với chúng.

– Ngoài ra, còn có nhóm Nam Phong của Phạm Quỳnh cổ vũ  thuyết “quân chủ lập hiến”, nhómTrung Bắc tân văn của Nguyễn Văn Vĩnh đề cao “trực trị”.

♦ Hoạt động của tiểu tư sản trí thức: sôi nổi đấu tranh đòi quyền tự do, dân chủ.

– Tổ chức chính trị như: Việt Nam nghĩa đoàn, Hội Phục Việt, Đảng Thanh niên (Tôn Quang Phiệt, Đặng Thai  Mai, Trần Huy Liệu, Nguyễn An Ninh…) với nhiều hoạt động mít tinh, biểu tình, bãi khóa…

– Báo tiến bộ ra đời như: Chuông rè, An Nam trẻ, Người nhà quê, Hữu Thanh, Tiếng Dân…

– Nhà xuất bản tiến bộ như: Nam đồng thư xã (Hà Nội), Cường học thư xã (Sài Gòn), Quan hải tùng thư (Huế).

– Cao trào yêu nước dân chủ công khai như: đòi Pháp thả tự do cho Phan Bội Châu (1925); lễ truy điệu Phan Chu Trinh 1926.

♦ Các cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân:

– Ngày càng nhiều hơn nhưng vẫn còn lẻ tẻ, tự phát, ở Sài Gòn – Chợ Lớn thành lập Công hội (bí mật)  do Tôn Đức Thắng đứng đầu.

– (8/1925) bãi công của thợ máy xưởng Ba Son tại cảng Sài Gòn, đòi tăng lương 20%, công nhân bị thải hồi được trở lại làm việc

⇒ Đánh dấu bước tiến mới của phong trào công nhân.

♦ Nhận xét về phong trào đấu tranh:

– Lực lượng: đông đảo như tư sản dân tộc, tiểu tư sản, học sinh, sinh viên…

– Mục tiêu: đòi quyền lợi về kinh tế và chính trị

– Hình thức đấu tranh: mít tinh, biểu tình, bãi công, sự xuất hiện của các tổ chức văn hóa yêu nước và dân chủ các đảng chính trị.

3. Hoạt động yêu nước của Nguyễn Ái Quốc

– Sau nhiều năm bôn ba khắp thế giới, Nguyễn Tất Thành trở lại Pháp 1917, gia nhập Đảng Xã hội Pháp 1919.

– 18/6/1919, thay mặt những người Việt Nam yêu nước tại Pháp, Nguyễn Ái Quốc gửi tới hội nghị Vécxai  bản Yêu sách của nhân dân An Nam, đòi Pháp và Đồng minh thừa nhận quyền tự do, dân chủ, quyền bình đẳng của dân tộc Việt Nam.

– Giữa năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa của V.I.Lênin, khẳng định con đường giành độc lập, tự do của nhân dân Việt Nam.

– 25/12/1920, tham dự Đại hội Đại biểu của Đảng Xã hội Pháp ở Tua, gia nhập Quốc tế Cộng sản và tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp.

→ Đánh dấu bước ngoặt về tư tưởng, Nguyễn Ái Quốc đã từ chủ nghĩa dân tộc đến với chủ nghĩa cộng sản, từ chiến sĩ chống chủ nghĩa thực dân thành chiến sĩ quốc tế vô sản, là người mở đường cho sự nghiệp giải phóng dân tộc ở Việt Nam.

– 1921, Nguyễn Ái Quốc cùng với một số người yêu nước lập Hội liên hiệp các dân tộc thuộc địa ở Pari, ra báo “Người cùng khổ ” là cơ quan ngôn luận của Hội.

– Người còn viết bài cho báo Nhân đạo, Đời sống công nhân…, đặc biệt là tác phẩm Bản án chế độ thực dân Pháp.

– 6/1923: Người đến Liên Xô dự Hội nghị Quốc tế Nông dân (10/1923) và Đại hội lần V Quốc tế Cộng sản (1924).

– 11/11/1924, Người về Quảng Châu (Trung Quốc) trực tiếp tuyên truyền, giáo dục lý luận, xây dựng tổ chức cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam.

– Tháng 6/1925: Thành lập Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên nhằm tổ chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh chống Pháp.

♦ Ý nghĩa:

– Người đã tìm ra con đường cứu nước đúng đắn cho cách mạng Việt Nam là độc lập dân tộc, gắn liền với chủ nghĩa xã hội, kết hợp tinh thần yêu nước với tinh thần quốc tế vô sản.

– Tích cực truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin vào trong nước, đào tạo cán bộ, chuẩn bị về mặt tư tưởng, tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng Sản Việt Nam.

– Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập hội nghị thành lập Đảng hợp nhất các tổ chức cộng sản thành Đảng Cộng Sản Việt Nam vào năm 1930.

Trước khi đi vào Hướng dẫn Giải bài tập 1 2 3 bài 12 trang 82 sgk Lịch sử 12 chúng ta hãy trả lời câu hỏi  in nghiêng giữa bài (Câu hỏi thảo luận trên lớp) sau đây:


Thảo luận

1. Trả lời câu hỏi bài 12 trang 79 sgk Lịch sử 12

Nêu chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?

Trả lời:

Trong cuộc Khai thác thuộc địa lần thứ hai (1919 – 1929), Pháp đầu tư với tốc độ nhanh, quy mô lớn vào các ngành kinh tế ở Việt Nam, từ 1924 – 1929, số vốn đầu tư khoảng 4 tỉ phrăng.

– Nông nghiệp: đầu tư nhiều nhất, mở rộng diện tích đồn điền cao su, nhiều công ty cao su được thành lập (Đất đỏ, Mi-sơ-lanh…)

Công nghiệp: đặc biệt là khai thác mỏ than, mở mang các ngành dệt, muối, xay xát,….

Thương nghiệp: ngoại thương phát triển, giao lưu buôn bán nội địa được đẩy mạnh.

– Giao thông vận tải: phát triển, mở rộng để phục vụ công cuộc khai thác.

– Ngân hàng Đông Dương: nắm quyền chỉ huy kinh tế Đông Dương, phát hành tiền giấy và cho vay lãi.

– Tăng thu thuế: ngân sách Đông Dương thu năm 1930 tăng gấp 3 lần so với 1912.

⇒ Tất cả các chính sách của Pháp đối với kinh tế Việt Nam đều nhằm mục đích bóc lột nền kinh tế Việt Nam, mang lại lợi ích kinh tế cho tư bản Pháp, nhằm phục hồi nền kinh tế Pháp sau chiến tranh thế giới thứ nhất.

Dưới tác động của chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, các giai cấp ở Việt Nam có sự biến chuyển ra sao?

Trả lời:

– Giai cấp địa chủ phong kiến tiếp tục bị phân hóa. Một bộ phận địa chủ vừa và nhỏ tham gia vào phong trào chống Pháp.

– Giai cấp nông dân: mâu thuẫn của giai cấp này đối với đế quốc và tay sai vô cùng gay gắt. Đây là lực lượng cách mạng to lớn của dân tộc.

– Giai cấp tiểu tư sản: phát triển nhanh chóng về số lượng, họ có tinh thần dân tộc, chống thực dân Pháp và tay sai.

– Giai cấp Tư sản: ra đời sau chiến tranh thế giới thứ nhất, phân hóa thành hai bộ phận: Tư sản mại bản (quyền lợi gắn với đế quốc) và Tư bản dân tộc (có khuynh hướng dân tộc và dân chủ).

– Giai cấp công nhân Việt Nam: phát triển nhanh chóng về số lượng, trở thành một động lực của phong trào dân tộc và dân chủ.


2. Trả lời câu hỏi bài 12 trang 82 sgk Lịch sử 12

Nêu tóm tắt hoạt động yêu nước của người Việt Nam ở nước ngoài trong những năm 1919 – 1925?

Trả lời:

♦ Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở nước ngoài trong những năm 1919 – 1925:

– Năm 1917, Nguyễn Tất Thành trở lại Pháp, gia nhập Đảng Xã hội Pháp 1919.

– Ngày 18/6/1919, Nguyễn Ái Quốc gửi tới hội nghị Vécxai “Bản yêu sách của nhân dân An Nam” đòi Pháp và Đồng minh thừa nhận quyền tự do, dân chủ, quyền bình đẳng của nhân dân An Nam.

– Tháng 7/1920 Nguyễn Ái Quốc đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất Luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa của V.I. Lênin, khẳng định con đường giành độc lập, tự do của nhân dân Việt Nam.

– Ngày 25/12/1920, Nguyễn Ái Quốc tham dự Đại hội Đại biểu của Đảng Xã hội Pháp ở Tua, gia nhập Quốc tế Cộng sản, trở thành đảng viên Cộng sản và tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp.

– Năm 1921, Người lập Hội liên hiệp các dân tộc thuộc địa ở Paris để đoàn kết các lực lượng cách mạng chống chủ nghĩa thực dân, ra báo “Người cùng khổ” là cơ quan ngôn luận của Hội.

– Tháng 6/1923, Người đến Liên Xô dự Hội nghị Quốc tế nông dân (10/1923) và Đại hội Quốc tế Cộng sản lần V (1924)

– Ngày 11/11/1924, Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu (Trung Quốc) trực tiếp tuyên truyền, giáo dục lý luận, xây dựng tổ chức cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam.

♦ Hoạt động của những nhà yêu nước khác ở nước ngoài trong những năm 1919 – 1925:

– Hoạt động của Phan Bội Châu: gây tiếng vang đối với phong trào yêu nước trong nước.

– Hoạt động của Phan Châu Trinh: Phan Châu Trinh viết Thất điều thư, tổ chức diễn thuyết, lên án chế độ quân chủ và quan trường ở Việt Nam, hô hào “Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”… Nhiều tầng lớp nhân dân hưởng ứng hoạt động của Phan Châu Trinh.

– Nhiều Việt Kiều chuyển tài liệu, sách báo tiến bộ về nước.

+ Năm 1923, tại Quảng Châu những người yêu nước thành lập ra Tâm tâm xã.

+ 19/6/1924: Phạm Hồng Thái thực hiện mưu sát toàn quyền Đông Dương Mecslanh ở Sa Diện.

Dưới đây là Hướng dẫn Giải bài tập 1 2 3 bài 12 trang 82 sgk Lịch sử 12. Các bạn hãy đọc kỹ đầu bài trước khi giải nhé!


Câu hỏi và bài tập

Giaibaisgk.com giới thiệu với các bạn đầy đủ phương pháp trả lời câu hỏi và bài tập lịch sử 12 kèm câu trả lời chi tiết câu hỏi và bài tập 1 2 3 bài 12 trang 82 sgk Lịch sử 12 của Bài 12. Phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1925 trong Chương I. Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1930 của Phần hai. Lịch sử Việt Nam từ năm 1919 đến năm 2000 cho các bạn tham khảo. Nội dung chi tiết câu trả lời từng câu hỏi và bài tập các bạn xem dưới đây:

1. Giải bài tập 1 bài 12 trang 82 sgk Lịch sử 12

Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp đã tác động đến tình hình kinh tế, giai cấp xã hội Việt Nam như thế nào?

Trả lời:

Về kinh tế: Nền Kinh tế Việt Nam tuy có một số biến chuyển tuy nhiên về cơ bản vẫn là nền kinh tế nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu, chậm phát triển.

Về sự phân hóa giai cấp: Bên cạnh những giai cấp cũ, xã hội Việt Nam xuất hiện thêm các giai cấp mới, tiếp tục bị phân hóa và có ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng tham gia cách mạng…


2. Giải bài tập 2 bài 12 trang 82 sgk Lịch sử 12

Lập niên biểu những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc từ năm 1919 – 1925 theo những nội dung sau: thời gian, nội dung hoạt động, ý nghĩa.

Trả lời:

Thời gian Nội dung hoạt động Ý nghĩa
18/6/1919 Gửi tới hội nghị Véc xai bản Yêu sách của nhân dân An Nam, đòi Chính phủ Pháp và các nước đồng minh công nhận các quyền của dân tộc Việt Nam. Tạo ra tiếng vang lớn ở cả Pháp và Việt Nam.
1920 Đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa. Khẳng định con đường giành độc lập và tự do của nhân dân Việt Nam.
25/12/1920 Người tham gia Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XVIII của Đảng Xã hội Pháp, bỏ phiếu tán thành gia nhập Quốc tế Cộng sản và thành lập ĐCS Pháp. Thể hiện quan điểm lập trường của Người và trở thành một trong người tham gia sáng lập ĐCS Pháp.
1921 Nguyễn Ái Quốc cùng một số người yêu nước của một số dân tộc lập ra Hội liên hiệp thuộc địa ở Pari, cùng nhau đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân. Khẳng định tinh thần quốc tế vô sản.
6/1923 Người đến Liên Xô dự hội nghị Quốc tế Nông dân và Đại hội V của Quốc tế Cộng sản. Gắn kết cách mạng Việt Nam trở thành một bộ phận của cách mạng vô sản.
11/1924 Người đến Quảng Châu, tuyên truyền, giáo dục lí luận cách mạng , xây dựng tổ chức cho cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam. Bước vào thời kỳ chuẩn bị hoàn thiện về lí luận, tổ chức cho cách mạng giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam.

3. Giải bài tập 3 bài 12 trang 82 sgk Lịch sử 12

Hãy nêu nhận xét về phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam trong những năm 1919 – 1925.

Trả lời:

– Về lực lượng: có những sĩ phu đã chuyển sang lập trường dân chủ tư sản tiêu biểu là Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh, có những hoạt động đấu tranh của tư sản, tiểu tư sản, phong trào công nhân, nông dân.

– Về mục tiêu: có những phong trào theo khuynh hướng dân chủ tư sản, có những hoạt động theo khuynh hướng vô sản, tiêu biểu là những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc.

– Về hình thức đấu tranh: có cả tập hợp, công khai, hoạt động bí mật, bất hợp pháp.

– Về quy mô: rộng lớn, kể cả ở nước ngoài như: Pháp, Trung Quốc.


Bài trước:

Bài tiếp theo:


Xem thêm:

Chúc các bạn làm bài tốt cùng giải bài tập sgk lịch sử lớp 12 với trả lời câu hỏi và bài tập 1 2 3 bài 12 trang 82 sgk Lịch sử 12!


“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com