Soạn bài Bạch tuộc sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Hướng dẫn soạn Bài 3. Truyện khoa học viễn tưởng. Nội dung bài Soạn bài Bạch tuộc sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 7, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận văn học và nghị luận xã hội.


ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

Bạch tuộc

Nội dung chính:

Đoạn trích Bạch tuộc kể lại sự kiện tàu No-ti-lớt gặp và chiến đấu với những con quái vật bạch tuộc khổng lồ ở quần đảo Lu-cai. Đồng thời câu chuyện tiếp thêm dũng khí, bài học về lòng dũng cảm, kiên cường và tinh thần đồng đội khi gặp những tình huống khó khăn thử thách trong cuộc sống. Chỉ cần kiên trì và đoàn kết cùng chiến đấu, chúng ta sẽ có sức mạnh phi thường để vượt qua hoạn nạn.


1. Chuẩn bị

Câu hỏi trang 60 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Tác giả viết về ai, về sự kiện (đề tài) gì?

Trả lời:

Tác giả viết về cuộc chiến giữa những người trên tàu No-ti-lớt và bạch tuộc dưới đáy đại dương.


Câu hỏi trang 60 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Những yếu tố nào của văn bản cho biết tính chất tưởng tượng về một tương lai rất xa so với thời điểm tác phẩm ra đời?

Trả lời:

Yếu tố tưởng tượng khác xa so với thời điểm tác phẩm ra đời là con tàu No-ti-lớt có khả năng lặn sâu tới đáy biển và những tiện nghi có trong con tàu.


Câu hỏi trang 60 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Những yếu tố nào cho thấy người viết có những hiểu biết và dựa vào thành tựu của khoa học, không có các yếu tố thần kì, siêu nhiên như truyền truyền thuyết, cổ tích?

Trả lời:

Đó là những dẫn chứng có thật trong thực tế và căn cứ logic về cách mà con tàu hoạt động cùng các thiết bị có trên tàu.


Câu hỏi trang 60 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Đọc trước đoạn trích Bạch tuộc và tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Giuy Véc-nơ, một trong những người được coi là “cha đẻ” của thể loại truyện khoa học viễn tưởng.

Trả lời:

Tác giả Giuy Véc-nơ:

– Giuyn Véc-nơ (8/2/1828 – 24/3/1905), là nhà văn người Pháp nổi tiếng.

– Phong cách sáng tác: đi tiên phong trong thể loại văn học Khoa học viễn tưởng và được coi là một trong những “Cha đẻ” của thể loại này.

– Tác phẩm tiêu biểu: Hành trình vào tâm Trái Đất (1864), Hai vạn dặm dưới biển (1870), Vòng quanh thế giới trong 80 ngày (1873).


2. Đọc hiểu

Câu hỏi trang 61 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Từ nhan đề Bạch tuộc, em hãy dự đoán nội dung chính của văn bản.

Trả lời:

Em dự đoán nội dung chính của văn bản là sẽ miêu tả về những con bạch tuộc ở ngoài đại dương và sự va chạm giữa các nhà thám hiểm với những con bạch tuộc này.


Câu hỏi trang 61 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Lời kể của nhân vật “tôi” ở đây có tác dụng gì?

Trả lời:

Lời kể của nhân vật “tôi” ở đây có tác dụng kể lại sự kiện từng diễn ra tại quần đảo Lu-cai.


Câu hỏi trang 61 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Chú ý các số từ trong phần này.

Trả lời:

Các số từ trong phần này:

– sâu hai, ba ngàn mét

– Khoảng 11 giờ trưa

– một con vật gì đó rất đáng sợ

– sáu mét

– hai hàm,…


Câu hỏi trang 62 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Hình dung con bạch tuộc qua miêu tả của nhân vật “tôi”.

Trả lời:

Qua miêu tả của nhân vật tôi, đó là một con quái vật, một con bạch tuộc khổng lồ dài chừng tám mét. Mắt nó màu xám, nhìn thẳng không động đậy. Tám chân mọc ra từ đầu dài gấp đôi thân và luôn luôn uốn cong. Hai trăm rưỡi cái giác ở phía trong vòi. Hai hàm răng giống cái mỏ vẹt bằng sừng, luôn luôn mở ra, khép lại. Lưỡi nó cũng bằng chất sừng, hàm răng nhọn, rung lên bần bật mỗi khi thò ra khỏi mồm. Thân nó hình thoi phình ở giữa, là một khối thịt nặng chừng hai mươi, hai mươi lăm tán. Màu sắc của nó thay đổi rất nhanh từ xám sang màu nâu đỏ.


Câu hỏi trang 62 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Chuyện gì xảy ra với con tàu?

Trả lời:

Tàu đứng yên, không nhúc nhích, chân vịt không quay nữa ở chỗ nước trong. Họ đang chuẩn bị cho một cuộc giao chiến với con bạch tuộc khổng lồ.


Câu hỏi trang 62 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Tìm hiểu nghĩa của từ “giáp chiến”.

Trả lời:

“giáp chiến” có thể hiểu là đánh nhau ở khoảng cách gần.


Câu hỏi trang 63 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Chú ý hành động của các nhân vật.

Trả lời:

Hành động của các nhân vật:

– Nê-mô nói: “Vâng, thưa nhà tự nhiên học, giờ đây chúng ta sắp giáp chiến với chúng.”

– Giáo sư A-rôn-nác hoang mang nhìn Nê-mô, không hiểu ý ông ta.

– Nê-mô bình tĩnh giải thích tình hình cho mọi người.

– Mọi người cùng góp sức cho công cuộc tiêu diệt bạch tuộc khổng lồ.


Câu hỏi trang 64 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Cuộc giáp chiến kết thúc thế nào?

Trả lời:

Cuộc giáp chiến kết thúc: lũ bạch tuộc chiến bại, phần bị thương, cuối cùng phải bỏ chiến trường và lẩn xuống biển sâu.


Câu hỏi trang 64 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Tại sao mắt Nê-mô ứa lệ?

Trả lời:

Mắt Nê-mô ứa lệ, nhìn xuống biển vì dù đã chiến thắng lũ quỷ biển nhưng một người đồng hương xấu số của ông đã bị con quái vật nuốt mất. Trước sự hy sinh của người đồng hương đã khiến Nê-mô cảm thấy buồn.


TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1 trang 64 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Đoạn trích Bạch tuộc kể lại sự kiện gì? Theo em, tình huống nào trong văn bản được mô tả hấp dẫn nhất?

Trả lời:

– Đoạn trích Bạch tuộc kể lại sự kiện thuyền No-ti-lác gặp phải bạch tuộc khổng lồ và giao chiến với chúng.

– Theo em, tình huống truyện hấp dẫn nhất được mô tả trong văn bản là tình huống gặp phải con bạch tuộc khổng lồ.


Câu 2 trang 64 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Nêu ra một số chi tiết cho thấy trí tưởng tượng rất phong phú của nhà văn về bạch tuộc.

Trả lời:

Một số chi tiết trong văn bản cho thấy trí tưởng tượng rất phong phú của nhà văn về bạch tuộc:

– Đó là một con bạch tuộc dài chừng tám mét.

– Tám cánh tay, hay đúng hơn là tám cái chân mọc ra từ đầu dài gấp đôi thân và luôn uốn cong.

– hai trăm rưỡi cái giác ở phía trong vòi.

– Hai hàm răng bạch tuộc giống cái mỏ vẹt bằng sừng, luôn luôn mở ra, khép lại.

– Lưỡi cũng bằng chất sừng, hàm răng nhọn.

– Màu sắc nó thay đổi rất nhanh từ màu xám chì sang màu nâu đỏ.


Câu 3 trang 64 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Những chi tiết nào trong văn bản Bạch tuộc cho thấy người viết có những hiểu biết dựa vào thành tựu của khoa học?

Trả lời:

Những chi tiết trong đoạn trích Bạch tuộc cho thấy người viết có những hiểu biết dựa vào thành tựu của khoa học:

– “Dù có vấp phải cái gì, ta cũng không ngại vì tàu đang đỗ ở chỗ nước trong.”

– Chân vịt ngừng quay. Tôi đoán rằng hàm răng bằng sừng của một con bạch tuộc đã mắc vào cánh chân vịt làm tàu không chạy được nữa.

– “Cho tàu nổi lên mặt nước rồi tiêu diệt sạch lũ quỷ này.”

– Những viên đạn có điện khi xuyên vào thân bạch tuộc mềm không thể nổ được vì không gặp đủ sức cản. Nhưng ta sẽ tấn công bằng rìu.


Câu 4 trang 64 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Lòng dũng cảm, tình yêu thương và tinh thần đồng đội được thể hiện trong câu chuyện như thế nào?

Trả lời:

Lòng dũng cảm, tình yêu thương và tinh thần đồng đội được thể hiện trong văn bản:

– Qua cuộc hội thoại giữa Nê-mô và nhóm người giáo sư A-rô-nác.

– Sự nhiệt tình giúp đỡ của Nét

– Hai mươi người cầm rìu sẵn sàng chiến đấu.

– Khi người thủy thủy bị vòi của bạch tuộc quấn lấy, Nê-mô đã tiến lên và chặt đứt cái vòi.

– Nét bị đánh trúng, giáo sư A-rô-nác lao tới cứu Nét.

– “Tôi có bổn phận trả ơn ông!” – Nê-mô bảo Nét.

– Mọi người buồn vì có một vài người xấu số đã bị con bạch tuộc nuốt.


Câu 5 trang 64 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Nhân vật nào trong văn bản Bạch tuộc để lại cho em nhiều ấn tượng nhất? Hãy miêu tả (khoảng 4 – 5 dòng) hoặc vẽ trên giấy chân dung nhân vật này.

Trả lời:

Em ấn tượng nhất là nhân vật thuyền trưởng Nemo. Trong tưởng tượng của em, Nemo là một người đàn ông cao lớn, khỏe mạnh với vầng trán cao và ánh mắt sáng. Ông đã điều khiển cả con tàu, yêu thương gắn bó từng con người và bộ phận của chiếc tàu kỳ diệu đã giúp họ khám phá vô số những bí mật dưới đáy đại dương.

Hoặc:

Nhân vật để lại trong em nhiều ấn tượng nhất là nhân vật thuyền trưởng Nê-mô. Đó là một người tuy lạnh lùng nhưng hiệp nghĩa và rõ ràng. Ngay khi xác định rõ tình hình, ông báo với nhóm người giáo sư A-rô-nắc để chuẩn bị chiến đấu với con quái vật. Khi chiến đấu với nó, hình ảnh ông hiện lên là một người quả cảm, gạn dạ, luôn giúp đỡ đồng đội và dứt khoát chiến đấu sống chết với con quái vật. Dù vậy, ông vẫn là một người giàu tình thương thể hiện qua chi tiết ông khóc khi một người đồng hương bị hy sinh vì con quái vật.


Câu 6 trang 64 Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Từ câu chuyện trên, em rút ra bài học gì khi gặp những tình huống khó khăn và thử thách nguy hiểm trong cuộc sống?

Trả lời:

Câu chuyện trên đã để lại cho em một bài học sâu sắc khi gặp khó khăn, thử thách nguy hiểm trong cuộc sống. Đó là bài học về sự quan sát, đánh giá mức độ của khó khăn, thử thách. Sau đó, từ những gì quan sát được đưa ra được cách giải quyết hợp lí, rõ ràng. Đặc biệt, khi gặp tình huống khó khăn hay thử thách nguy hiểm cùng nhiều người, chúng ta phải đoàn kết, giúp đỡ, tương trợ lẫn nhau, cùng nhau vượt qua khó khăn, thử thách đó. Đây là một bài học quý giá, giúp em có thể vượt qua được những thử thách nguy hiểm, khó khăn trong cuộc sống.

Hoặc:

Câu chuyện tiếp thêm dũng khí, dạy em bài học về lòng dũng cảm, kiên cường và tinh thần đồng đội khi gặp những tình huống khó khăn thử thách trong cuộc sống.


Bài trước:

👉 Soạn bài Kiến thức ngữ văn trang 58 sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Bài tiếp theo:

👉 Soạn bài Chất làm gỉ sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều

Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Bạch tuộc sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Cánh Diều đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 7 tốt nhất!


“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com