Nội Dung
Hướng dẫn soạn Bài 1. Tôi và các bạn. Nội dung bài Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên sgk Ngữ Văn 6 tập 1 Kết Nối Tri Thức giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 6, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận và nhật dụng.
VĂN BẢN 1
Trước khi đọc
Câu 1 trang 12 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Có thể em đã từng đọc một truyện kể hay xem một bộ phim nói về niềm vui hay nỗi buồn mà nhân vật đã trải qua. Khi đọc (xem) em đã có suy nghĩ gì?
Trả lời:
Truyện Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh – Nguyễn Nhật Ánh: đoạn kết truyện, cô bạn thân nhất của cậu bé Thiều là Mận đã phải rời xa quê hương → Em thấy tình bạn thật đáng quý, chúng ta hãy yêu thương và trân trọng bạn bè.
Hoặc:
Khi đọc, xem một truyện kể hay một bộ phim nói về một niềm vui hay nỗi buồn mà nhân vật đã trải qua. Em từng có suy nghĩ: xót xa, thương cảm, sẽ động viên, giúp đỡ những ai gặp phải hoàn cảnh khó khăn hoặc có nỗi buồn giống như nhân vật trong truyện, …
Câu 2 trang 12 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Chia sẻ với các bạn vài điều em thấy hài lòng hoặc chưa hài lòng khi suy nghĩ về bản thân?
Trả lời:
– Điều em thấy hài lòng: Yêu thương, cố gắng chăm ngoan học giỏi, biết giúp đỡ ông bà, bố mẹ. Đoàn kết với bạn bè.
– Điều em thấy chưa hài lòng: Chưa biết tự chăm sóc sức khỏe cho mình, đôi khi còn ích kỉ ganh tị với bạn bè vì những điều nhỏ nhặt.
Hoặc:
– Điều hài lòng về bản thân: Ngoan ngoãn, chăm chỉ, vâng lời ông bà cha mẹ, đoàn kết, yêu thương bạn bè.
– Điều chưa hài lòng về bản thân: Đôi lúc tự kiêu, chủ quan, chưa cẩn thận, …
Đọc văn bản
Bài học đường đời đầu tiên
THEO DÕI trang 12 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Chú ý các chi tiết miêu tả hình dáng, cử chỉ, hành động của nhân vật Dế Mèn.
Trả lời:
Các chi tiết miêu tả hình dáng, cử chỉ, hành động của nhân vật Dế Mèn:
– chàng dế thanh niên cường tráng.
– càng mẫm bóng.
– vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.
– co cẳng, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ.
– đôi cánh trước ngắn hủn hoẳn, giờ thành cái áo dài, …
– vũ lên… phành phạch, giòn giã.
– cả người rung rinh màu nâu bóng mỡ.
– đầu to ra, nổi từng tảng.
– hai cái răng đen nhánh.
– râu dài, uốn cong.
– trịnh trọng, khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.
– đi đứng oai vệ, mỗi bước làm điệu dún dẩy…
– tợn lắm, cà khịa bà con trong xóm.
– ngứa chân, đá ghẹo anh gọng vó.
DỰ ĐOÁN trang 14 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Em dự đoán như thế nào về sự việc sắp được kể?
Trả lời:
Em dự đoán: Dế Mèn có tính hung hăng và coi thường những kẻ yếu hơn mình nên sẽ bắt nạt và trêu chọc mọi người.
THEO DÕI trang 14 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Chú ý những lời đối thoại giữa Dế Mèn và Dế Choắt.
Trả lời:
Những lời đối thoại:
– Dế Mèn:
+ Sao chú mày sống cẩu thả quá như thế! Nhà cửa đâu… thì chú có mà đi đời !
+ Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.
+ Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.
+ Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày… cho chết!
– Dế Choắt:
+ Thưa anh, em cũng muốn khôn nhưng khôn không được. …em mới dám nói…
+ Anh đã nghĩ thương em … em chạy sang…
THEO DÕI trang 16 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Lúc rủ Dế Choắt trêu chị Cốc, Dế Mèn có nghĩ đến hậu quả không?
Trả lời:
Lúc rủ Dế Choắt trêu chị Cốc, Dế Mèn đã không nghĩ đến hậu quả của sự việc vì Dế Mèn tuy khỏe mạnh to lớn nhưng chưa từng trải sự đời.
THEO DÕI trang 18 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Điều gì đã xảy ra với Dế Choắt? Dế Mèn đã làm gì khi chứng kiến điều đó?
Trả lời:
– Dế Mèn không biết chính sự trêu chọc ngu xuẩn của mình đã khiến Dế Choắt mất mạng.
– Sự hi sinh của Dế Choắt đã khiến Dế Mèn rất buồn và vô cùng thất vọng về bản thân → Dế Mèn đã rút ra một bài học rằng mình phải sống tốt hơn và từ bỏ những thói quen xấu.
Hoặc:
– Dế Choắt bị chị Cốc tưởng lầm nên đã bị đánh đến trọng thương.
– Dế Mèn núp tận đáy hang, khiếp sợ, nằm im thin thít.
THEO DÕI trang 18 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Chú ý những từ ngữ miêu tả cảm xúc của Dế Mèn.
Trả lời:
Cảm xúc của Dế Mèn: vừa hốt hoảng vừa ân hận, hối lỗi.
Sau khi đọc
Nội dung chính:
Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời đầu tiên cho mình.
TRẢ LỜI CÂU HỎI
Câu 1 trang 19 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Câu chuyện được kể bằng lời của nhân vật nào? Kể theo ngôi thứ mấy?
Trả lời:
– Truyện được kể theo lời của nhân vật chính: Dế Mèn.
– Kể theo ngôi thứ nhất xưng “tôi”. Tạo sự tin cậy cho câu chuyện => nhân vật dễ biểu hiện tâm trạng, ý nghĩa, thái độ.
Câu 2 trang 19 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Đọc phần một đoạn trích, nêu một số chi tiết miêu tả Dế Mèn khiến em liên tưởng tới đặc điểm của con người. Lối miêu tả này thường được sử dụng ở loại truyện nào?
Trả lời:
Các từ miêu tả ngoại hình và hành động của Dế Mèn khiến em liên tưởng đến con người:
– Một chàng dế thanh niên cường tráng.
– Tôi đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, tôi vỗ cánh nghe tiếng phành phạch giòn giã, tôi bước đi bách bộ.
– Người tôi rung rinh một màu bóng mỡ soi gương được, cái đầu to ra và nổi từng tảng, cái răng đen nhánh, sợi râu dài và uốn cong.
⇒ Lối miêu tả này thường được sử dụng ở loại truyện đồng thoại.
Câu 3 trang 19 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Em thích hoặc không thích điều gì trong cách Dế Mèn tự miêu tả ở phần một? Vì sao?
Trả lời:
– Điều em thích:
+ Sự tự tin của Dế Mèn trong cách miêu tả và khẳng định về ngoại hình, cơ thể, lối sống điều độ của bản thân mình. Vì sự tự tin là một điều cần thiết của mỗi người trong cuộc sống.
+ Lối sống khoa học của Dế Mèn đã giúp cơ thể chú khỏe mạnh, dẻo dai. Đây là điều chúng ta nên học tập.
– Điều em không thích: sự kiêu căng của Dế Mèn trong lối nói và tính trịch trượng, thích bắt nạt người khác. Vì đây là một tính xấu và thiếu lịch sự trong cách hành xử với mọi người.
Câu 4 trang 19 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Dế Mèn đã nói gì khi sang thăm nhà Dế Choắt và khi Dế Choắt nhờ giúp đỡ? Những lời nói đó thể hiện thái độ gì của Dế Mèn?
Trả lời:
– Khi sang thăm nhà Dế Choắt, Dế Mèn đã nói rằng: “Chú mày hôi như cú mèo, ta nào chịu được. Đào tổ nông thì cho chết!”.
– Những lời nói đó thể hiện thái độ khinh thường, chế giễu của Dế Mèn đối với Dế Choắt.
Hoặc:
– Những lời Dế Mèn nói với Dế Choắt khi sang thăm nhà và khi được Dế Choắt nhờ giúp đỡ:
+ “Sao chú mày sinh sống cẩu thả quá như thế! Nhà cửa đâu mà tuềnh toàng. … Ôi thôi, chú mày ơi! Chú mày có lớn mà chẳng có khôn.”
+ “Được, chú mày cứ nói thẳng thừng ra nào.”
+ “Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này. Ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!”
→ Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt là thái độ trịch thượng, coi thường, khinh khỉnh, dửng dưng, thờ ơ, không chịu giúp đỡ,…
Câu 5 trang 19 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Chứng kiến cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn đã có những cảm xúc suy nghĩ gì? Những cảm xúc, suy nghĩ đó cho thấy sự thay đổi nào ở Dế Mèn?
Trả lời:
– Chứng kiến cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn cảm thấy vô cùng hối hận vì hành động ngu dại của mình.
– Những cảm xúc và suy nghĩ ấy cho thấy Dế Mèn đã biết ăn năn hối lỗi, suy nghĩ chín chắn hơn và rút ra bài học đáng nhớ cho mình.
Câu 6 trang 19 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Theo em, từ những trải nghiệm đáng nhớ, Dế Mèn đã rút ra được bài học gì?
Trả lời:
Sau cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn đã rút ra bài học: Ở đời không nên kiêu căng, xốc nổi, bắt nạt kẻ yếu. Tính kiêu ngạo, nóng vội của tuổi trẻ có thể làm hại người khác, khiến ta phải ân hận suốt đời.
Câu 7 trang 19 Ngữ Văn 6 tập 1 KNTT
Nêu hình dung của em về nhân vật Dế Choắt. Nếu gặp một người bạn có đặc điểm giống như Dế Choắt, em sẽ đối xử với bạn như thế nào?
Trả lời:
– Hình dung về nhân vật Dế Choắt: một cậu chàng bé nhỏ, thể lực yếu, tính tình hiền lành và nhút nhát.
– Nếu gặp một người bạn có đặc điểm giống như Dế Choắt ta nên động viên bạn cố gắng rèn luyện thể lực, trau dồi tri thức và giúp đỡ khi bạn cần.
VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC
Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) kể lại một sự việc trong đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên bằng lời của một nhân vật do em tự chọn.
Trả lời:
Đóng vai nhân vật Dế Choắt và kể lại sự việc nhờ vả Dế Mèn:
Hàng xóm nhà tôi là anh Dế Mèn khỏe mạnh và cường tráng. Tôi rất ngưỡng mộ sự khỏe khoắn, điều độ và phong thái chững chạc, đường hoàng của anh. Trái lại với anh, tôi không may mắn khi vừa sinh ra đã còi cọc, thân hình ốm yếu và thể lực không được tốt. Nhiều lần tôi lo sợ về những mỗi nguy hại của cuộc sống hoang dã nên nhân dịp Dế Mèn sang chơi, tôi đã đề bạt mong muốn của mình:
– Anh Dế Mèn này, em có điều này muốn nói với anh, nhưng anh có cho phép nói em mới dám nói…
Vừa dứt lời, Dế Mèn đã bảo ngay:
– Ðược, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào!
Tôi mừng rỡ, vội tiếp lời:
– Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang…
Chưa nghe hết câu Dế mèn đã hếch răng, xì một hơi rõ dài rồi, với điệu bộ khinh khỉnh, anh ta mắng tôi:
– Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta làm sao chịu được. Thôi im cái điệu hát mưa dầm sụt sùi ấy đi. Ðào tổ nông thì cho chết!
Dế Mèn ra về không một chút bận tâm, còn tôi lủi thủi đi vào hang, lòng nặng trĩu những buồn bã và lo âu về chiếc tổ nông của mình.
Đoạn văn tham khảo 2:
Tôi là Cốc, tôi đã gây ra một tai họa quá lớn đối với Dế Choắt. Hôm đó, vừa ăn xong, tôi lên đứng ở bãi đất trống, mát mẻ trước cửa đầm để nghỉ ngơi, rỉa lông, rỉa cánh và chùi mép thì nghe thấy một giọng véo von đầy thách thức khiến tôi giật nảy mình. Lúc đó tôi tức lắm định bụng tìm thủ phạm nhưng không thấy ai khác ngoài duy nhất một chú dế nhỏ con, ấy là Dế Choắt. Không chần chừ gì thêm nữa, bỏ ngoài tai mọi lời thanh mình, van xin, tôi lấy cái mỏ như cái dùi sắt của mình giáng thẳng vào lưng Dế Choắt khiến Choắt quẹo xương sống lăn ra kêu váng, đau đớn. Hồi lâu, như đã hả cơn tức, tôi đứng rỉa lông cánh một lát nữa rồi lại bay là xuống đầm nước mặc kệ Dế Choắt lúc đó. Mãi sau này tôi mới biết được là Dế Mèn nói câu đó chứ không phải Dế Choắt, tôi thấy hối hận trong lòng lắm vì đã nóng tính và không tìm hiểu rõ ràng mà đã làm cho Choắt bị chết oan. Choắt ơi, bạn ở nơi xa hãy tha lỗi cho tôi nhé!
Bài tiếp theo:
👉 Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 20 sgk Ngữ Văn 6 tập 1 Kết Nối Tri Thức
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên sgk Ngữ Văn 6 tập 1 Kết Nối Tri Thức đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 6 tốt nhất!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“