Nội Dung
Hướng dẫn soạn BÀI 2: BÀI HỌC CUỘC SỐNG. Nội dung bài Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 41 sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 7, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận văn học và nghị luận xã hội.
THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT
Câu 1 trang 41 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Nêu công dụng của dấu chấm lửng được sử dụng trong mỗi câu văn, đoạn văn dưới đây:
a. Gấu đến gần dí mõm vào tai người này ngửi, ngửi mãi,…
(Ê-dốp, Hai người bạn đồng hành và con gấu)
b. Tối, cái Bảng giải chiếu manh giữa sân. Cả nhà ngồi ăn cơm trong hương lúa đầu mùa từ đồng Chõ thoảng về; trong tiếng sáo diều vao vút của chú Chàng; trong dàn nhạc ve; trong tiếng chó thủng thẳng sủa giăng;…
(Duy Khán, Tuổi thơ im lặng)
c. Bác Tai gật đầu lia lịa:
– Phải, phải… Bác sẽ đi với các cháu!
(Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng)
d. Những con chim mẹ bay chao chát theo anh Thả về tận nhà, gào thét mãi…
(Duy Khán, Tuổi thơ im lặng)
đ. Ò…ó…o…
Phải thuyền quan trạng rước cô tôi về.
(Sọ Dừa)
e. Tôi quắc mắt:
– Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa?
– Thưa anh, thế thì… hừ hừ… em xin sợ. Mời anh cứ đùa một mình thôi.
(Tô Hoài, Dế mèn phiêu lưu kí)
Trả lời:
Công dụng của dấu chấm lửng được sử dụng trong mỗi câu văn:
a. Thể hiện sự lắng đọng của cảm xúc.
b. Tỏ ý còn nhiều sự vật, hiện tượng chưa liệt kê hết.
c. Làm giãn nhịp điệu cho câu văn.
d. Thể hiện lời nói còn bỏ dở.
đ. Biểu thị sự kéo dài của âm thanh gà gáy.
e. Thể hiện chỗ lời nói ngập ngừng, ngắt quãng.
Câu 2 trang 41 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Nêu công dụng của dấu chấm lửng trong hai đoạn thơ sau:
a. – Xin bệ hạ hãy nguôi cơn giận
Xét lại cho tường tận kẻo mà…
(La Phông-ten, Chó soi và chiên con)
b. – Chính mày khuấy nước, ai quên đâu là
Mày còn nói xấu ta năm ngoái…
(La Phông-ten, Chó sói và chiên con)
Trả lời:
Công dụng của dấu chấm lửng trong hai đoạn thơ:
a. Thể hiện lời nói bỏ dở, ngập ngừng của Chiên con khi bị sói hung hăng nạt nộ.
b. Thể hiện cho lời nói bỏ dở của Sói khi đổ tội cho Chiên con vì chưa tìm thêm được lý do cho phù hợp hơn.
Câu 3 trang 42 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Hãy chỉ ra điểm tương đồng và khác biệt giữa hai cách diễn đạt trong các trường hợp a1 và a2; b1 và b2 dưới đây. Em thích cách diễn đạt a1, b1 hay a2, b2 ? Vì sao?
a1. Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như một vị chúa tể.
a2. Ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng chiếc vung và nó thì oai như… một vị chúa tể.
b1. Nhưng bầu trời vẫn là bầu trời.
b2. Nhưng bầu trời vẫn là… bầu trời.
(Ếch ngồi đáy giếng)
Trả lời:
| a1 | a2 | b1 | b2 | |
| Điểm tương đồng | Đều chỉ tính cách kiêu ngạo, huênh hoang, coi trời bằng cái vung của chú ếch. | Nói về sự thật hiển nhiên của bầu trời. | ||
| Sự khác biệt | Lời trần thuật gợi cảm giác liền mạch khi đọc, không gây ấn tượng, bất ngờ. | Dấu chấm lửng khiến nhịp điệu câu văn được giãn ra để chuẩn bị cho sự xuất hiện của một từ ngữ biểu thị nội dung châm biếm về sự ảo tưởng của con ếch. | Lời trần thuật gợi cảm giác liền mạch khi đọc, không gây ấn tượng, bất ngờ. | Dấu chấm lửng khiến nhịp điệu câu văn được giãn ra tạo nên sự bất ngờ cho người đọc về một sự thật hiển nhiên “bầu trời vẫn là bầu trời”. |
⇒ Em thích cách diễn đạt a2 và b2 hơn vì sự xuất hiện của dấu chấm lửng tạo ra nhịp điệu cho câu văn, gây sự tò mò, hứng thú cho người đọc về sự xuất hiện nội dung phía sau.
Câu 4 trang 42 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Chỉ ra công dụng của việc sử dụng dấu chấm lửng trong các đoạn văn sau:
a. Cùng họ với diều hâu là quạ: quạ đen, quạ khoang. Lia lia láu láu như quạ dòm chuồng lợn. Không bắt được gà con, không ăn trộm được trứng, nó vào chuồng lợn […]. Qụa vừa bay lên, chèo bẻo vây tứ phía, đánh. Có con quạ chết đến rũ xương…
(Duy Khán, Tuổi thơ im lặng)
b. Mùa đông, tôi không ra đường chơi được thì ở nhà đọc truyện Tàu cho cả nhà trong […], nhà ngoài […] nghe; hết một cuốn thì cầm hai xu chạy vù lại hiệu Cát Thành đầu phố hàng Gai đổi cuốn khác.
(Nguyễn Hiến Lê, Hồi kí Nguyễn Hiến Lê)
Trả lời:
Công dụng của việc sử dụng dấu chấm lửng trong các đoạn văn:
a. Dấu chấm lửng đầu tiên: biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt.
Dấu chấm lửng thử hai: Thể hiện chỗ lời nói bị bỏ dở.
b. Cả hai dấu chấm lửng đều dùng để biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt.
Câu 5 trang 42 Ngữ Văn 7 tập 1 CTST
Cách sử dụng dấu chấm lửng trong các đoạn trích dưới đây có gì giống và khác với cách sử dụng loại dấu câu này ở trường hợp a và b, bài tập 4?
a. Thế là tôi lại lặp trò chơi cho đến khi chú phải thốt lên:
– Thật không thể tin nổi, cháu có con mắt thần!
[…]
Thằng Tý hay đem cho bố tôi những trái ổi. Nó trèo cây giỏi lắm, nhà nó có một vườn ổi. Những trái ổi to được nó lựa để dành cho bố đề có bịch ni-lông bọc lại đàng hoàng. Những trái ổi như thế bao giờ cũng vừa to vừa mềm, cắn vào rất đã. Bố tôi ít khi nào ăn ổi, nhưng vì nó, bố ăn.
(Nguyễn Ngọc Thuần, Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ)
b. Con gà mái cứ vào tầm này là nó đẻ xong, Nó bay khỏi ổ, chạy xuống đất tác ầm lên, cả xóm nghe tiếng: “Vừa đau vừa rát”. Con gà sống đứng ngơ ngác một lúc, rồi mổ mồi dỗ gà mái. Nó vừa mổ mồi nó vừa “cực… cực” ra vẻ thương gà mái. Hai con vịt bầu thì phớt lờ, vừa đủng đỉnh mang cái thân nặng nề, vừa toáng lên: “mặc… mặc”, rồi chúng nhảy xuống vũng bùn bên vại nước, vầy đục ngầu lên, không thấy mồi, chúng húc tung cả bãi húng dũi.
[…]
Anh em chúng tôi rủ nhau đi tắm ở suối sau nhà. Qua mấy vườn sắn xanh biếc là đến gần suối. Tiếng nước chảy ào ào.
(Duy Khán, Tuổi thơ im lặng)
Trả lời:
Tác dụng của các dấu chấm lửng:
a. Biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt.
b. – Dấu chấm lửng thứ nhất: “cực…cực” Mô phỏng âm thanh được kéo dài ra, ngắt quãng của con gà trống.
– Dấu chấm lửng thứ 2: “mặc, mặc,…”: Mô phỏng âm thanh kéo dài, ngắt quãng của con vịt.
– Dấu chấm lửng thứ 3: biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt.
Bảng so sánh:
| Bài tập 4 | Bài tập 5 | |
| Giống nhau | Biểu thị lời trích dẫn bị lược bớt | |
| Khác nhau | – Lời trích dẫn bị lược bớt chỉ là một từ hoặc một câu văn. – Dấu chấm lửng ở trên cùng một dòng với câu văn. |
– Lời trích dẫn bị lược bớt ở đây là cả một đoạn văn. – Dấu chấm lửng được tách thành hẳn một dòng riêng. |
Bài trước:
👉 Soạn bài Biết người, biết ta sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Bài tiếp theo:
👉 Soạn bài Chân, tay, tai, mắt, miệng sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 41 sgk Ngữ Văn 7 tập 1 Chân Trời Sáng Tạo đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 7 tốt nhất!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“