Nội Dung
Hướng dẫn soạn BÀI 9: TRONG THẾ GIỚI VIỄN TƯỞNG. Nội dung bài Soạn bài Dòng “Sông Đen” sgk Ngữ Văn 7 tập 2 Chân Trời Sáng Tạo giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 7, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận văn học và nghị luận xã hội.
VĂN BẢN 1
DÒNG “SÔNG ĐEN”
Nội dung chính:
Văn bản Dòng sông đen đã đem đến cho người đọc những trải nghiệm thú vị về những ngày đầu của hành trình hai vạn dặm dưới biển trên con tàu Nau-ti-lux của giáo sư A-rô-nắc, anh Công-xây và Nét len.
Chuẩn bị đọc
Câu hỏi trang 69 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Tưởng tượng em ở trong phòng khách của một tàu ngầm và tàu đang lặn xuống đáy biển, dưới mặt nước năm mươi mét. Hãy ghi lại những hình dung của em về cảnh vật trong không gian đó.
Trả lời:
Trong không gian đó em thấy bao quanh mình là nước biển xanh rì. Có rất nhiều loài cá khác nhau đang bơi lượn tung tăng, dường như chúng đang đi kiếm mồi. Những loài cá to, nhỏ khác nhau trông rất rực rỡ sắc màu. Có những loài cá bơi theo đàn uốn lượn thành những hình thù khác nhau. Không chỉ vậy, còn có những loài thủy sinh, rong biển hết sức thú vị.
Hoặc:
Em như lạc giữa “khu vườn” tuyệt đẹp với cảnh sắc độc đáo, chẳng nơi đâu có được khiến em thấy hứng thú, say mê vô cùng.
Trải nghiệm cùng văn bản
1. Suy luận trang 70 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Dựa vào hành trình mà giáo sư A-rô-nắc đã kể, em hãy giải thích tại sao tác giả lại đặt tên chương này là Dòng “Sông Đen”?
Trả lời:
Tác giả đặt tên chương là Dòng “Sông Đen” vì: tàu Nau-ti-lux chạy theo một hải lưu có tên Nhật Bản là Cư-rô-xi-ô, nghĩa là “Sông Đen”.
2. Theo dõi trang 72 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Qua 5 lượt thoại giữa giáo sư A-rô-nắc và Nét Len, em thấy họ có ý kiến như thế nào về thuyền trưởng Nê–mô và việc ở lại con tàu Nau-ti-lúx?
Trả lời:
Qua 5 lượt thoại giữa giáo sư A-rô-nắc và Nét Len, em thấy họ có ý kiến về thuyền trưởng Nê-mô và việc ở lại con tàu Nau-ti-lúx là:
– Họ không biết gì về thuyền trưởng Nê-mô, họ còn cho rằng các thủy thủ bằng điện.
– Việc ở lại còn tàu Nau-ti-lux là một điều họ muốn, muốn được ở lại con tàu này để trải nghiệm và tìm hiểu nó một cách kĩ càng.
3. Theo dõi trang 72 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Xác định những chi tiết miêu tả vẻ đẹp của đáy biển qua cửa kính của con tàu Nau-ti-lúx.
Trả lời:
Những chi tiết đó là: Nước biển chan hòa ánh điện; Ánh sáng lung linh trong nước biển trong vắt từ đáy lên; Đáy biển mênh mông; Ánh sáng rực rỡ; Một bể nuôi cá khổng lồ.
4. Tưởng tượng trang 73 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Em hình dung như thế nào về cảnh được miêu tả?
Trả lời:
Em hình dung cảnh ở đây là một khung cảnh vô cùng đẹp, có rất nhiều các loại cá đang tung tăng bơi lượn.
Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1 trang 74 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Văn bản viết về đề tài gì?
Trả lời:
Văn bản viết về đề tài: khám phá thế giới bí ẩn dưới đại dương.
Câu 2 trang 74 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Xác định tình huống, nhân vật, không gian, thời gian trong văn bản.
Trả lời:
– Tình huống: 3 nhân vật rơi vào con tàu Nau-ti-lớtx hiện đại, với một người thuyền trưởng bí ẩn và họ không thể biết điều gì đón đợi họ trong hành trình phía trước.
– Nhân vật: thuyền trưởng Nê-mô; A-rô-nắc; Nét Len; Công-xây.
– Không gian: dưới đáy biển sâu.
– Thời gian: từ trưa cho đến 5 giờ chiều.
Câu 3 trang 74 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Liệt kê những sự kiện chính xảy ra với nhân vật giáo sư A-rô-nắc trong văn bản.
Trả lời:
Những sự kiện chính xảy ra với nhân vật giáo sư A-rô-nắc trong văn bản là:
– Kết thúc cuộc nói chuyện với thuyền trưởng Nê-mô, tiếp tục ngồi nghĩ về cách tiếp đón lạnh lùng nhưng vẫn chu đáo của vị thuyền trưởng này.
– Tìm trên bản đồ và xác định tàu Nau-ti-lơtx đang chạy theo hải lưu có cái tên Nhật Bản là Cư-rô-xi-ô, nghĩa là “Sông Đen”.
– Tranh cãi của giáo sư A-rô-nắc với Nét Len về thuyền trưởng Nê-mô và về việc ở lại hay trốn khỏi con tàu Nau-ti-lơtx.
– Tận mắt chứng kiến hình ảnh dưới đáy đại dương khi con tàu đi vào dòng sông đen.
Câu 4 trang 74 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Tác giả để cho giáo sư A-rô-nắc và Nét len tranh luận về vấn đề gì? Em có đồng ý với cách giải quyết mâu thuẫn giữa hai nhân vật này của tác giả không? Vì sao?
Trả lời:
– Họ đã tranh luận về việc Nét Len có ý định chiếm đoạt tàu Nau-ti-lơtx hoặc cả ba người bỏ trốn khỏi con tàu.
– Có thể có hai ý kiến được đưa ra về cách giải quyết mâu thuẫn giữa hai nhân vật này của tác giả:
+ Đồng ý vì Nét Len có cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp dưới đáy biển.
+ Không đồng tình vì mâu thuẫn trong Nét Len không được giải quyết, chỉ tạm lắng xuống.
Câu 5 trang 74 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Tìm trong văn bản một số chi tiết về nhân vật Nê-mô và điền vào cột thứ 2 của bảng sau (làm vào vở):
| Nhân vật Nê-mô | Biểu hiện qua các chi tiết |
| Cử chỉ, hành động của Nê-mô | |
| Thái độ của A-rô-nắc về Nê-mô | |
| Thái độ của Công-xây về Nê-mô | |
| Thái độ của Nét len về Nê-mô |
Từ những chi tiết đó, em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật Nê-mô?
Trả lời:
| Nhân vật Nê-mô | Biểu hiện qua các chi tiết |
| Cử chỉ, hành động của Nê-mô | – Lịch sự cáo từ A-rôn-nắc trước khi đi ra. – Đón tiếp ba người một cách lạnh lùng như chu đáo. – Chưa lần nào bắt tay và đưa tay cho giáo sư A-rô-nắc bắt. – Dọn sẵn bữa ăn trên bàn cho A-rô-nắc. |
| Thái độ của A-rô-nắc về Nê-mô | – Băn khoăn về sự đón tiếp chu đáo mà vẫn lạnh lùng của Nê-mô. – Đánh giá cao tài năng chế tạp tàu ngầm hiện đại của Nê-mô. – Cho rằng tàu Nau-ti-lơtx. |
| Thái độ của Công-xây về Nê-mô | Phải chăng ông ta là một trong số những nhà bác học không được thừa nhận, là một thiên tài “bị người đời hắt hủi”. |
| Thái độ của Nét len về Nê-mô | – Nghi ngờ, không tin tưởng, khó cịu khi ở trên con tàu của Nê-mô (hỏi han giáo sư A-rô-nắc về lai lịch của Nê-mô, cho rằng ở trong con tàu của Nê-mô giống như ngục tù bằng sắt). – Chống đối, cho rằng ở trên tàu Nau-ti-lơtx sẽ không an toàn (có ý định đoạt tàu Nau-ti-lơtx của Nê-mô). |
Tính cách Nê-mô: lịch sự, có vẻ lạnh lùng bên ngoài nhưng chu đáo, hiếu khách (thể hiện qua cách đối xử với giáo sư A-rô-nắc); tài năng, khao khát khám phá đáy đại dương, khám phá những vùng đất mới (thể hiện qua thiết kế hiện đại của con tàu Nau-ti-lơtx).
Câu 6 trang 74 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Tóm tắt nội dung văn bản.
Trả lời:
Dòng “Sông đen” kể về câu chuyện giáo sư A-rô-nắc – người nghiên cứu về sinh vật học cùng cộng sự Công-xây và Nét Len – một thợ săn cá voi đã bị rơi xuống biển và được tàu Nau-ti-lux cứu. Và câu chuyện là cuộc hành trình khám phá về thuyền trưởng bí ẩn Nê-mô và những điều bí ẩn dưới đáy đại dương bao la. Trong khi giáo sư A-rô-nắc luôn thích thú, tò mò về những điều bí ẩn nơi đây thì Nét Len luôn tìm cách trốn chạy để thoát khỏi nơi này. Và rồi họ đã được chiêm ngưỡng khung cảnh chốn thần tiên nơi này với vô số loài cá khác nhau cùng vẻ đẹp tuyệt diệu nơi đây. Câu chuyện khép lại là dòng suy nghĩ của giáo sư A-rô-nắc và con tàu Nau-ti-lux chảy xiết theo Dòng “Sông đen”.
Hoặc:
Truyện xoay quanh cuộc sống của Nét Len, giáo sư A-rô-nắc và Công-xây khi họ bị rơi xuống biển và được tàu Nau-ti-lúx cứu. Họ đã xảy ra cuộc mâu thuẫn khi họ đi vào hải lưu của dòng “Sông đen” về kế hoạch chạy trốn hay là cùng nhau quan sát, tìm hiểu những điều hay ho dưới đáy biển này. Được chứng kiến tận mắt những cảnh đẹp mê hồn đó, dường như mỗi người đều thả hồn, chăm chú, đầy thích thú với cảnh vật mà quên đi cuộc tranh luận trước đó và họ dần hiểu ra thế giới đặc biệt với những bí mật thầm kín của người thuyền trưởng đầy bí ẩn Nê-mô.
Câu 7 trang 74 Ngữ Văn 7 tập 2 CTST
Tàu Nau-ti-lux được điều khiển hoàn toàn bằng điện năng, trong khi vào thời điểm tác phẩm ra đời, điện năng chưa phải là năng lượng chủ yếu trong công nghiệp. Tàu Nau-ti-lux có thể lặn xuống bất cứ độ sâu nào mà không bị vỡ cửa kính.
Những khả năng vượt trội như vậy của tàu Nau-ti-lux giúp em hiểu thêm gì về đặc điểm của truyện khoa học viễn tưởng?
Trả lời:
Những khả năng vượt trội như vậy của tàu Nau-ti-lux giúp em hiểu thêm về đặc điểm của truyện là:
– Tình huống truyện mang tính thử thách, phiêu lưu, khám phá: hành trình các nhân vật bị mắc kẹt trong một con tàu ngầm hiện đại ở dưới đáy đại dương.
– Nhân vật là nhà phát minh khoa học tài năng, thông qua con tàu Nau-ti-lơtx, chúng ta có thể nhận ra tài năng sáng chế của thuyền trưởng Nê-mô.
– Sự mở rộng không gian không có giới hạn: tàu Nau-ti-lơtx là sự tưởng tượng của nhà văn về một con tàu hiện đại, cho phép lặn ở bất cứ độ sâu nào dưới đáy biển. Hình ảnh con tàu cùng chuyến hành trình của các nhân vật thể hiện khao khát khám phá, tìm hiểu bí ẩn dưới đáy đại dương của con người.
Hoặc:
Truyện khoa học viễn tưởng được viết theo thể hư cấu về một điều giả định nhưng vẫn dựa trên tri thức khoa học và trí tưởng tượng của người viết truyện để nội dung được triển khai một cách mạch lạc, logic.
Bài trước:
👉 Soạn bài ÔN TẬP trang 65 sgk Ngữ Văn 7 tập 2 Chân Trời Sáng Tạo
Bài tiếp theo:
👉 Soạn bài Xưởng Sô-cô-la sgk Ngữ Văn 7 tập 2 Chân Trời Sáng Tạo
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Dòng “Sông Đen” sgk Ngữ Văn 7 tập 2 Chân Trời Sáng Tạo đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 7 tốt nhất!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“