Nội Dung
Hướng dẫn soạn Bài Ôn tập và tự đánh giá cuối học kì II. Nội dung bài Soạn bài Ôn tập và tự đánh giá cuối học kì II sgk Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 6, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận và nhật dụng.
NỘI DUNG ÔN TẬP
ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
Câu 1 trang 112 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Thống kê tên các thể loại, kiểu văn bản và tên văn bản cụ thể đã học trong sách Ngữ văn 6, tập hai.
Trả lời:
| Thể loại | Tên |
| Truyện | – Bài học đường đời đầu tiên – Ông lão đánh cá và con cá bàng – Cô bé bán diêm |
| Thơ | – Đêm nay Bác không ngủ – Lượm – Gấu con chân vòng kiềng |
| Văn nghị luận | – Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? – Khan hiếm nước ngọt – Tại sao nên có vật nuôi trong nhà? |
| Truyện | – Bức tranh của em gái tôi – Điều không tính trước – Chích bông ơi! |
| Văn bản thông tin | – Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng – Điều gì giúp bóng đá Việt Nam chiến thắng? – Những phát minh ” tình cờ và bất ngờ” |
Câu 2 trang 112 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Nêu nội dung chính của các bài đọc hiểu trong sách Ngữ văn 6 tập hai theo mẫu sau:
M: Lượm (Tố Hữu): Hình ảnh hỗn nhiên, dũng cảm của chú bé liên lạc và tình cảm sâu nặng của nhà thơ với chú bé.
Trả lời:
– Bài học đường đời đầu tiên (Tô Hoài): bài học đầu tiên của Dế Mèn khi gián tiếp hại chết Dế Choắt: ở đời không nên hung hăng, bậy bạ, nghịch ranh, ích kỉ để mang tai họa đến cho người khác và cho cả chính mình.
– Ông lão đánh cá và con cá vàng (Pu-skin): ca ngợi lòng biết ơn đối với những người nhân hậu và nêu ra bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc như mụ vợ từ đó thể hiện ước mơ của nhân dân ta về một xã hội công bằng: kẻ xấu xa, tham lam, bội bạc cuối cùng sẽ bị trừng trị.
– Cô bé bán diêm (An-đéc-xen): số phận của cô bé đáng thương, vạch trần xã hội lạnh lùng vô cảm, thể hiện tấm lòng nhân đạo, giàu tình yêu thương của nhà văn An-đéc-xen với những con người nhỏ bé, nghèo khổ bất hạnh đặc biệt là trẻ em trong xã hội lúc bấy giờ.
– Đêm nay Bác không ngủ (Minh Huệ): một đêm anh đội viên chứng kiến cảnh Bác không ngủ vì thương cán bộ, lo việc nước từ đó thể hiện tình cảm của người cha dành cho dân tộc cũng như tình cảm kính trọng của anh đội viên với Bác.
– Lượm (Tố Hữu): hình ảnh hồn nhiên, dũng cảm của chú bé liên lạc và tình cảm sâu nặng của nhà thơ với chú bé.
– Gấu con chân vòng kiềng (U-xa-chốp): gấu con xấu hổ về đôi chân kiềng của mình nhưng sau khi nghe lời mẹ, cậu trở nên tự tin hơn, không hề xấu hổ mà vô cùng tự hào
– Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? (Kim Hạnh Bảo- Trần Nghị Du): Nêu lên những lí do mà chúng ta cần đối xử thân thiện với động vật.
– Khan hiếm nước ngọt (Theo Trịnh Văn): Thực trạng khan hiếm nước ngọt và kêu gọi mọi người sử dụng hợp lí.
– Tại sao nên có vật nuôi trong nhà? (Theo Thùy Dương): Nêu lên lợi ích của việc nên nuôi vật nuôi trong nhà.
– Bức tranh của em gái tôi (Tạ Duy Anh): người anh và cô em gái có tài hội họa, lòng nhân hậu của người em gái đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình.
– Điều không tính trước (Nguyễn Nhật Ánh): Câu chuyện mà nhân vật “tôi” không lường trước được đó là trong một lần đá bóng, nhân vật tôi xảy ra xích mích với Nghi. Cứ nghĩ cả 2 sẽ đánh nhau một trận ai ngờ họ lại trò chuyện vui vẻ và trở thành những người bạn tốt.
– Chích bông ơi! (Cao Duy Sơn): cậu bé bắt được một chú chim chích bông mắc kẹt khiến Dế Vần – người bố nhớ lại kỉ niệm xưa vô tình bắt chú chim chích bông con xa mẹ phải chết để người con rút ra bài học cho mình.
– Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng (Theo Nguyệt Cát): Sự kiện ra đời bài hát Như có bác Hồ để kỉ niệm ngày lễ mừng chiến thắng 30-4 giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.
– Điều gì giúp bóng đá Việt Nam chiến thắng? (Theo thethaovanhoa.vn): Những lí do để đội tuyển bóng đá đem lại chiến thắng ở Sea Game U22.
– Những phát minh “tình cờ và bất ngờ” (Theo khoahoc.tv): Sự ra đời không ngờ đến của một số vật dụng (đất nặn, giấy nhớ, que kem, lát khoai tây chiên).
Câu 3 trang 112 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Nêu những điều cần chú ý về cách đọc truyện (truyện đồng thoại, truyện của An-đéc-xen và Pu-skin, truyện ngắn); thơ có yếu tổ tự sự, miêu tả; văn bản nghị luận và văn bản thông tin.
M: Văn bản nghị luận:
– Xác định và đánh giá được ý kiến. Lí lẽ và bằng chứng nêu trong văn bản.
– …
Trả lời:
– Lưu ý khi đọc truyện:
+ Chú ý các yếu tố thuộc về nội dung của truyện: cốt truyện, nhân vật, tình tiết;
+ Chú ý các yếu tố thuộc về hình thức của truyện: điểm nhìn trần thuật, giọng điệu, ngôn ngữ.
– Lưu ý khi đọc văn bản thơ:
+ Nhận biết được những đặc điểm về hình thức (vần, nhịp, biện pháp tu từ, yếu tố tự sự và miêu tả,…).
+ Nhận biết được yếu tố nội dung (đề tài, chủ đề, ý nghĩa,…) của thơ có sử dụng yếu tố tự sự và miêu tả.
– Lưu ý khi đọc văn bản nghị luận:
+ Xác định và đánh giá được ý kiến. Lí lẽ và bằng chứng nêu trong văn bản.
+ Xác định nội dung về đề tài, vấn đề, tư tưởng, ý nghĩa của các văn bản nghị luận xã hội.
– Lưu ý khi đọc văn bản thông tin:
+ Xác định và nắm được những thông tin văn bản muốn thông báo.
+ Xác định hình thức trình bày các mục, spo của văn bản.
Câu 4 trang 113 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Thống kê các văn bản văn học (truyện, thơ) đã học ở hai tập sách Ngữ văn 6: từ đó, nhận xét sự khác biệt về đặc điểm hình thức của mỗi thể loại ở hai tập sách (Gợi ý: Sự khác biệt về đặc điểm hình thức của thơ là tập 1 tập trung vào thơ lục bát, tập 2 tập trung vào thơ có yếu tố tự sự, miêu tả).
Trả lời:
| Tác phẩm | Truyện | Thơ | ||
| Học kì I | Học kì II | Học kì I | Học kì II | |
| – Thánh Gióng – Thạch Sanh – Sự tích Hồ Gươm |
– Bài học đường đời đầu tiên – Ông lão đánh cá và con cá bàng – Cô bé bán diêm – Bức tranh của em gái tôi – Điều không tính trước – Chích bông ơi! |
– À ơi tay mẹ – Về thăm mẹ – Ca dao Việt Nam |
– Đêm nay Bác không ngủ – Lượm – Gấu con chân vòng kiềng |
|
| Sự khác biệt về hình thức | Tập trung vào truyền thuyết có yếu tố thần kì. | Tập trung vào các tác phẩm đoạn trích truyện ngắn. | Tập trung vào thơ lục bát. | Tập trung vào thơ có yếu tố tự sự, miêu tả. |
Câu 5 trang 113 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Thống kê các văn bản nghị luận và văn bản thông tin đã học ở hai tập sách Ngữ văn 6, từ đó, nhận xét sự khác biệt về nội dung đề tài của mỗi loại văn bản ở hai tập sách (Gợi ý: Sự khác biệt về nội dung đề tài của văn bản nghị luận là ở Ngữ văn 6, tập một học về nghị luận văn học, Ngữ văn 6, tập hai học về nghị luận xã hội).
Trả lời:
| Tác phẩm | Văn bản nghị luận | Văn bản thông tin | ||
| Học kì I | Học kì II | Học kì I | Học kì II | |
| – Nguyên Hồng – nhà văn của những người cùng khổ – Vẻ đẹp của một bài ca dao – Thánh Gióng- tượng đài vĩnh cửu của lòng yêu nước |
– Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật? – Khan hiếm nước ngọt – Tại sao nên có vật nuôi trong nhà? |
– Hồ Chí Minh và “Tuyên ngôn Độc lập” – Diễn biến Chiến dịch Điện Biên Phủ – Giờ Trái Đất |
– Phạm Tuyên và ca khúc mừng chiến thắng – Điều gì giúp bóng đá Việt Nam chiến thắng? – Những phát minh “tình cờ và bất ngờ” |
|
| Sự khác biệt về hình thức | Nghị luận về các tác phẩm văn học: phân tích các yếu tố trong văn bản để có những nhận xét đánh giá cụ thể, xác đáng. | Nghị luận về các vấn đề xã hội: giải thích, chứng minh so sánh, đối chiếu, phân tích để chỉ ra chỗ đúng hay chỗ sai của một tư tưởng nào đó, nhằm khẳng định tư tưởng của người viết. | Các văn bản trình bày với hình thức các poster, tranh ảnh. | Các văn bản trình bày theo hình thức phân chia nhỏ các mục để dễ trình bày. |
VIẾT
Câu 6 trang 113 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Thống kê tên các kiểu văn bản đã được luyện viết trong sách Ngữ văn 6, tập hai.
Trả lời:
Các kiểu văn bản được luyện viết trong sách Ngữ văn 6. tập hai là: kiểu văn bản tự sự, miêu tả, nghị luận, văn bản thông tin:
– Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ
– Viết bài văn ghi lại cảm xúc về bài thơ có yếu tố tự sự, miêu tả.
– Viết bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống
– Viết bài văn tả cảnh sinh hoạt
– Tóm tắt văn bản thông tin, viết biên bản.
Câu 7 trang 113 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Nêu và chỉ ra mối quan hệ giữa các nội dung đọc hiểu và yêu cầu viết trong các bài ở sách Ngữ văn 6, tập hai.
Trả lời:
– Các thể loại của các văn bản ở phần đọc hiểu luôn liên quan đến phần viết.
Ví dụ: Ở Bài 1 học về các tác phẩm truyện – theo phương thức tự sự thì trong phần viết sẽ viết các văn bản tự sự.
– Cần phải đọc hiểu nội dung, nắm được đối tượng mà văn bản muốn hướng đến thì chúng ta mới xác định và biết cách làm thế nào để bắt đầu viết một bài phân tích hay chứng minh, kể chuyện ở văn 6 tập 2.
Hoặc:
Trong SGK Ngữ Văn tập II nội dung đọc hiểu và phần viết khá tương đồng và logic. Học sinh cần phải đọc hiểu dược văn bản thì mới có thể xác định được cách viết bài văn cả về hình thức và nội dung.
Ví dụ: Cần đọc hiểu nội dung cách triển khai của văn bản Khan hiếm nước ngọt, Vì sao chúng ta phải đối xử thân thiện với động vật mới có thể thực hiện được yêu cầu viết trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống.
Câu 8 trang 113 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Chỉ ra ý nghĩa và tác dụng của việc tạo lập một văn bản có minh hoạ hình ảnh, bảng biểu, đồ thị,… (văn bản đa phương thức).
Trả lời:
Ý nghĩa và tác dụng của việc tạo lập một văn bản có minh hoạ hình ảnh, bảng biểu, đồ thị:
– Tạo điều kiện để học sinh động não, sáng tạo, từ đó kích thích sự khám phá kiến thức của học sinh.
– Kích thích hứng thú học tập và khả năng sáng tạo của học sinh.
– Phát huy tối đa tiềm năng ghi nhớ của bộ não.
NÓI VÀ NGHE
Câu 9 trang 113 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Nêu các yêu cầu rèn luyện kĩ năng nói và nghe ở sách Ngữ văn 6, tập 2. Các yêu cầu này có mối quan hệ thế nào với yêu cầu đọc và viết?
Trả lời:
Yêu cầu rèn luyện kĩ năng nói và nghe ở sách Ngữ văn 6, tập hai:
– Nói:
+ Kể lại được câu chuyện mà mình muốn kể.
+ Biết cách ngắt ngừng, nhấn mạnh vào trọng tâm câu chuyện.
+ Câu chuyện nói phải được miêu tả rõ ràng mạch lạc, nêu ra được vấn đề thảo
– Nghe:
+ Nắm được nội dung trình bày của người khác.
+ Có thái độ và kĩ năng nghe phù hợp.
* Các yêu cầu này có mối quan hệ chặt chẽ với yêu cầu đọc và viết:
– Trong phần đọc, học sinh phải xác định được những yếu tố tự sự, miêu tả, thông tin,… ở các tác phẩm đọc của từng chủ đề. Đến phần nói, học sinh dựa vào những kĩ năng đó để trình bày bài nói.
– Trong phần viết, thường trong một bài nếu viết về chủ đề gì thì phần nói sẽ trình bày lại nội dung ở phần viết.
TIẾNG VIỆT
Câu 10 trang 113 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Các nội dung tiếng Việt được học trong sách Ngữ văn 6, tập hai là những nội dung nào?
Trả lời:
Các nội dung tiếng Việt được học trong sách Ngữ văn 6, tập hai là:
– Từ láy, từ ghép.
– Cụm từ (cụm danh từ, cụm tính từ,…).
– Thành ngữ.
– Hoán dụ.
– Mở rộng chủ ngữ.
– Từ Hán Việt.
– Trạng ngữ.
– Dấu ngoặc kép.
– Lựa chọn từ ngữ và cấu trúc câu.
TỰ ĐÁNH GIÁ CUỐI HỌC KÌ II
I. Đọc hiểu
a) Đọc đoạn trích sau và chọn một phương án trả lời đúng cho mỗi câu hỏi (từ câu 1 đến câu 6):
Tôi sống độc lập từ thu bé. Ấy là tục lộ lâu đổi trong họ nhà dế chúng tôi. Và lại, mẹ thường bảo chúng tôi rằng: “Phải như thế để các con biết kiếm ăn một mình cho quen đi. Con cái mà cứ nhong nhong ăn bảm vào bố mẹ thì chỉ sinh ra tính ỷ lại, xấu lắm, rồi ra đời không làm nên trò trống gi đâu.”. Bởi thế, lứa sinh nào cũng vậy, đỗ xong là bổ mẹ thu xếp cho con cái ra ở riêng. Lứa sinh ấy, chúng tôi có cả thảy ba anh em.
Ba anh em chúng tôi chỉ ở với mẹ ba hôm. Tới hôm thứ ba, mẹ đi trước, ba đứa tôi tập tễnh, khấp khởi, nửa lo nửa vui theo sau. Mẹ dẫn chúng tôi đi và mẹ đem đặt mỗi đứa vào một cái hang đất ở bờ ruộng phía bên kia, chỗ trông ra đầm nước mà không biết mẹ đã chịu khó đào bới, be đắp tinh tươm thành hang, thành nhà cho chúng tôi từ bao giờ. Tôi là em út, bé nhất nên được mẹ tôi sau khi dắt vào hang, lại bỏ theo một ít ngọn cỏ non trước cửa, để tôi nếu có bỡ ngỡ, thì đã có ít thức ăn sẵn trong vài ngày.
Rồi mẹ tôi trở về.
Tôi cũng không buồn. Trái lại, còn thấy làm khoan khoái vì được ở một mình nơi thoáng đãng, mát mẻ. Tôi vừa thầm cảm ơn mẹ, vừa sạo sục thăm tất cả các hang mẹ đưa đến ở. Khi đã xem xét cẩn thận rồi, tôi ra đứng ở ngoài cửa và ngửng mặt lên trời. Qua những ngọn cỏ ấu nhọn và sắc, tôi thấy màu trời trong xanh. Tôi dọn giọng, vỗ đôi cánh nhỏ tới nách, rồi cao hứng gáy lên mấy tiếng rõ to.
(Trích Dế Mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài)
Câu 1 trang 115 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Phương án nào nêu đúng thông tin về đoạn trích?
A. Là truyện các nhà văn viết cho thiếu nhi
B. Là truyện lấy loài vật làm nhân vật và miêu tả chúng như con người
C. Là truyện ngắn hiện đại viết sau Cách mạng tháng Tám 1945
D. Là truyện do nhà văn Tô Hoài viết sau năm 1945
Trả lời:
⇒ Đáp án: B. Là truyện lấy loài vật làm nhân vật và miêu tả chúng như con người.
Câu 2 trang 115 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Trong đoạn trích, người kể theo ngôi thứ mấy?
A. Ngôi thứ ba
B. Ngôi thứ nhất
C. Ngôi thứ nhất số nhiều
D. Ngôi thứ hai
Trả lời:
⇒ Đáp án: B. Ngôi thứ nhất.
Câu 3 trang 115 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Phương án nào nêu đúng chi tiết giúp người đọc nhận ra loài dế?
A. Luôn sống độc lập từ khi còn bé
B. Thích ở một mình nơi thoáng đãng, mát mẻ
C. Sống trong hang đất ở bờ ruộng; ăn cỏ non
D. Đẻ xong là bố mẹ cho con cái ra ở riêng
Trả lời:
⇒ Đáp án: C. Sống trong hang đất ở bờ ruộng; ăn cỏ non.
Câu 4 trang 115 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Trạng ngữ “Tới hôm thứ ba” trong câu “Tới hôm thứ ba, mẹ đi trước, ba đứa tôi tấp tếnh, khấp khởi, nửa lo nửa vui theo sau” trả lời cho câu hỏi nào?
A. Ở đâu?
B. Để làm gì?
C. Khi nào?
D. Như thế nào?
Trả lời:
⇒ Đáp án: C. Khi nào?
Câu 5 trang 115 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu nào tóm tắt đúng ý chính của đoạn trích?
A. Nhân vật “tôi” kể về những anh em họ hàng nhà mình.
B. Nhân vật “tôi” kể về hoàn cảnh gia đình mình khi mới sinh ra.
C. Nhân vật “tôi” kể về việc cha mẹ cho ra ở riêng.
D. Nhân vật “tôi” kể về cái hang và thức ăn của mình.
Trả lời:
⇒ Đáp án: C. Nhân vật “tôi” kể về việc cha mẹ cho ra ở riêng.
Câu 6 trang 116 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Phương án nào nêu đúng tính cách của nhân vật “tôi” trong đoạn trích?
A. Thích sống độc lập
B. Thích ỷ lại
C. Thích được mẹ chăm sóc
D. Thích vỗ đôi cánh nhỏ
Trả lời:
⇒ Đáp án: A. Thích sống độc lập.
b) Đọc đoạn trích sau và chọn một phương án trả lời đúng cho mỗi câu hỏi (từ câu 7 đến câu 10):
Các loài vật trong tự nhiên không chỉ đơn thuần là các sinh vật vô tri, những khối xương, khối thịt để chúng ta khai thác cạn kiệt. Đó là các sản phẩm tuyệt vời của tự nhiên, sau nhiều triệu năm tiến hoá mới tạo ra được. Chúng góp phần làm cho cuộc sống trở nên phong phú hơn. Hãy thử tưởng tượng, một ngày chúng ta uống một lon bia Tai-gơ (Tiger) in hình con hổ mà không biết con hổ thực như thế nào. Đứa con yêu mến của bạn tô màu trên bức tranh loài tê giác mà thực tế chúng không bao giờ có cơ hội được nhìn thấy ngoài đời thực.
Quan trọng không kém, bảo tồn các loài động vật hoang dã, quý hiếm còn để duy trì sự cân bằng của sinh thái. Tự nhiên vốn có các quy luật tồn tại và vận hành, để đảm bảo các hệ sinh thái là những hệ thống hoàn chỉnh. Chu trình này hỗ trợ chu trình kia. Sự có mặt của loài này trợ giúp hoặc kìm hãm loài kia nhằm đảm bảo sự cân bằng tối ưu. Khi một loài bị tiêu diệt, có thể sẽ kéo theo sự mất cân bằng, từ quy mô nhỏ đến quy mô lớn, từ cục bộ cho đến tất cả các hệ sinh thái và cuối cùng là cả Trái Đất. Khi các hệ sinh thái mất cân bằng, con người đương nhiên sẽ gánh chịu mọi hậu quả.
Đến đây, chúng ta có thể phần nào nhận thấy lí do vì sao phải thực hiện các biện pháp bảo tồn các loài động vật quý hiếm
(Theo Nam Nguyễn – vnexpress.net)
Câu 7 trang 116 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Phương án nào trả lời được câu hỏi vì sao đoạn trích trên là văn bản nghị luận?
A. Nêu lên các lí do nhằm thuyết phục mọi người bảo vệ động vật hoang dã
B. Nêu lên các ví dụ về sự quý hiếm của các loài động vật hoang dã
C. Nêu lên và miêu tả cụ thể các loài động vật hoang dã
D. Nêu lên ý nghĩa của các biện pháp bảo vệ động vật hoang dã
Trả lời:
⇒ Đáp án: A. Nêu lên các lí do nhằm thuyết phục mọi người bảo vệ động vật hoang dã.
Câu 8 trang 116 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Câu nào sau đây có chủ ngữ được mở rộng?
A. Đó là các sản phẩm tuyệt vời của tự nhiên.
B. Chúng góp phần làm cho cuộc sống trở nên phong phú hơn.
C. Đứa con yêu mến của bạn tô màu trên bức tranh loài tê giác.
D. Tự nhiên vốn có các quy luật tồn tại và vận hành.
Trả lời:
⇒ Đáp án: C. Đứa con yêu mến của bạn tô màu trên bức tranh loài tê giác.
Câu 9 trang 117 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Đoạn trích trên nêu lên mấy lí do cần bảo vệ động vật hoang dã?
A. 1
B. 2
C. 3
D.4
Trả lời:
⇒ Đáp án: B. 2.
Câu 10 trang 117 Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Liệt kê các lí do mà em đã xác định (ở câu 9), mỗi lí do trình bày trong một câu văn ngắn gọn.
Trả lời:
Có hai lí do cần bảo vệ động vật hoang dã là:
1. Các loài động vật là các sản phẩm tuyệt vời của tự nhiên giúp cho cuộc sống thêm phong phú.
2. Bảo tồn các loài động vật quý hiểm để duy trì sự cân bằng của hệ sinh thái.
II. Viết
Chọn một trong hai đề sau và viết thành bài văn ngắn ( khoảng 2 trang):
Đề 1. Giới thiệu một nhân vật có tấm lòng nhân hậu trong các văn bản truyện đã học ở sách Ngữ văn 6, tập hai và nêu lí do em thích nhân vật này
Bài tham khảo:
♦ Chọn nhân vật cô em gái Kiều Phương trong bài: Bức tranh của em gái tôi – Tạ Duy Anh.
Trong sách văn 6 tập 2, nói về nhân hậu, em nghĩ tới nhiều nhân vật như ông lã đánh cá trong “Ông lão đánh cá và con cá vàng”, cậu bé Nghi trong “Điều không tính trước”, nhân vật Dế Vần trong “Chích bông ơi”. Đặc biệt, hình ảnh em gái Kiều Phương để lại ấn tượng sâu sắc nhất đối với em.
Truyện ngắn “Bức tranh của em gái tôi” được viết theo ngôi kể thứ nhất, với lời kể của nhân vật người anh. Có thể nói chạy dọc theo câu chuyện là diễn biến tâm lí nhân vật người anh, từ trạng thái cảm xúc này đến trạng thái cảm xúc khác. Tuy nhiên trong dòng cảm xúc đó, người đọc nhận ra có một nhân vật là điểm sáng tạo nên sự hài hòa và tạo vẻ đẹp tuyệt vời cho truyện ngắn. Đó chính là cô em gái Kiều Phương hồn nhiên, bình dị, chân thành mà sâu sắc. Một vẻ đẹp tiềm ẩn trong những bức tranh do cô vẽ ra.
Kiều Phương là cô bé hồn nhiên, nhí nhảnh và đam mê hội họa. Niềm đam mê này được tác giả diễn tả một cách cụ thể qua cách cô vẽ hằng ngày, cách cọ nhọ nồi để làm màu vẽ… Mặc dù anh trai gọi là “Mèo” vì cái tội lục lọi đồ linh tinh nhưng Kiều Phương vẫn “vui vẻ chấp nhận” và hồn nhiên khoe với bạn bè. Cách trò chuyện của Kiều Phương với anh trai cũng chứng tỏ Kiều Phương là cô bé nhí nhảnh, trong sáng và vô cùng đáng yêu: “Nó vênh mặt, Mèo mà lại, em không phá là được”. Dù cho người anh trai khó chịu đến cỡ nào thì cô bé này vẫn không bao giờ tức giận, luôn giữ được sự hài hòa và tinh nghịch như thế. Tạ Duy Anh đã khéo léo khắc họa nên hình ảnh nhân vật đáng yêu, gây được thiện cảm tốt đối với người đọc.
Không chỉ vậy, cô bé còn có tài năng hội họa.Chú Tiến Lê – bạn của bố vô tình phát hiện ra niềm đam mê này thì Kiều Phương càng tỏ rõ sự quyết tâm và phấn đấu mơ ước thành họa sĩ. Điều này khiến cho bố mẹ vui mừng: “Ôi, con đã cho bố một bất ngờ quá lớn. Mẹ cũng không kìm được xúc động”. Người anh trai ghen ghét với tài năng của em nên càng ngày càng lạnh lùng và hay quát mắng em. Dù vậy nhưng tình cảm và thái độ của em gái dành cho anh vẫn không thay đổi, tin yêu và trân trọng hết mực.
Đặc biệt hơn hết là tình cảm, tấm lòng của Kiều Phương dành cho anh trai trong bức tranh đoạt giải. Cô bé chưa bao giờ ghét anh, mặc dù anh rất ghét cô, ghen tị với cô. Trên bức tranh là hình ảnh cậu con trai có đôi mắt rất sáng, nhìn ra ngoài cửa sổ, toát lên một vẻ đẹp tuyệt vời. Có thể nói đây là chi tiết khiến người đọc xúc động về tình cảm anh em trong gia đình. Chính bức tranh này của Kiều Phương đã “thức tỉnh” được trái tim người anh, có cách nhìn khác về em, vừa hối hận vừa xấu hổ vừa biết ơn.
Kiều Phương không những là cô gái đáng yêu, hồn nhiên, tài năng mà còn có tấm lòng nhân hậu, bao dung khiến người khác phải khâm phục và ngưỡng mộ. Tạ Duy Anh là một người am hiểu thế giới trẻ thơ, hiểu được tâm lý cũng như tình cảm của trẻ thơ nên đã gửi gắm được những điều tốt đẹp vào nhân vật Kiều Phương.
Với cách kể chuyện nhẹ nhàng, tâm tình mà sâu lắng tác giả đã để lại tình cảm tốt đối với bạn đọc về nhân vật Kiều Phương. Qua đó cũng ngợi ca tình anh em chân thành mà thắm thiết.
Bài tham khảo 2:
Trong chương trình Ngữ văn lớp 6, tập hai, em đã được học truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi và em ấn tượng nhất với nhân vật Kiều Phương cô em gái – với lòng nhân hậu đã tỏa sáng trong tâm trí em.
Vẻ đẹp của Kiều Phương không phải do lời kể của tác giả, cũng không phải do nhân vật tự bộc bạch mà vẻ đẹp đó được hiện ra dần dần qua con mắt nhìn và lời kể truyện của chính người anh. Một người anh luôn “coi thường” những việc làm của cô em gái, đố kị trước tài năng của em gái mình, vẻ đẹp đó càng ngày càng đẹp, cho đến cuối truyện thì vẻ đẹp ấy đọng lại một cách sâu sắc trong lòng người anh và gợi nhiều suy nghĩ cho người đọc. Vẻ đẹp đó là gì? Phải chăng là sự hồn nhiên, hiếu động, tài năng hội hoạ, tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu? Không hồn nhiên thì sao khi có biệt hiệu là “Mèo”, “nó vui vẻ chấp nhận” và còn dùng cái tên đó để xưng hô với bạn bè. Sự hồn nhiên đó còn được thể hiện lúc ở nhà mèo hay lục lọi các đồ vật với một sự thích thú. Hồn nhiên hơn là “nó vênh mặt”- “Mèo mà lại! Em không phá là được…”. Khi người anh tỏ vẻ khó chịu Này, em không để chúng nó yến được à?. Khi chế xong bột vẽ, nó vừa làm vừa hát, có vẻ vui lắm. Đúng là một cô bé hồn nhiên quá! Hồn nhiên đến đáng yêu!
Điều đáng yêu hơn là cô còn có một tài năng hội hoạ, theo lời chú Tiến Lê, đấy còn là một thiên tài hội hoạ. Tài năng đó chính là sáu bức tranh do “Mèo” vẽ dấu người anh, không ngờ là những bức tranh độc đáo “có thể đem đóng khung treo ở bất cứ phòng tranh nào”. Bố của “Mèo” đã phải thốt lên sung sướng: Ôi con đã cho bố một bất ngờ quá lớn. Mẹ em cũng không kìm được xúc động.
Tài năng của Kiều Phương được khẳng định bằng bức tranh được trao giải nhất, qua một tuần tham gia trại thi vẽ quốc tế,khiến cho cả nhà “vui như tết”. Duy chỉ có người anh của Mèo thì lại rất buồn. Hiểu được điều này, Kiều Phương đã dành cho anh trai những tình cảm rất trong sáng. Nó lao vào ôm cổ tôi, nhưng tôi viện cớ đang dở việc đẩy nhẹ nó ra. Tuy thế, nó vẫn kịp thì thầm vào tai tôi: Em muốn cả anh cùng đi nhận giải. Một hành động, một lời nói thôi đã toát lên một tâm hồn ngây thơ trong sáng của một cô bé đáng yêu!
Con có nhận ra con không?…
Con đã nhận ra con chưa? Làm sao con trả lời được mẹ. Bởi đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy. Phải chăng soi vào bức tranh ấy, cũng chính là soi vào tâm hồn trong sáng và nhân hậu của em gái, nhân vật người anh đã tự nhìn rõ hơn về mình để vượt lên được những hạn chế của lòng tự ái và tự ti: Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến mức kia ư?. Đây chính là lúc nhân vật tự “thức tỉnh” để hoàn thiện nhân cách của mình.
Bức tranh của em gái tôi không được vẽ bằng chất liệu hội hoạ. Nó được vẽ bằng quá trình diễn biến tâm trạng của người anh, thông qua lời kể vô cùng xúc động của nhân vật. Đó là “Mèo con” có tấm lòng nhân hậu. Đấy cũng là vẻ đẹp của một em bé gái trong cuộc sống đời thường mà ta có thể gặp bất cứ ở đâu trên đất nước mình.
Bài tham khảo 3:
Trong chương trình Ngữ văn 6, tập 2, em đã được học truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi và nhân vật Kiều Phương cô em gái – với lòng nhân hậu đã toả sáng trong tâm trí em.
Truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi được viết theo ngôi kể thứ nhất tạo nên nét đặc trưng cho tác phẩm. Có thể nói chạy dọc theo câu chuyện là diễn biến tâm lí nhân vật người anh, từ trạng thái cảm xúc này đến trạng thái cảm xúc khác. Tuy nhiên trong dòng cảm xúc đó, người đọc nhận ra có một nhân vật là điểm sang tạo nên sự hài hòa và tạo vẻ đẹp tuyệt vời cho truyện ngắn. Đó chính là cô em gái Kiều Phương hồn nhiên, bình dị, chân thành mà sâu sắc. Một vẻ đẹp tiềm ẩn trong những bức tranh do cô vẽ ra.
Kiều Phương là cô bé hồn nhiên, nhí nhảnh và đam mê hội họa. Niềm đam mê này được tác giả diễn tả một cách cụ thể qua cách cô vẽ hằng ngày, cách cọ nhọ nồi để làm màu vẽ…Và khi bạn của bố phát hiện ra niềm đam mê này thì Kiều Phương càng tỏ rõ sự quyết tâm và phấn đấu mơ ước thành họa sĩ.
Mặc dù anh trai gọi là “mèo” vì cái tội lục lọi đồ linh tinh nhưng Kiều Phương vẫn “vui vẻ chấp nhận” và hồn nhiên khoe với bạn bè. Cách trò chuyện của Kiều Phương với anh trai cũng chưng tỏ Kiều Phương là cô bé nhí nhảnh, trong sang và vô cùng đáng yêu “Nó vênh mặt, mèo mà lại, em không phá là được”. Dù cho người anh trai khó chịu đến cỡ nào thì cô bé này vẫn không bao giờ tức giận, luôn giữ được sự hài hòa và tinh nghịch như thế. Tạ DUy Anh đã khéo léo khắc họa nên hình ảnh nhân vật đáng yêu, gây được thiện cảm tốt đối với người đọc.
Khâm phục hơn hết là tài năng hội họa của Kiều Phương. Điều này khiến cho bố mẹ vui mừng “Ôi con đã cho bố một bất ngờ quá lớn. Mẹ cũng không kìm được xúc động”. Người anh trai ghen ghét với tài năng của em nên càng ngày càng lạnh lùng và hay quát mắng em. Dù vậy nhưng tình cảm và thái độ của em gái dành cho anh vẫn không thay đổi, tin yêu và trân trọng hết mực.
Đặc biệt hơn hết là tình cảm, tấm lòng của Kiều Phương dành cho anh trai trong bức tranh đoạt giải. Cô bé chưa bao giờ ghét anh, mặc dù anh rất ghét cô, ghen tỵ với cô. Bức tranh là hình ảnh cậu con trai có đôi mắt rất sang, nhìn ra ngoài cửa sổ, toát lên một vẻ đẹp tuyệt vời. Có thể nói đây là chi tiết khiến người đọc xúc động về tình cảm an hem trong gia đình. Chính bức tranh này của Kiều Phương đã “thức tỉnh” được trái tim người anh, có cách nhìn khác về em, vừa hối hận vừa xấu hổ vừa biết ơn. Kiều Phương không những là cô gái đáng yêu, hồn nhiên, tài năng mà còn có tấm lòng nhân hậu, bao dung khiến người khác phải khâm phục và ngưỡng mộ.
Bức tranh của em gái tôi không được vẽ bằng chất liệu hội hoạ. Nó được vẽ bằng quá trình diễn biến tâm trạng của người anh, thông qua lời kể vô cùng xúc động của nhân vật. Đó là “Mèo con” có tấm lòng nhân hậu. Đấy cũng là vẻ đẹp của một em bé gái trong cuộc sống đời thường mà ta có thể gặp bất cứ ở đâu trên đất nước mình. Tác giả Tạ Duy anh đã hóa tâm hồn mình thành trẻ thơ để có thể thấu cảm và khắc họa tính cách trẻ thơ sâu sắc chân thực tới như vậy.
Đề 2. Có ý kiến cho rằng việc nuôi chó, mèo trong nhà không những không có tác dụng gì mà còn rất mất vệ sinh. Em có tán thành suy nghĩ này không? Hãy nêu ý kiến của em và đưa ra những lí lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ ý kiến ấy
Bài tham khảo:
Có ý kiến cho rằng việc nuôi chó mèo trong nhà không những không có tác dụng gì mà còn rất mất vệ sinh. Em không tán thành suy nghĩ này. Vì đây là góc nhìn một chiều, thiếu cơ sở. Dưới đây là những lí do để thấy rằng nhận định của một bộ phận người kia là hoàn toàn sai.
Trong văn bản “Vì sao nên có vật nuôi trong nhà”, tác giả Thùy Dương đã liệt kê hàng loạt những lợi ích của vật nuôi đối với mỗi gia đình, đặc biệt là với trẻ em:
Phát triển ý thức: Khi nuôi thú cưng, trẻ sẽ phát triển ý thức trách nhiệm và chăm sóc cho người khác. Các con vật nuôi luôn luôn cần sự chăm sóc và quan tâm. Chúng phụ thuộc vào người cho ăn, chăm sóc và huấn luyện. Trẻ nuôi thú cưng sẽ thường xuyên học được cách cảm thông và lòng trắc ẩn.
Bồi dưỡng sự tự tin: Cùng với sự phát triển tinh thần trách nhiệm, việc nuôi con vật nào đó sẽ giúp trẻ có sự tự tin. Khi trẻ thành công trong việc chăm sóc thú cưng, chúng sẽ tự cảm thấy bản thân mình tốt hơn.
Vui chơi và luyện tập: Các con vật nuôi trong nhà, đặc biệt là các loài chó, cần sự luyện tập và chơi đùa. Các hoạt động mà trẻ tham gia cùng với thú cưng thường là sự vận động thể chất thích hợp với cả bé trai và bé gái.
Giảm stress : Củng với việc mang lại sự bình yên cho những điển trẻ, loài vật cũng tỏ ra thật tuyệt vời khi có thể làm giảm stress, con vật nuôi cũng giúp trẻ áp dụng những hiểu biết vềvận động để có sức khoẻ cho bản thân.
Cải thiện kĩ năng đọc. Có rất nhiều trẻ cảm thấy thoải mái khi đọc truyện cho thú cưng nghe.
Học cách cam kết: Các con vật và vi không phải là những thứ đổ vật mà trẻ có thể cất lên giá khi chúng còn thấy mệt mỏi vì phải chăm sóc. Chúng cần được cho ăn, luyện tập vui chơi và cả yêu thương nữa. Điều này dạy trẻ học cách cam kết và tuyển theo cam kết đó trong suốt quá trình nuôi thú cưng.
Kỉ luật: Nếu trẻ có một chú cún trong nhà, chúng sẽ phải học cách huấn luyện nó và dạy nó cách nghe lời. Nhưng nghiên cứu khoa học cũng đã cho thấy nuôi chó sẽ giúp trẻ học và và vệu luyện tinh kỷ luật.
Và trong nhiều bài báo, người ta cũng khẳng định vật nuôi giúp con người sống thọ hơn vì niềm vui và những tiếng cười mà chúng đem lại, đặc biệt với loài vật trung thành số 1 là loài chó. Nhiều người cho rằng vật nuôi rất mất vệ sinh.
Sự thực là vật nuôi cũng giống những đứa trẻ vậy, nếu dạy dỗ, chúng sẽ biết đi vệ sinh đúng chỗ, nếu chúng ta tắm rửa và vệ sinh nơi ở, chúng sẽ có thân thể thơm tho và khiến nhà chúng ta không bị bẩn. Hãy xem loài vật như những trẻ em. Chúng yêu thương, chân thành với chủ và vì vậy, chúng xứng đáng có được tình yêu thương của con người.
Bài trước:
👉 Soạn bài Hướng dẫn tự học trang 111 sgk Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều
Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Ôn tập và tự đánh giá cuối học kì II sgk Ngữ Văn 6 tập 2 Cánh Diều đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 6 tốt nhất!
“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“